Hoofdluizen: Insecten op hoofdhuid met jeuk en rode bultjes

Hoofdluizen: Insecten op hoofdhuid met jeuk en rode bultjes Hoofdluizen zijn kleine insecten die op de hoofdhuid, maar soms ook op de baard, de snor, de wenkbrauwen en/of de wimpers leven. De verspreiding van deze hoofdluizen gebeurt door nauw contact met andere mensen en het delen van gezamenlijke voorwerpen. De vervelende parasitaire insecten komen veel voor bij kinderen en op drukke plaatsen zoals bij kampen, speelpleinen en kinderopvangcentra. Zo lijdt naar schatting één van de tien kinderen ooit tijdens de kindertijd aan hoofdluizen. Een typisch symptoom van hoofdluizen is ernstige jeuk van de hoofdhuid. Hoofdluizen zijn erg besmettelijk en soms moeilijk om te elimineren. De behandeling van hoofdluizen gebeurt met een shampoo en een speciale borstel. Daarnaast zijn een aantal maatregelen vereist om de verspreiding van de hoofdluizen tegen te gaan.

Synoniemen hoofdluizen

Hoofdluizen zijn eveneens gekend onder de medische term “pediculosis capitis”.

Oorzaken van insecten op hoofdhuid

Hoofdluizen zijn kleine, vleugelloze parasitaire insecten die zich op de hoofdhuid bevinden. Ze voeden zich via bloed dat ze uit de hoofdhuid trekken. De hoofdluizen zijn niet in staat om te vliegen, zwemmen of springen. Ze hebben geen voorkeur voor schoon, kort of lang haar. Hoofdluizen leven tot dertig dagen op een mens. De eieren komen meestal uit één tot twee weken nadat ze gelegd zijn. Hoofdluizen verspreiden zich gemakkelijk, met name onder schoolkinderen. Hoofdluizen komen vaker voor in drukke, overbevolkte leefomstandigheden.

Een schone handdoek, enkel voor eigen gebruik, is nodig / Bron: Pexels, PixabayEen schone handdoek, enkel voor eigen gebruik, is nodig / Bron: Pexels, Pixabay

Risicofactoren

Hoofdluizen komen vaker voor wanneer iemand:
  • in drukke omgevingen komt (school, kinderopvangcentrum, kamp, speelplein, speeltuin, ...)
  • in nauw contact komt met een patiënt met luizen
  • hoeden, handdoeken, borstels of kammen van een patiënt met luizen gebruikt
  • kleding of beddengoed aanraakt van een patiënt met luizen
  • van het vrouwelijke geslacht is (meisjes zijn iets vaker dan jongens getroffen)

Het hebben van hoofdluizen wijst niet op een slechte hygiëne of een lagere sociale status.

Symptomen: Jeuk en rode bultjes

Hoofdluizen veroorzaken hevige jeuk, maar leiden niet tot ernstige medische problemen. In tegenstelling tot lichaamsluizen, dragen hoofdluizen geen ziektes met zich mee of verspreiden ze geen andere aandoeningen. Symptomen van hoofdluis zijn onder meer jeuk en rode bultjes.

Jeuk

De patiënt ervaart ernstige jeuk aan de hoofdhuid door de luizenbeten. Dit is het gevolg van een reactie op het speeksel van luizen. De jeuk begint niet altijd meteen na een beet. Soms kampt de patiënt al weken met hoofdluizen alvorens hij begint te krabben. Dit hangt ook af van de huidgevoeligheid van het kind.

Rode bultjes

De patiënt met hoofdluizen ontwikkelt kleine, rode bultjes op de hoofdhuid, de nek en de schouders. Deze gaan gepaard met korstvorming en etter.

Luizen

Volwassen luizen variëren van de grootte van een speldenknop tot de grootte van een sesamzaad. De insecten hebben een grijs-witte of bruine kleur. Nimfen (babyluizen) zijn kleiner dan volwassen luizen. Deze worden binnen één tot twee weken volwassen.

Eieren

Voorts zijn kleine witte, gele of bruine stipjes / vlekjes (eieren of neten) aan de onderkant van elk haartje te zien. De luizen leggen neten op haarschachten dichtbij de hoofdhuid, waar de temperatuur ideaal is voordat ze uitkomen. Neten zien er uit als roos maar zijn moeilijk te verwijderen door ze weg te borstelen of ze af te schudden.

Diagnose en onderzoeken

Hoofdluizen zijn soms moeilijk te zien met het blote oog. Niettemin valt dit uiteindelijk toch op te merken door goed naar het hoofd van de patiënt te kijken met behulp van een helder licht of de zon en een vergrootglas. Hierbij draagt de persoon die de diagnose stelt, steevast wegwerphandschoenen. Vooral rond de bovenkant van de hals en de oren zijn vaak eieren te vinden.

