Psychische invloed bij ziekte van Parkinson

De ziekte van Parkinson heeft grote impact op het functioneren van het lichaam. In eerste instantie zijn de klachten zoals trillingen nog beperkt, echter de invloed neemt geleidelijk aan toe. Incontinentie, schaamte, geheugenverlies, verwardheid, psychische aandoeningen en agressiviteit spelen parten. Wat is de psychische invloed van Parkinson op de mentale gesteldheid van de persoon en wat zijn de tips voor de omgeving?

Psychisch invloed van Parkinson

• Trillen als hoofdprobleem
• Verlies controle plasspieren en schaamte
• Afnemend geheugen
• Angsten en obsessies
• Jong of oud
• Tips psychische invloed van Parkinson

Trillen als hoofdprobleem

Bij deze ziekte is er een relatief tekort aan dopamine, waardoor het acethylcholinegehalte te hoog wordt. Dit betekent dat er teveel van deze neurotransmitter tussen de zenuwen en spieren wordt vrijgelaten. Het resulteert in het geleidelijk aan toenemend trillen van het lichaam. De spanningen in het lichaam zijn dus hoog, waardoor de persoon steeds meer problemen gaat ondervinden aan de motoriek. Ook door behandeling met medicatie neemt de kans op tics, langdurige stijfheid (bewegingloosheid) en spastische bewegingen toe. Naast deze problemen heeft de ziekte ook impact op de psyche en geest van de persoon.

Verlies controle plasspieren en schaamte

Het trillen komt veelvuldig in de ledematen voor, echter andere spieren worden ook beïnvloed. Denk specifiek aan de sluitspieren van de blaas. Indien deze regelmatig worden belast en ontlast, kan een ongelukje snel voordoen. Oftewel de persoon druppelt, waardoor men onverhoopt incontinent is geworden. Die omstandigheid is uitermate vervelend voor de persoon, zeker als men in de beginfase ongemerkt een natte broek heeft. Vervelende situaties kunnen tot schaamte leiden, bijvoorbeeld als men bescherming tegen het urineverlies moet dragen. Een bijkomend probleem is dat de werking van het geslachtsdeel eveneens wordt beïnvloed. Het kan leiden tot verlies van de drift, het hebben van prestatieangst of andere seksuele problemen.

Afnemend geheugen

Niet meer kunnen herinneren heeft grote invloed op de persoon. In eerste instantie realiseert men nog wel dat men iets is vergeten, echter de klik naar de juiste informatie is verdwenen. Men herkent bijvoorbeeld nog wel een gezicht, maar de naam of het verhaal dat erbij hoort kan men niet meer plaatsen. Zeker het kortetermijngeheugen wordt zodanig aangetast, dat pas voorgevallen gebeurtenissen niet meer aanwezig zijn. Deze omstandigheid verslechtert tot ook herinneringen van enkele jaren terug er niet meer zijn. Het kan voorkomen dat men de eigen kinderen niet meer herkend, waardoor frictie en familiare problemen kunnen ontstaan. Dit kan boosheid en agressiviteit bij zowel de patiënt als de omgeving geven.

Angsten en obsessies

Omdat de vergeetachtigheid toeneemt kan er een probleem in de gedachtestroom ontstaan. De persoon heeft mogelijk een prangende vraag omtrent de gezondheid en stelt daarover vragen. Omdat men door de dementie het antwoord vergeet, komt de vraag telkens terug. Deze omstandigheid wordt ook wel het godotsyndroom genoemd. De persoon leeft dus in angst, waardoor het lichaam aanvullend onder spanning komt te staan. De angsten bouwen zich in het lichaam op en kan leiden tot agressie jegens de omgeving, waarbij excessief of obsessief gedrag van toepassing kunnen zijn.

Jong of oud

Meestal gaat het bij de ziekte om zestigplussers als de eerste klachten voordoen. Toch bestaan er ook jongere varianten van de ziekte. Enerzijds gaat het om jonge Parkinson, waarbij de eerste klachten voor het vijftigste jaar voordoen. De ziekte kan daarbij in verschillende gradaties voorkomen. Daarbij is geconstateerd dat ten opzichte van de oudere variant de mentale capaciteiten en het geheugen minder snel verdwijnen. Anderzijds gaat het om jeugd Parkinson, waarbij het kind of net volwassene reeds overmatige spiertrillingen heeft. Voor de geest van de relatief jonge patiënt heeft het uiteraard grote consequenties. De kans bestaat dat men uit de groep wordt verstoten en afgezonderd. Eenzaamheid speelt bij veel patiënten een belangrijke rol.

Tips psychische invloed van Parkinson

Het is aan de omgeving van de Parkinson patiënt om een actieve houding aan te nemen. Betrokkenheid en het helpen met het inrichten van de leefomstandigheid is van belang, zodat de patiënt er een beter gevoel bij heeft. Het voorkomt dat men aan het lot wordt overgelaten. Stimulering, beweging en voldoende hulp kan het “geestelijke” of “cognitieve” leven van diegene met Parkinson verbeteren.

Lees verder

• Levodopa, tuinbonen en medicinale cannabis bij Parkinson
• Neurotransmitter acetylcholine: veroorzaker Parkinson en MS
• Leven met Parkinson: beweging, stimulans en hulp omgeving
• Astma, Parkinson, depressie en borstkanker door DPP4-tekort