Oscillopsie: Trillende beelden zien & wazig gezichtsvermogen

Oscillopsie, afgeleid van het Latijnse woord oscillatio (trilling of beving) en het achtervoegsel opsie (zien), is een aandoening waarbij patiënten het gevoel hebben dat hun visuele wereld voortdurend beweegt. Dit kan resulteren in het zien van schuddende of trillende beelden, zelfs wanneer het hoofd of de ogen niet bewegen. Oscillopsie kan aanzienlijke angst en ongemak veroorzaken, wat de algemene kwaliteit van leven ernstig kan beïnvloeden. De behandeling richt zich meestal op het onderliggende probleem, en indien dit niet mogelijk is, kan een prismabril helpen om de visuele verstoringen te verlichten.

• Soorten oscillopsie
• Permanente oscillopsie
• Paroxysmale oscillopsie
• Oorzaken van visuele verstoring
• Vestibulair-oculaire reflex (VOR)
• Nystagmus
• Symptomen: Trillende beelden en wazig gezichtsvermogen
• Oscillopsie en verticale heteroforie
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van visuele verstoring
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Soorten oscillopsie

Oscillopsie kan worden ingedeeld in twee hoofdtypen: permanent en paroxysmaal.

Permanente oscillopsie

Permanente oscillopsie ontstaat vaak door een defect in de vestibulo-oculaire reflex (VOR), die normaal gesproken zorgt voor stabiele visuele waarneming tijdens beweging. Dit type oscillopsie kan leiden tot continue visuele instabiliteit, ongeacht de beweging van het hoofd of de ogen.

Paroxysmale oscillopsie

Paroxysmale oscillopsie komt doorgaans voort uit afwijkingen in het vestibulaire systeem, dat verantwoordelijk is voor het evenwicht. Dit type kan episodisch optreden, met aanvallen van visuele instabiliteit die variëren in duur en frequentie.

Oorzaken van visuele verstoring

Oscillopsie ontstaat wanneer het netvliesbeeld instabiel is, meestal door een verminderde werking van de vestibulo-oculaire reflex of door onvrijwillige oogbewegingen, zoals nystagmus. Deze instabiliteit kan ontstaan door schade aan het binnenoor, de zenuwen die het binnenoor met de hersenen verbinden, of de hersenstructuren die betrokken zijn bij het evenwicht en de visuele stabilisatie.

Vestibulair-oculaire reflex (VOR)

Een veelvoorkomende oorzaak van oscillopsie is het verlies of een verminderde werking van de vestibulair-oculaire reflex (VOR). Bij een verminderde VOR kunnen normale hoofdbewegingen niet worden gecompenseerd door de juiste oogbewegingen, wat leidt tot het projecteren van instabiele beelden op het netvlies. Dit resulteert in trillende of schuddende visuele waarnemingen.

Nystagmus

Nystagmus is een aandoening waarbij de ogen herhaaldelijk en ongecontroleerd bewegen, vaak van links naar rechts, op en neer, of in cirkels. Dit kan leiden tot een verminderde zicht- en dieptewaarneming, en kan het gevolg zijn van aandoeningen zoals multiple sclerose of blootstelling aan toxinen. Nystagmus kan een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van oscillopsie door de oncontroleerbare oogbewegingen.

Symptomen: Trillende beelden en wazig gezichtsvermogen

De belangrijkste symptomen van oscillopsie zijn het zien van springende, schuddende of schokkerige bewegingen bij beweging of zelfs bij stilstand. Gewone hoofdbewegingen kunnen al een visuele instabiliteit veroorzaken, terwijl grotere bewegingen zoals lopen, rennen of autorijden bijzonder uitdagend kunnen zijn voor patiënten. Vaak ervaren zij ook een verminderde gezichtsscherpte, wat leidt tot wazig gezichtsvermogen. Daarnaast kunnen symptomen zoals misselijkheid en duizeligheid optreden. Dubbelzien kan ook voorkomen, vaak als gevolg van problemen met de vestibulair-oculaire reflex. Een Youtube-filmpje laat zien hoe oscillopsie de visuele ervaring beïnvloedt.

