Navelstrengprolaps: Verzakking van navelstreng van baby

De navelstreng verbindt de baby met de placenta. Dit is een orgaan dat de baby voedt. Bij een verzakking van de navelstreng (navelstrengprolaps) zakt de navelstreng door de open baarmoederhals in de vagina voor het hoofd van de baby. Dit zorgt voor druk op de navelstreng, wat leidt tot minder bloedstroom en zuurstof naar de baby. Vaak ontstaat een uitgezakte navelstreng als gevolg van gebroken vliezen, al zijn ook nog andere risicofactoren bekend. De baby heeft een verlaagde hartslag tijdens de geboorte. De moeder moet snel bevallen van haar baby, meestal per keizersnede als een gewone vaginale bevalling niet mogelijk is. Een snelle behandeling is nodig om complicaties te voorkomen.

• Oorzaken van verzakking van navelstreng van baby
• Risicofactoren
• Symptomen: Vertraagde hartslag van foetus
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van uitgezakte navelstreng
• Prognose van navelstrengprolaps
• Complicaties van zuurstofgebrek aan baby
• Preventie van verzakte navelstreng

Oorzaken van verzakking van navelstreng van baby

Een navelstrengprolaps is een zeldzame complicatie die optreedt vóór of tijdens de bevalling van de baby. Bij een verzakking zakt de navelstreng door de open baarmoederhals in de vagina voor het hoofd van de baby. De navelstreng kan dan tijdens de bevalling vast komen te zitten op het lichaam van de baby. Dit verlaagt de bloedstroom en zuurstof naar de baby of snijdt deze zelfs af. Een verzakking van de navelstreng vormt een groot gevaar voor de foetus. Tijdens de bevalling oefent de foetus druk uit op de navelstreng. Dit leidt tot zuurstofverlies voor de foetus en leidt af en toe zelfs tot een doodgeboorte.

Risicofactoren

Deze zwangerschapscomplicatie gebeurt vaak nadat de vliezen zijn gebroken/gescheurd. Andere risicofactoren voor een navelstrengprolaps zijn:

• bevallen zijn van vijf of meer baby's
• de handmatige draaiing van het hoofd van de foetus
• de plaatsing van interne monitors (bijvoorbeeld interne hoofdhuidelektrode of intra-uteriene drukkatheter)
• een aangeboren afwijking
• een baby die te vroeg wordt geboren (voortijdige bevalling)
• een baby krijgen die in stuitligging ligt
• een laag geboortegewicht van de baby
• een laag liggende placenta
• een moeder met een vreemde bekkenstructuur
• een navelstreng die langer is dan normaal
• het breken van de vliezen
• te veel vocht in de baarmoeder (polyhydramnion)
• zwanger zijn van meer dan één baby (meerlingenzwangerschap)

Symptomen: Vertraagde hartslag van foetus

Het belangrijkste teken van een navelstrengprolaps is een verlaging in de hartslag van de baby tijdens de geboorte die niet onmiddellijk verdwijnt. Mogelijk is de navelstreng ook zichtbaar nadat de vliezen gebroken zijn.

Diagnose en onderzoeken

De arts voert een gynaecologisch onderzoek uit voordat de baby wordt geboren. Hij is hierbij in staat om de navelstreng te zien of voelen. De arts controleert tevens de hartslag van de baby om er zeker van te zijn dat deze niet te langzaam is (bradycardie).

Behandeling van uitgezakte navelstreng

De arts behandelt een uitgezakte navelstreng door de druk van de navelstreng weg te nemen, zodat de baby voldoende zuurstof kan krijgen. In sommige gevallen is de arts in staat om de baby weg te halen van de navelstreng zodat de zuurstof voor de baby niet wordt afgesneden. Voorts vult de arts soms de blaas met behulp van een Foley-katheter. De moeder moet soms ook haar lichaam bewegen om de druk op de navelstreng te verlichten zodat de baby beschermd wordt. Het kan ook zijn dat de moeder zich in een andere houding moet plaatsen, bijvoorbeeld in de knie-borst positie of de Trendelenburg positie (hoofd naar beneden met opgeheven voeten). Hierbij ligt ze meestal op de linkerzijde. Meestal moet de moeder de baby snel ter wereld brengen waarbij de arts dan speciaal materiaal gebruikt. Meestal is een snelle vaginale bevalling niet mogelijk en is een keizersnede nodig.

Prognose van navelstrengprolaps

Dankzij een passende behandeling heeft de meerderheid van de baby’s goede resultaten.

Complicaties van zuurstofgebrek aan baby

De baby moet zo snel ter wereld komen omdat anders een verhoogd risico ontstaat op hersenschade van de baby of een doodgeboorte.

Preventie van verzakte navelstreng

Er zijn anno januari 2020 geen manieren om een verzakte navelstreng te voorkomen.