De Geneeskracht van Malrove

De bladeren van malrove worden in de keuken gebruikt als bitter kruid. Volgens oude volksoverleveringen vulden ooievaars hun nesten met malrovebladeren omdat deze plant vleermuizen weert. Vleermuizen zijn eigenlijk heksen in maskerade. Daarnaast werden de malrovebladeren door de katholieke kerk gebruikt om duivelse machten te weren. Wanneer een huis of stal behekst was dan rookten men met verschillende kruiden de ruimte uit. Malrove werd daarnaast gegooid in een drinkbak voor dieren of een beekje waaruit het vee regelmatig dronk.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Botanische tekening malrove, rond 1920 / Bron: Carl Axel Magnus Lindman, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Naamgeving malrove

Malrove heet in het Latijn Marrubium Vulgare. Er zijn twee verklaringen voor dit woord. De eerste uitleg zegt dat de Hebreeuwse woorden ´mar´ en ´rub´ de oorsprong zijn van de samenvoeging Marrubium. Deze twee Hebreeuwse woorden betekenen beide ´bitter´. Een andere verklaring is dat de plant veel groeide bij het Italiaanse stadje ´Maria Urb´ wat is verbasterd tot Malrove. Vulgare is het Latijnse woord voor ´gewoon´. In het Nederlands heeft Malrove enkele volksnamen: witte malrove, andoorn, longekruid en marobel.

Malrove in de geschiedenis

In het antieke Egypte werd malrove gebruikt als geneesmiddel tegen luchtwegaandoeningen. Deze werking is in de op wetenschappelijke basis gezetelde fytotherapie vandaag de dag nog steeds van kracht. Matthiolus was een Italiaanse natuurarts uit de 16e eeuw. Hij gebruikte dit kruid tegen verstopping van de borstklier bij zogende moeders. De Engelse botanici en herboristen uit respectievelijk de 16e en 17e eeuw; Gerard en Culpeper, bevolen dit kruid voornamelijk aan bij aandoeningen van de luchtwegen en tuberculose. In Duitsland vindt malrove veel gebruik bij slechte spijsvertering, darmgassen, lever- en galklachten. De Duitsers gebruiken malrove in een zelf samengestelde kruidentheemix. Daarnaast is het in de volksgeneeskunde gebruik om malrove aan te wenden bij onproductieve hoest omdat het de luchtwegen los maakt. Het wordt eveneens gebruikt bij caterrhale of blauwtongvirus, een virusziekte die voornamelijk bij schapen voorkomt maar naar mensen kan overslaan

Malrove / Bron: H. Zell, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Werkzame stoffen malrove

Van malrove worden met name de gehele toppen en de bladeren gebruikt voor geneeskundige doeleinden in de fytotherapie. Er zitten diterpene bitterstoffen in zoals marrbiïne en premarrubiïne. Verder bevat het diterpene alcoholen zoals marrubiol, vulgarol, peregrinol, marrubenol en phytol. Er zitten de volgende flavonoïden in: vitexine, luteoline, apigenine, quercetine, chrysoeriol en vicenine II. Voorts bevat dit geneeskruid: anthocyanen, looistoffen, etherische olie, slijmstoffen, alkaloïde, fenolzuren, saponinen, de mineralen kalium, calcium en ijzer, de vitaminen B1, B2, B3, B5, B6, E biotine, choline, inositol en foliumzuur. Daarnaast bevat het een kleine hoeveelheid pectine en betasitosterol.

Malrove, goed bij luchtwegaandoeningen

Malrove werkt als expectorans en mucolyticum, wat inhoudt dat het slijm oplost en het ophoesten van slijm bevordert. Saponinen en marrubine zijn verantwoordelijk voor deze werking. Slijmstoffen zorgen voor een verzachtende werking. Het remt bacteriën en virussen door de aanwezige flavonoïden en tanninen. Deze medicinale werkingen maken dat malrove door een fytotherapeut kan worden ingezet bij de volgende luchtwegenaandoeningen:

Uitgebloeide malrove / Bron: Stan Shebs, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Acute bronchitis,
Chronische bronchitis,
Hoest, kinkhoest,
Strottenhoofdontsteking,
Verkoudheden,
Adjuvans bij astma.

Malrove, goed voor de spijsvertering

Malrove is een aperitivum oftewel een eetlustbevorderend middel. Het is daarbij maagversterkend en spijsverteringsbevorderend. Marrubiïnezuur zorgt ervoor dat het eten beter verteerd wordt. Hierdoor kan malrove worden gebruikt als tonicum, een middel om aan te sterken. Deze geneeskrachtige kenmerken maken malrove een inzetbaar middel bij:

Anorexia of gebrekkige eetlust,
Dyspepsie of slechte spijsvertering door zware maag,
Flatulentie, meteorisme of opgeblazen buik,
Voorjaarskuren, bloedarmoede, door de vele nutriënten en de spijsverteringsbevorderende werking.

Overige medicinale werkingen malrove

Behalve de twee hoofdwerkingen tegen luchtweg- en spijsverteringsziekten heeft dit bittere geneesplantje werkzaamheid bij enkele andere indicaties. Hieronder staan ze opgenoemd inclusief de medische werking waardoor ze tegen betreffende indicatie kan worden ingezet. Malrove is goed bij:

Lever- en galstoornissen door de galdrijvende en galvormende werking; het wordt onder andere als adjuvans bij hepatitis ingezet,
Hartkloppingen, onregelmatige hartslag zonder organische oorzaak en ouderdomshart omdat de aminen het ritme mede reguleren en het kruid een sedativum of rustmiddel is,
Pijnlijke en uitblijvende menstruatie omdat het een emmenagoog is; een menstruatiebevorderend middel,
Koorts en overmatige transpiratie daar het koortswerend, zweet- en vochtafdrijvend werkt.

Malrove / Bron: Raul654, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Uitwendige werkingen malrove

De samentrekkende werking en infectiebestrijdende eigenschappen zorgen dat malrove wonden heelt. Het kan prima worden ingezet bij kleine wonden, slecht helende wonden en etterende wonden. Hiervoor hak je wat bladeren tot een papje en legt dit op de wonden of je wast de wonden met een sterk infuus, een aftreksel op heet water.

Consulteer de fytotherapeut

Wie malrove als geneeskrachtig middel wilt gebruiken wordt aangeraden een consult te nemen bij een fytotherapeut. Malrove-extracten en medicijnen in de vorm van moedertincturen, poeders, nebulisaat, vloeibaar extract en capsules dienen alleen op voorschrift van bevoegden ingenomen te worden. Een huisarts of fytotherapeut kan je daarover inlichten, net als over de eventuele bijwerkingen en interacties met andere medicijnen of kruiden. Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt gebruikt in de fytotherapie.