De geneeskracht van Speenkruid

De geneeskracht van Speenkruid Speenkruid is een laag bij de grond groeiende plant die in het voorjaar bloeit. De jonge bladeren van speenkruid kunnen, voordat de bloei intreedt, gegeten worden in een bijsalade. Jonge speenkruidblaadjes kun je even blancheren als spinazie om ze als bijgroente te eten. Als de plant gaat bloeien zit er te veel protoanemonine in de bladeren om te eten. Dat is een gifstof. De wortels zijn prima eetbaar; je moet ze even gaar koken. Toch moet je ook hier niet teveel van eten wegens de gifstof die erin zit. Verder worden de bloemknopjes ingemaakt om ze als kappertjes te eten. Speenkruid groeit in heel Europa en grote delen van Azië, van de Atlantische kust tot aan West-Siberië. Verder komt speenkruid van nature in het Midden-Oosten en in Noord Afrika voor. In Canada en de Verenigde Staten is de plant succesvol geïntroduceerd. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Botanische tekening speenkruid / Bron: Johann Georg Sturm (Painter: Jacob Sturm), Wikimedia Commons (Publiek domein)Botanische tekening speenkruid / Bron: Johann Georg Sturm (Painter: Jacob Sturm), Wikimedia Commons (Publiek domein)

Inhoud:


Traditioneel gebruik

De belangrijkste toepassing in de volksgeneeskunde van speenkruid is tegen aambeien. De wortels van speenkruid hebben enigszins de vorm van aambeien. Volgens de signatuurleer kenmerkt dat de werking van de plant tegen deze ziekte. De bladeren van speenkruid bevatten een grote hoeveelheid vitamine C en werden vroeger bij scheurbuik ingezet. Het werd van de 16e tot 19e eeuw meegenomen op lange zeereizen waarbij altijd een tekort was aan verse groente en fruit en dus vitamine C. Bij het drogen van de oudere bladeren ontstaat er een giftige stof; van het poeder hiervan werd vroeger in de Europese Alpen een vergif gemaakt wat op pijlen werd gesmeerd.

Naamgeving

In het Latijn wordt speenkruid Ranunculus ficaria genoemd. Alternatieve namen in het Nederlands zijn: Kleine gouwe, Klierkruid, Speendistel, Vijgwortel, Klein zwaluwkruid, Oaneklootjes, Kattenklootjes en Klein celidonie. Speen is de oude benaming voor aambeien. Deze plant werd voornamelijk bij aambeien gebruikt. Vijgwortel heet de plant omdat ficaria de latijnse naam voor vijg is. In het Duits wordt de plant Scharbockkraut genoemd oftewel: scheurbuikkruid, omdat het werd ingezet tegen deze ziekte. In het Engels heet de plant Lesser Celandine. Celandine is de Stinkende Gouwe. De planten lijken niet veel op elkaar behalve dat de bloemkleur van beide geel is en dat het beide medicinale planten zijn..

Werkzame stoffen

Van speenkruid wordt voor fytotherapeutische doeleinden vooral de wortel en soms het kruid gebruikt. In de wortel zitten de volgende werkzame stoffen: triterpeensaponinen zoals de glycosiden van hederagenine en oleanolzuur, protoanemonine, anemonine, tanninen, vitamine C, sporen ven etherische olie.

Speenkruid is geen breed inzetbaar kruid. Bovendien zijn er alternatieve geneesplanten die minder bijwerkingen hebben.

Speenkruid bij aderzwelling

Speenkruid vermindert de congestie of opzwelling van de bloedvaten. Daarnaast heeft het een pijnstillende werking. Het wordt zowel uitwendig gebruikt in de vorm van zalven als inwendig door bijvoorbeeld een thee van de wortel te drinken.
Speenkruid als bodembedekker in een bos. / Bron: Ellywa, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Speenkruid als bodembedekker in een bos. / Bron: Ellywa, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Veneuze insufficiëntie,
  • Aambeien,
  • Spataderen.

Speenkruid in de tuin

Speenkruid kan lekker doorwoekeren in je tuin. Maak je daar niet druk om; in het voorjaar kun je ervan eten. Het is een mooie, bloeiende plant die uitstekend in een wilde tuin kan staan. Hij doet het zowel goed in de schaduw als in de zon. Het is wel een hebberige plant; hij zorgt ervoor dat hij nutriënten van andere planten afpakt. Zo groeien bonen minder goed naast speenkruid.

Dosis en veiligheid

Er is een aantal manieren om deze geneesplant te gebruiken.
  • Vloeibaar extract: 20 tot 50 druppels per dag
  • Alcoholatuur: 20 tot 50 druppels per dag.
  • Afkooksel: twee tot drie kopjes, gebruik 5% van het afkooksel per kop thee.

Uitwendig gebruik geschiedt in de vorm van een zalf. Gebruik 10% van het vloeibare extract in een zalf.
Protoanemonine is een stof die de huid en slijmvliezen kan irriteren. Daarom zal een fytotherapeut een geneesplant aanraden die minder of geen bijwerkingen vertoont en wel dezelfde medicinale werking heeft zoals: Amerikaanse toverhazelaar, witte paardenkastanje en stekelige muizendoorn.

Bezoek een arts of fytotherapeut

Een groot deel van de informatie over de in dit artikel genoemde geneesplant komt uit het boek Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst. Dat is een handboek in de fytotherapie. Het is echter niet geschikt om aan zelf-genezing te doen. Wie ergens last van heeft dient een arts of fytotherapeut op te zoeken voor een goede diagnose en keuze voor de beste middelen, afgestemd op jouw persoonlijke situatie. De kennis en wetenschap die hier genoemd staan is van puur informatieve aard.
© 2013 - 2024 Tom008, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Genezende planten: speenkruidSpeenkruid is een plant waarvan men al lang de genezende kracht kent. Toen vroeger de zeelui, die leden aan scheurbuik,…
Speenkruid in de tuinSpeenkruid in de tuin'Rotgoed' zei de tuinman, 'als je dat eenmaal in je tuin hebt, kom je er nooit meer van af'. 'Interessant' was mijn antw…
Helmkruid, naam, geschiedenis en toekomstHeb je speenkruidknolletjes voor mij? Ik kan me nog levendig herinneren, dat een wat oudere mevrouw mij jaren geleden di…
Gewoon speenkruid in bossen, bermen en tuinenGewoon speenkruid in bossen, bermen en tuinenIn februari kunnen we al vaak een solitair geel gekleurd bloempje zien tussen mooi groen blad, langs sloten, bermen of i…

De geneeskracht van strophanthusDe geneeskracht van strophanthusEr zijn 38 soorten strophantus en al deze soorten komen uit Afrika en Azië. De strophantus kombe groeit enkel in Oost-Af…
De geneeskracht van sleedoornDe geneeskracht van sleedoornSleedoorn groeit van nature in Europa, West-Azië en Noordwest-Afrika. In Nieuw-Zeeland, waar een gematigd klimaat heerst…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Kristian Peters, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Alternatieve namen: Blöte-Obbes, de geurende kruidhof
  • Boek: Groot Handboek Geneeskrachtige Planten, Geert Verhelst
  • Foto´s: wikimedia commons
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Gewoon_speenkruid
  • http://ru.wikipedia.org/wiki/Лютик_весенний
  • http://en.wikipedia.org/wiki/Lesser_celandine
  • Afbeelding bron 1: Johann Georg Sturm (Painter: Jacob Sturm), Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 2: Ellywa, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Tom008 (1.183 artikelen)
Gepubliceerd: 16-12-2013
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Natuurgeneeswijze
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.