Parastomale hernia, pijnlijke huidzwelling nabij de stoma

Door kanker of andere ernstige aandoening kan het voorkomen dat een deel van de darmen of blaas moet worden verwijderd. De ontlasting of plas kan daardoor tijdelijk of voor altijd niet meer via de natuurlijke weg worden afgevoerd. Men heeft dus een andere opvangmogelijkheid nodig, waarin afvalstoffen kunnen worden verzameld. Achteraf wordt het dan verwijderd. Door lichamelijke inspanning of zwakke spieren kunnen er problemen aan en rondom de stoma voordoen. Wat houdt parastomale hernia in en wat zijn de klachten?

Parastomale hernia

• Aanleiding van de medische fistel
• Drie verschillende typen
• De symptomen
• Hoe kan de hernia bij stoma worden voorkomen?
• De buikband

Aanleiding van de medische fistel

Het hebben van een stoma, betekent dat er een ingrijpende omstandigheid is geweest. Het wordt toegepast als een dikke- of dunnedarmstoma voor de ontlasting, maar ook als blaasstoma voor urineafvoer. Het betekent dat in een reservoir tijdelijk de ontlasting of urine wordt opgevangen, zodat het op een geschikt moment kan worden verwijderd. Het kan gaan om de chirurgische verwijdering van een deel van de darmen of blaas, waarna tijdelijk of permanent een andere uitgang voor de ontlasting of plas moet worden gevonden. In dat geval dient een stoma toegepast te worden, waarbij een medische fistel (doorgang via de huid) naar buiten wordt gemaakt.

Drie verschillende typen

Het hebben van pijnlijke klachten ten gevolge van een stoma kan in drie hoofdgroepen worden onderverdeeld. Daarbij kan men veel pijn hebben, echter van deze drie is er slechts één waarbij het een hernia betreft. Het aantal gevallen komt ongeveer naar verhouding even vaak voor.

Parastomale hernia

Bij de parastomale hernia gaat het om de feitelijke hernia, welke ten gevolge van de fistel is veroorzaakt. Een deel van de darm komt tussen de buikwandspieren en de huid te zitten. Vaak gaat het om een dubbel gevouwen darm, waarbij aanzienlijke pijnen in de huid kunnen ontstaan. Die pijn kan verergeren bij het doen van zware inspanningen. In een zittende of staande positie is deze uitstulping duidelijk zichtbaar, echter trekt weg in een liggende houding.

Subcutane prolapse

De stoma is (deels) onder de huid verzakt. Het is voornamelijk van toepassing, indien er een fysieke inspanning moet worden verricht. Vaak zal een chirurgische aanpassing nodig zijn om de aandoening te corrigeren. Let wel dit valt niet onder de noemer hernia.

Slappe buikwand

Het voorkomen van een uitstulping dat wordt veroorzaakt door slappe spieren. Denk aan een veelvuldig geopereerde buik, abortus, ouderen of mensen met een verzwakte weerstand. Ook dit valt niet standaard onder de hernia.

De symptomen

Indien de stoma dragende persoon zware inspanningen doet of mogelijk hard hoest dan kan de opening teveel onder druk komen te staan. Het kan komen door inwendige darmdruk, maar ook door overmatige spierbelasting. Daardoor kan de stoma of kunnen de darmen bij de opening verplaatsen. Het kan leiden tot zwelling en een uitstulping, waarbij de persoon soms extreem veel pijn kan lijden. De pijn straalt uit in de onderbuik, rug, de liezen en mogelijk de benen. Het kan consequenties hebben voor de manier van ontlasting, waarnaast ook lekkage kan voorkomen door huidscheuren of een niet meer passende huidplaat.

Hoe kan de hernia bij stoma worden voorkomen?

Complicaties kunnen altijd voorkomen, echter men kan de kans op een hernia verminderen. Het belangrijkste is dat men zware inspanningen vermijdt, omdat de druk op de buik toeneemt. Omdat er een kunstmatige verbinding is aangebracht, kunnen via die weg ook de darmen naar buiten komen. Men moet voorkom dat er zwaar wordt getild. Daarnaast is het belangrijk om veel te drinken en dat er veel wordt bewogen. Een stabiel lichaamsgewicht is eveneens noodzakelijk.

De buikband

Een tweede manier om de invloed van de stoma te beperken is door een medische buikband te gebruiken. Het zorgt voor voldoende tegendruk voor de maagwand, zodat de buikspieren minder krachten hoeven op te nemen. Daarnaast verzorgt het complete ondersteuning voor de stoma zelf. Op die manier geeft het voldoende bescherming indien men toch onverhoopt inspanningen gaat verrichten.

Lees verder

• Buikband: verschil tussen medische en zwangerschapsbuikband
• Buikwandbreuk, navelpijn, uitstulping, zwelling, darmhernia