Behandeling van luizen en neten met shampoo en kam

Een snelle behandeling is nodig om de verspreiding van persoon naar persoon tegen te gaan. Crèmes, sprays, lotions en shampoos met 1% permethrine (Nix) werkt vaak goed. Deze geneesmiddelen zijn meestal zonder voorschrift verkrijgbaar. Als deze producten niet werken, schrijft een arts een sterker medicijn voor. Het is belangrijk om de precieze richtlijnen van deze geneesmiddelen op te volgen om de goede werking te garanderen. Daarnaast veroorzaakt een foutief gebruik soms bijwerkingen. Bij de aanwezigheid van een bacteriële huidinfectie, schrijft de arts een oraal (= via de mond) antibioticum voor.

Luizen

Normaalgezien spoelt en droogt de patiënt eerst het haar. Daarna brengt hij de medicinale shampoo aan op het haar en de hoofdhuid. Na tien minuten spoelt hij alles weer uit. De ouder checkt daarna de hoofdhuid opnieuw. Wanneer acht tot twaalf uur na het toedienen van de shampoo nog steeds luizen te vinden zijn, contacteert de patiënt best de arts voor een ander medicijn.

Neten

Om de neten (luizeneieren) te verwijderen, gebruikt de patiënt een ander middel. Om de eieren namelijk uit het haar te krijgen, is een speciale kam vereist met name een Nisska-kam, die ook aanbevolen is door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Deze kam bezit dunne lange tanden en is nuttig voor het verwijderen van hoofdluisneten. Het helpt hierbij om eerst het haar in te wrijven met olijfolie of de metalen kam eerst door bijenwas te soppen. Metalen kammen met zeer fijne tanden zijn sterker en beter dan plastic kammen. Deze speciale Nisska-kammen zijn gemakkelijker te vinden in dierenwinkels of op het internet. Het kammen van de haren gebeurt best opnieuw na zeven tot tien dagen. Bij de behandeling van luizen, is het verstandig om alle kleding en beddengoed in heet water met afwasmiddel te wassen. Dit voorkomt dat luizen zich verspreiden naar anderen tijdens de korte periode waarin de luizen buiten het menselijk lichaam overleven (maximaal twee dagen).

Prognose

Meestal zijn de luizen goed te doden met de juiste behandeling. Soms keren ze wel terug indien de bron zelf niet aangepakt is.

Complicatie

Sommige patiënten ontwikkelen een huidinfectie bij het krabben. Antihistaminica zijn medicijnen die de jeuk van hoofdluizen verminderen.

Preventie

Deel nooit haarborstels, kammen, haarstukken, hoeden, beddengoed, handdoeken, of kleding met iemand die hoofdluizen heeft. Kinderen die naar school of de kinderopvang gaan, moet de ouder regelmatig controleren.

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Luizen en neten bestrijdenLuizen zijn zeer kleine insecten die leven op het hoofd van een mens. Ze eten bloed en laten met hun speeksel een irrita…
Hoofdluizen opsporenHoofdluizen opsporenLuizen worden vaak geassocieerd met "onverzorgd" maar niks is minder waar. Iedereen kan luizen krijgen en ze zijn eenvou…
Hoofdluis en neten bestrijdenHoofdluis en neten bestrijdenHoofdluis zorgt voor jeuk en komt vooral bij kinderen voor. Dit komt omdat kinderen vaker direct contact hebben waarbij…
Goedkope manieren om hoofdluis te bestrijden en te voorkomenGoedkope manieren om hoofdluis te bestrijden en te voorkomenHoofdluis is een veel voorkomend probleem dat vaak bij kinderen op de basisschool voor komt. Kinderen waarbij bekend is…

Hemochromatose: IJzerstapelingsziekte met orgaanschadeHemochromatose: IJzerstapelingsziekte met orgaanschadeHemochromatose is een ijzerstapelingsaandoening waarbij beschadiging van lichaamsweefsels optreedt; doordat het lichaam…
Herpangina: Milde virusinfectie met blaasjes in mond en keelHerpangina: Milde virusinfectie met blaasjes in mond en keelHerpagina is een acute, goedaardige virusinfectie die voornamelijk optreedt bij kinderen. Het kind ontwikkelt bij deze a…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Fifikins, Flickr (CC BY-2.0)
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 12 november 2016
  • Epidemiology & Risk factors, http://www.cdc.gov/parasites/lice/head/epi.html, geraadpleegd op 12 november 2016
  • Head lice and nits, http://www.nhs.uk/conditions/head-lice/pages/introduction.aspx , geraadpleegd op 12 november 2016
  • Head Lice, http://www.medicinenet.com/head_lice/page2.htm, geraadpleegd op 12 november 2016
  • Head lice, https://medlineplus.gov/ency/article/000840.htm, geraadpleegd op 12 november 2016
  • Head lice, https://www.dermnetnz.org/topics/head-lice, geraadpleegd op 12 november 2016
  • Head lice, Pediculosis capitis , geraadpleegd op 12 november 2016
  • Over de luis zelf, http://www.adamanthea.org/nederlands/luis-nl/luis-behandeling.html, geraadpleegd op 14 november 2016
  • Afbeelding bron 1: Pexels, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 03-02-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 10
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.