Witte steentjes achter in de keel, stank: amandelstenen

In de keel zitten de amandelen, waarmee ongewenste binnendringers onschadelijk worden gemaakt. Die afvalstoffen met voedsel- en bloedrestanten vormen in de crypten kleine steentjes, welke achter in de keel blijven steken. Het kan tot lastig slikken, oorpijn en misselijkheid leiden. Soms kunnen deze tonsilstenen een relatief groot formaat worden. Wat houden amandelstenen in, wat zijn de gevolgen en wat kan eraan worden gedaan?

Amandelstenen

• Stukken in de keel
• Wat heeft het voor functie?
• Waar worden amandelstenen gevormd?
• Mate van voorkomen tonsilstenen
• Wat kan eraan worden gedaan?

Stukken in de keel

Het hebben van vreemde brokjes aan de achterzijde van de tong waarbij het lijkt alsof u een brok in de keel hebt, kunnen stenen zijn. Het gaat in dit geval om witte tot lichtgele steentjes (halve centimeter qua formaat), welke met een tongbeweging naar boven lijken te komen. Die omstandigheid kan zeer veel overlast geven, waarbij men mogelijk braakneigingen of misselijkheid heeft. Aanvullend kunnen de stukken een riekende adem en een metaalsmaak veroorzaken. Verder kan het leiden tot problemen met slikken, het kan pijn aan de oren geven en kan aanleiding voor ontstekingen zijn.

Wat heeft het voor functie?

De steentjes worden aangemaakt door de keelamandelen. De amandelen in het lichaam – zoals in de neus, keel en nabij de tong – hebben tot doel om ongewenste binnendringers tegen te houden. Het vormt daarmee een belangrijk onderdeel van ons afweersysteem, zodat we gezond blijven. De mond en neus zijn relatief belangrijke openingen, alwaar vele stoffen passeren. Denk aan zuurstof en voedsel maar ook gassen, bacteriën en virussen kunnen deze weg volgen. Om te vermijden dat de rest van het lichaam wordt aangetast, worden die elementen geneutraliseerd. Een restproduct daarvan is de vorming van steentjes.

Waar worden amandelstenen gevormd?

Net achter de amandelen zitten kleine openingen of oneffenheden in het weefsel (crypten), welke steentjes aanmaken. De amandelen maken ongewenste binnendringers onschadelijk en deze worden via de crypten uitgestoten. Daarnaast zullen hier voedselresten, afscheiding, bloedcelrestanten zich samenklonteren, waarna verharding optreedt. Het mengsel droogt uit, waardoor een steentje ontstaat. Omdat de steentjes niet snel worden afgevoerd, kan het bij aanhoudende binnendringing van infectieveroorzakers resulteren in relatief grote vast zittende stukken. Denk aan aanhoudende keelpijn en -ontsteking door toedoen van de ziekte van Pfeiffer. Daarnaast kan men er ook last van hebben bij verminderde weerstand. Omdat het om afvalstoffen gaat, zal het gaan rieken waardoor de persoon uit zijn mond stinkt. Het geeft dus een zeer ongemakkelijk gevoel in de keel. De steentjes kunnen tevens een bron van infectie zijn, omdat het bacteriën aantrekt.

Mate van voorkomen tonsilstenen

De stukjes in de keel kunnen strikt genomen bij iedereen voorkomen. Omdat bij kinderen tijdens de groei de weerstand door de thymus behoorlijk wordt gestimuleerd en het lichaam sterk wordt, zullen zij er minder last van hebben. Oftewel na de puberteit kan het vaker voorkomen, zeker als men bij het ouder worden minder weerstand krijgt. Ook ziekten en aandoeningen kunnen het triggeren. Personen die veel met allergie veroorzakende stoffen of andere ongewenste binnendringers in contact staan, zullen er vaker last van hebben. Denk daarnaast ook aan het hebben van hoge zuurgehalten in het lichaam, waardoor ontstekingen worden getriggerd. De afvalstoffen bouwen zich dan op en dienen via de steentjes te worden afgevoerd.

Wat kan eraan worden gedaan?

De steentjes komen praktisch altijd vanzelf een keer los, waarna men het onbewust doorslikt. Soms wordt het uitgespuugd. Om het te vermijden is het van belang dat men de hygiëne in de gaten houdt. Vermijd opbouw van voedselrestanten en spoel de mond goed door na een maaltijd. Ook het schrapen van de tong en dagelijkse mondspoeling is belangrijk. Dat kan middels standaard mondspoeling danwel zout water. Daarnaast is het belangrijk om gezond te eten waarnaast men niet meer rookt.

Ga bij de KNO arts langs indien u langdurig van steentjes in de keel last heeft. Het kan ernstige keel- of amandelontsteking veroorzaken. Laat u goed informeren hoe u dan uw mond, gehemelte en keel goed kunt reinigen.

Lees verder

• Wat kun je doen bij een brok in de keel?
• Gaviscon bij keelproblemen met misselijkheid
• Brok, bal of zwelling in de keel tijdens het slikken