Navelstrengprolaps: Verzakking van navelstreng van baby

De navelstreng verbindt de baby met de placenta, een orgaan dat de baby van voedingsstoffen en zuurstof voorziet. Bij een verzakking van de navelstreng (navelstrengprolaps) zakt de navelstreng door de open baarmoederhals in de vagina vóór het hoofd van de baby. Dit kan leiden tot druk op de navelstreng, wat de bloedstroom en zuurstofvoorziening naar de baby vermindert. Vaak ontstaat een navelstrengprolaps als gevolg van gebroken vliezen, hoewel andere risicofactoren ook een rol kunnen spelen. Een verlaagde hartslag van de baby tijdens de bevalling is een kenmerkend symptoom. Een snelle bevalling, meestal door een keizersnede, is vaak noodzakelijk om complicaties te voorkomen.

• Oorzaken van navelstrengprolaps
• Risicofactoren
• Symptomen: Vertraagde hartslag van de foetus
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van navelstrengprolaps
• Prognose van navelstrengprolaps
• Ondersteuning en voorlichting
• Complicaties van zuurstofgebrek bij de baby
• Preventie van navelstrengprolaps

Oorzaken van navelstrengprolaps

Een navelstrengprolaps is een zeldzame maar ernstige complicatie die zich kan voordoen vóór of tijdens de bevalling van de baby. Bij een navelstrengprolaps zakt de navelstreng door de open baarmoederhals in de vagina, vaak vóór of naast het hoofd van de baby. Dit kan tijdens de bevalling leiden tot druk op de navelstreng, wat de bloedstroom en zuurstofvoorziening naar de baby kan belemmeren of zelfs volledig afsnijden. Dit vormt een groot gevaar voor de foetus, omdat een verminderde zuurstoftoevoer kan leiden tot ernstige gevolgen, zoals hersenschade of zelfs een doodgeboorte.

Risicofactoren

De belangrijkste risicofactoren voor een navelstrengprolaps zijn:

• Bevallen van vijf of meer baby's
• Handmatige draaiing van het hoofd van de foetus
• Plaatsing van interne monitors (bijvoorbeeld interne hoofdhuidelektrode of intra-uteriene drukkatheter)
• Aangeboren afwijkingen
• Vroeggeboorte (voortijdige bevalling)
• Stuitligging van de baby (stuitligging)
• Laag geboortegewicht van de baby (laag geboortegewicht)
• Lage ligging van de placenta
• Ongewone bekkenstructuur van de moeder
• Een langer dan normale navelstreng
• Breken van de vliezen
• Overmatige hoeveelheid vruchtwater (polyhydramnion)
• Meerlingenzwangerschap (meerlingenzwangerschap)

Symptomen: Vertraagde hartslag van de foetus

Het belangrijkste symptoom van een navelstrengprolaps is een aanhoudende verlaging van de hartslag van de baby tijdens de bevalling. Dit kan worden opgemerkt door een verminderde hartslag die niet onmiddellijk herstelt. Soms kan de navelstreng ook zichtbaar zijn bij of na het breken van de vliezen.

Diagnose en onderzoeken

Om een navelstrengprolaps te diagnosticeren, voert de arts een gynaecologisch onderzoek uit. Tijdens dit onderzoek kan de arts de navelstreng mogelijk voelen of zien. Daarnaast wordt de hartslag van de baby gecontroleerd, vaak met behulp van een fetale monitor, om te bepalen of er sprake is van bradycardie (bradycardie), een verlaging van de hartslag die kan wijzen op zuurstoftekort.

Behandeling van navelstrengprolaps

De behandeling van een navelstrengprolaps richt zich op het verlichten van de druk op de navelstreng om de zuurstofvoorziening voor de baby te herstellen. De arts kan proberen om de baby uit de weg van de navelstreng te bewegen door manuele technieken toe te passen, zoals het verplaatsen van de baby naar een positie die de druk op de navelstreng vermindert. Soms wordt de blaas van de moeder gevuld met een Foley-katheter om de druk op de navelstreng te verminderen. De moeder kan worden gevraagd om haar lichaam in specifieke posities te plaatsen, zoals de knie-borst positie of de Trendelenburg-positie (hoofd naar beneden met opgeheven voeten). In veel gevallen is een keizersnede noodzakelijk als een vaginale bevalling niet mogelijk is om de baby veilig ter wereld te brengen.

Prognose van navelstrengprolaps

Met een tijdige en adequate behandeling heeft de meerderheid van de baby's een goede prognose en herstellen ze goed van een navelstrengprolaps. De uitkomst is sterk afhankelijk van de snelheid waarmee de complicatie wordt gedetecteerd en behandeld.

Ondersteuning en voorlichting

Het is essentieel dat zwangere vrouwen goed geïnformeerd worden over de mogelijke risico's en complicaties van navelstrengprolaps. Verloskundigen en artsen moeten ervoor zorgen dat aanstaande moeders begrijpen welke symptomen ze moeten herkennen en wat de mogelijke behandelingsopties zijn. Er zijn ook diverse ondersteuningsgroepen en educatieve bronnen beschikbaar voor ouders die met deze complicatie te maken hebben. Voorlichting kan ook bijdragen aan een beter begrip van de medische processen en het bevorderen van een snelle en effectieve behandeling.

Complicaties van zuurstofgebrek bij de baby

Bij een navelstrengprolaps is het cruciaal om de baby snel ter wereld te brengen om complicaties zoals hersenschade of doodgeboorte te voorkomen. Langdurig zuurstoftekort kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid van de baby, waaronder neurologische schade en problemen met de organen.

Preventie van navelstrengprolaps

Anno augustus 2024 zijn er geen bewezen methoden om een navelstrengprolaps volledig te voorkomen. Het monitoren van risicofactoren en het zorgvuldig volgen van medische richtlijnen tijdens de zwangerschap en bevalling kunnen echter helpen bij het beheersen van risico's. Regelmatige prenatale controles en het tijdig herkennen van risicofactoren zijn cruciaal voor het minimaliseren van de kans op complicaties.