Winderigheid, buikpijn, diarree: lactose-intolerantie darmen

Wij Nederlanders zijn echte kaaskoppen en houden wel van een lekker pittig stukje kaas. Sommige mensen hebben echter last van een lactase-tekort, waardoor lactose-intolerantie ontstaat. Het houdt in dat men niet van zuivel kan profiteren. Deze aandoening kan zeer pijnlijke gevolgen hebben, waarnaast veel koemelkinname ook aanhoudende winderigheid kan veroorzaken. Wat houdt deze aandoening in en wat voor gevolgen heeft het op de darmen?

Lactose-intolerantie darmen

• Gevoeligheid voor koemelk glucose
• Voorkomen van lactase-tekort
• Effect op de dunne darm
• Winderige gevolgen dikke darm
• Oppassen met inname
• Levenslang lactose-intolerantie

Gevoeligheid voor koemelk glucose

De melk van de koe bevat specifieke suikers, waarmee ons lichaam van nature goed kan worden gevoed. Dit geldt voor het overgrote deel van de bevolking, echter er bestaat ook een groep mensen die ongunstig reageren op deze glucosevorm. In melk zit standaard 4,5% lactose en wordt normaal afgebroken door lactase. Indien men een lactasetekort dan kunnen de suikers niet worden afgebroken, waardoor overgevoeligheid ontstaat. Wat voor lichaamsreacties kan het voortbrengen?

Voorkomen van lactase-tekort

De veroorzaker van de intolerantie ligt puur aan het hebben van onvoldoende lactase. Dit is een enzym waarmee melksuikers worden omgezet in galactose (voedingsstof voor de hersenen) en glucose (energie voor spieren en organen). Reeds bij de geboorte heeft iedereen een bepaalde hoeveelheid van dit enzym beschikbaar. De meeste personen maken er voldoende van aan om de melksuikers naar behoren te kunnen afbreken. Soms is die aanmaak gebrekkig, waarbij met het verstrijken van de tijd een chronisch tekort ontstaat. Vanaf een bepaald moment krijgt men steeds meer last door de inname van koemelk. Oftewel men is lactose-intolerant geworden. Zeker Aziaten hebben grotere kans om dit tekort te hebben, waardoor een groot deel van deze bevolkingsgroep hieraan gerelateerde problemen ondervindt. Wat voor effect heeft de inname van koemelk op de darmen?

Effect op de dunne darm

De dunne darm is normaal verantwoordelijk voor de verwerking en opname van stoffen, zoals vetten en suikers. Daartoe wordt gal door de galblaas toegevoegd en voegt de dunne darm lactase toe. Is de mate van lactase-aanmaak onvoldoende dan kan melkglucose onvoldoende tot niet worden verteerd. Het heeft aanvullend tot gevolg dat meer water wordt afgevoerd, waarbij het voedsel met hoge snelheid door de darm wordt afgevoerd. Oftewel de darm “lust” het voedsel als het ware niet en wil er zo snel als mogelijk vanaf. Daarvoor heeft het twee afvoerwegen. Of via de dikke darm of via opwekking van de anti-peristaltische beweging (overgeven). Het heeft de volgende consequenties:

• de darm doet veel pijn, omdat het voedsel razendsnel wordt verplaatst. De darm zal krampachtig reageren, waarbij het rommelig aanvoelt of aanhoort;
• er wordt meer bloed naar de lokale darmverstoring verstuurd om de versnelde afvoer te ondersteunen, waardoor mogelijk andere lichaamsdelen minder zuurstofrijk bloed krijgen. Het kan duizeligheid of tintelingen in de ledematen betekenen;
• de combinatie van voorgaande effecten resulteert in een toenemend onbehagen, waarbij de misselijkheid kan toenemen.

Winderige gevolgen dikke darm

Omdat melk zonder goede vertering wordt doorgegeven aan de dikke darm gaan de aanwezige bacteriën ermee aan de slag. Het heeft tot gevolg dat de suikers worden vergist, waarbij koolzuurgas en waterstofgas in grote hoeveelheden vrijkomen. Het heeft tot gevolg dat er veel druk op de darmen staat (lees darm- of buikpijn) en dat men geregeld veel last heeft van winden. De persoon heeft daarbij last van zeer dunne ontlasting, welke door organische afbraak zurig ruikt. Omdat de vergisting soms nog bezig is kan het schuimig zijn en een groene kleur hebben (hoog aandeel van gal welke nog niet voor normale vertering is aangewend).

Oppassen met inname

Omdat het lichaam wel nog een beperkt aandeel lactase aanmaakt kan het kleine hoeveelheden melksuiker aan. In dat geval zal de darm niet overmatig reageren en wordt het standaard in de dunne darm verteerd. Een klein stukje kaas zal nog geen grote probleem geven. Als men meer dan die hoeveelheid aan lactose inneemt dan zullen pijnlijke en winderige reacties voorkomen. Bij een lactase-deficiëntie dient de persoon dus altijd op te letten op wat er wordt ingenomen. Meer dan zoveel zuivel zorgt er dus voor dat de darmen gaan reageren. Pas dus op, en let op wat er wordt gegeten en hoeveel daarvan wordt ingenomen!

Levenslang lactose-intolerantie

Indien een persoon eenmaal een lactase-tekort heeft dan zal men blijvend last houden van de aandoening. Het is dus noodzaak om alternatieven voor standaard zuivel te vinden, aangezien men immer hiervan last zal houden. Denk bijvoorbeeld aan soja-, rijst-, sesam- of kokosmelk maar ook andere zuivelvervangers. Let wel dat een stuk kaas zonder lactose niet bestaat, oftewel men zal enige overlast hebben of beperkte inname voor lief moeten nemen. Is men erg dol op kaas neem het dan gewoon in huis, echter pas de inname aan op wat voor de darmen het meest gepast is. Door op te letten en aangepast voedsel in te nemen kunnen veel klachten worden vermeden. Uiteraard moet men verder zoveel als mogelijk zuivelproducten vermijden en voedingsstoffen via andere producten innemen.

Lees verder

• Pijnlijke vertering voedsel dunne darm: glutenvrij dieet
• Pijnlijke darmen en bloederige ontlasting: ziekte van Crohn
• Verschillende soorten diarree en waterige consistentie poep
• Waterige ontlasting, diarree, buikgriep: de veroorzakers!