Oscillopsie en verticale heteroforie

Verticale heteroforie is een aandoening waarbij de ogen niet goed zijn uitgelijnd, wat resulteert in ongelijke visuele beelden. Het brein probeert deze afwijking te compenseren door extraoculaire spieren te activeren, wat kan leiden tot spiervermoeidheid en spanning. Dit kan symptomen zoals hoofdpijn en duizeligheid veroorzaken. Verticale heteroforie kan ook bijdragen aan oscillopsie en de daarmee samenhangende visuele instabiliteit.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van oscillopsie vereist een grondig oogonderzoek door een oogarts. Dit omvat vaak het meten van de gezichtsscherpte en het uitvoeren van tests om kleine afwijkingen in de ogen te identificeren die mogelijk bijdragen aan de symptomen. Het is een uitdaging om oscillopsie te diagnosticeren, omdat de symptomen kunnen variëren en vaak afhankelijk zijn van de subjectieve ervaringen van de patiënt. Aanvullende onderzoeken zoals een grondig oogonderzoek en mogelijk beeldvorming kunnen nuttig zijn om de oorzaak te achterhalen.

Behandeling van visuele verstoring

De behandeling van oscillopsie hangt af van de oorzaak. Als het onderliggende vestibulaire probleem kan worden opgelost of als de hersenen zich kunnen aanpassen aan de afwijking, kunnen de symptomen verbeteren of verdwijnen. Wanneer de oscillopsie chronisch is en niet kan worden genezen, kan een speciale prismabril helpen. Deze bril corrigeert de visuele afwijkingen door de ogen in een positie te brengen die de symptomen verlicht. Dit kan leiden tot aanzienlijke vermindering of zelfs volledige eliminatie van de symptomen.

Prognose

De prognose voor oscillopsie varieert afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Bij veel patiënten kunnen de symptomen verbeteren met geschikte behandelingen, zoals prismabril en aanpassingen aan de levensstijl. In sommige gevallen kan de aandoening chronisch zijn, en kan het beheer van symptomen een levenslange uitdaging blijven. Het is belangrijk voor patiënten om regelmatig medische controle te ondergaan en eventuele behandelingsopties te bespreken met hun arts.

Complicaties

Oscillopsie kan leiden tot diverse complicaties, zoals:

• Misselijkheid en duizeligheid, die de dagelijkse activiteiten kunnen beïnvloeden
• Wazig gezichtsvermogen, wat de lees- en gezichtsvermogen kan belemmeren
• Beperkingen in mobiliteit, doordat normale bewegingen moeilijk of zelfs onmogelijk kunnen worden
• Verminderd evenwicht, wat het risico op vallen kan verhogen
• psychologische effecten zoals angst en depressie door de impact van de symptomen op de levenskwaliteit

Preventie

Preventie van oscillopsie kan complex zijn, vooral omdat de aandoening vaak voortkomt uit andere medische problemen. Het is echter mogelijk om enkele stappen te ondernemen om het risico te minimaliseren of de symptomen te beheersen:

• Vermijd blootstelling aan toxinen en schadelijke stoffen die het risico op vestibulaire aandoeningen kunnen verhogen.
• Neem preventieve maatregelen om infecties en ontstekingen van het binnenoor te voorkomen.
• Onderga regelmatige medische controles om vroege tekenen van vestibulaire en neurologische problemen te detecteren.
• Volg een gezonde levensstijl met een gebalanceerd dieet en regelmatige lichaamsbeweging om de algemene gezondheid te bevorderen en het risico op aandoeningen die oscillopsie kunnen veroorzaken te verminderen.
• Gebruik indien nodig preventieve brillen of andere hulpmiddelen om visuele verstoringen te minimaliseren.

Lees verder

• Nystagmus: Oogaandoening met wiebelogen
• (Plotseling) wazig zien: Oorzaken, symptomen & behandelingen