Fluor (fluoride) tekort: symptomen, oorzaak en behandeling

Fluor (fluoride) tekort: symptomen, oorzaak en behandeling Fluor of fluoride is een sporenelement, die vooral aanwezig is in de botten en tanden. Teveel fluor kan lijden tot tandverkleuring. De tanden worden dan bruin of vlekkerig. Dit worden ook wel 'zebratanden' genoemd. Te weinig fluoride vergroot de kans op tandbederf, ook wel cariës genoemd. Volgens het Voedingscentrum zit in voeding te weinig fluoride om een goede bescherming te geven tegen tandbederf. Om die reden wordt extra fluoride aangeraden in de vorm van tandpasta met fluoride.
Fluor tegen tandbederf / Bron: KDS4444, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Fluor tegen tandbederf / Bron: KDS4444, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)

Fluoride

Fluor of fluoride - beide termen worden gebruikt en zijn inwisselbaar - is een sporenelement. Het is in zeer kleine concentraties aanwezig in het lichaam. In het lichaam is de meeste fluoride aanwezig in de botten en tanden.

Functie fluoride

Fluoride wordt opgenomen door het tandglazuur, waardoor de tanden beter bestand zijn tegen tandbederf. Ook speelt het mineraal een rol bij de bouw, stevigheid en hardheid van de botten.

Bronnen van fluoride

Er is weinig bekend over fluoride in voedingsmiddelen, behalve dat in vrijwel alle voedingsmiddelen een kleine hoeveelheid fluoride aanwezig is. Het komt vooral in thee en zeevis voor. Fluoride wordt met het voedsel opgenomen in het lichaam.

Fluoride komt ook van nature in kleine hoeveelheden in water voor. In sommige landen wordt in beperkte mate fluor aan het drinkwater toegevoegd om de kans op cariës te verminderen. In Nederland wordt het drinkwater niet met fluoride verrijkt. Dit is ook niet toegestaan. Dit komt doordat een te grote fluorinname schadelijk kan zijn. Het is gebruikelijk om aan tandpasta een kleine hoeveelheid fluoride toe te voegen, teneinde het tandglazuur te versterken. In sommige gevallen zal de tandarts fluortabletjes of druppeltjes voorschrijven om de kans op cariës te verkleinen.

Fluorose / Bron: Josconklin, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Fluorose / Bron: Josconklin, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Gevolgen te hoge inname fluoride

Fluorose

Te veel fluoride, bijvoorbeeld als iemand gedurende langere tijd veel fluoridetabletten gebruikt, kan leiden tot 'fluorose', waarbij de tanden bruin of vlekkerig worden. Dit worden ook wel 'zebratanden' genoemd.

Acute intoxicatie door eenmalige overdosering van fluoride

Een zeer hoge fluorideconcentratie is schadelijk voor de gezondheid. Door een extreem hoge fluorideconcentratie vindt hypocalciëmie (verlaagd calciumniveau in bloed) en hyperkaliëmie (verhoogd kaliumniveau) plaats, waardoor kramptoestanden, stuiptrekkingen, ademhalingsstoornissen en hartstilstand kunnen optreden. Dit kan in ernstige gevallen de dood tot gevolg hebben. Men schat dat 5 mg per kilogram lichaamsgewicht dodelijk is. De klachten en verschijnselen van een acute intoxicatie door eenmalige overdosering van fluoride bestaan uit misselijkheid en in ernstiger gevallen transpiratie (zweten), braken (overgeven), buikpijn en diarree. Diverse factoren bepalen de ernst en de behandeling van de intoxicatie. Factoren die daarbij een rol spelen zijn bijvoorbeeld het lichaamsgewicht, de mate van maagvulling en de tijd die is verstreken sinds het fluoride werd genomen. Bij een lege maag kan fluoride al binnen een half uur in het bloed zijn opgenomen. Acute intoxicatie door eenmalige overdosering van fluoride vindt niet vaak plaats. Een tube tandpasta voor volwassenen bevat een totale hoeveelheid fluoride die dodelijk kan zijn voor een kind als de complete inhoud tandpasta wordt opgegeten. Houd daarom te allen tijde alle fluoridepreparaten buiten het bereik van kleine kinderen.

Bij een geringe acute intoxicatie moet men het slachtoffer laten braken en veel melk laten drinken. Water of een andere drank is ook geschikt. Hierdoor wordt de uitscheiding van fluoride bevorderd. Bij een ernstige acute intoxicatie moet het slachtoffer onverwijld naar het ziekenhuis worden gebracht. Zo nodig wordt de maag leeggepompt en schoongespoeld. Ook kunnen laxantia worden toegediend om het voedsel in versneld tempo door de darmen te spoelen.

Tandpasta / Bron: Martin SulmanTandpasta / Bron: Martin Sulman

Symptomen fluoridetekort

Volgens het Voedingscentrum zit in voeding te weinig fluoride om een goede bescherming te geven tegen tandbederf (cariës). Om die reden wordt extra fluoride aangeraden in de vorm van tandpasta met fluoride of tabletten. Vooral bij jongeren of volwassenen met een verhoogd risico op tandbederf, kan de tandarts het nodig vinden dat een persoon fluoridetabletten gebruikt. Het spoelen met een fluoride mondspoeling is ook een mogelijkheid.

Algemeen Dagelijkse Hoeveelheden (ADH)

De Voedingsraad in Nederland heeft geen normen voor fluoride vastgesteld. Het Amerikaanse Institute of Medicine houdt als aanvaardbare maximale hoeveelheid voor fluor10 milligram per dag aan.

Lees verder

© 2011 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Fluoride in tandpasta: bescherming tegen gaatjes (caries)Fluoride in tandpasta: bescherming tegen gaatjes (caries)In de negentiende eeuw werd door artsen en tandartsen fluoride aanbevolen tegen gaatjes (cariës), zij zagen namelijk ste…
Fluoridevrij levenFluoridevrij levenFluoride zit in tandpasta, iets waar de meeste mensen niet bij stil staan. Al als kind happen we fluor bij de tandarts.…
Fijne tandpasta's zonder fluorFijne tandpasta's zonder fluorVan verschillende merken zijn tandpasta's te verkrijgen zonder fluoride erin. Niet iedereen wil bijvoorbeeld een tandpas…
Overdosis van tandpasta (met fluoride) bij kinderenOverdosis van tandpasta (met fluoride) bij kinderenTandpasta is een product om de tanden te reinigen. In diverse tandpasta's zitten giftige ingrediënten met name sodium fl…

Duindoorn, wonderbesje van bij onsDuindoorn, wonderbesje van bij onsBuitenlandse bessen met wonderbaarlijke eigenschappen worden overal gepropageerd, terwijl we zelf in eigen duinen een su…
Het juiste voedsel voor ons hartHet juiste voedsel voor ons hartZo lang ons hart klopt, is er hoop. Ons hart is immers niet voor niets dé motor van ons lichaam. Eens die motor sputtert…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Stevepb, Pixabay
  • http://www.voedingscentrum.nl
  • http://www.medicineonline.com
  • Afbeelding bron 1: KDS4444, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
  • Afbeelding bron 2: Josconklin, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 3: Martin Sulman
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 17-01-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Gezonde voeding
Bronnen en referenties: 6
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.