Overdosis van tandpasta (met fluoride) bij kinderen

Tandpasta is een product dat gebruikt wordt voor het reinigen van de tanden. Diverse tandpasta's bevatten ingrediënten die potentieel schadelijk kunnen zijn, waaronder sodium fluoride en triclosan. Vooral kinderen kunnen getroffen worden door een overdosis tandpasta met fluoride, wat potentieel zeer giftig is. Tandpasta voor kinderen bevat doorgaans lagere hoeveelheden fluoride, zodat het normaal gesproken geen grote problemen veroorzaakt als het per ongeluk wordt ingeslikt. Echter, het inslikken van zeer grote hoeveelheden tandpasta met fluoride kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen. Het is altijd raadzaam om onmiddellijk het antigifcentrum te contacteren en indien nodig een spoeddienst in het ziekenhuis te bezoeken, aangezien een overdosis tandpasta met fluoride levensbedreigende complicaties kan veroorzaken.

• Wat is fluoride en waarom wordt het gebruikt in tandpasta?
• Symptomen van een overdosis tandpasta met fluoride
• Wanneer medische hulp inroepen?
• Behandeling van een kind na een overdosis tandpasta
• Diagnostisch onderzoek
• Prognose en herstel
• Preventieve maatregelen en veilig gebruik van tandpasta

Wat is fluoride en waarom wordt het gebruikt in tandpasta?

Fluoride komt voor in diverse producten, zoals drinkwater, mondwater en tandpasta. Deze stof is effectief in lage concentraties voor het versterken van het tandglazuur, het voorkomen van cariës (tandbederf), en het bevorderen van de opbouw van sterke, gezonde tanden. In hogere concentraties kan fluoride echter uiterst toxisch zijn. Tandpasta voor kinderen bevat doorgaans minder fluoride om het risico op toxiciteit te verkleinen. Ondanks deze voorzorgsmaatregel kunnen kinderen toch aanzienlijke hoeveelheden fluoride binnenkrijgen, vooral als ze tandpasta met een aantrekkelijke smaak of kleur gebruiken. Een overdosis fluoride kan dodelijk zijn, afhankelijk van het gewicht van het kind. Voor een tweejarig kind kan het innemen van iets meer dan twee volle tubes tandpasta fatale gevolgen hebben. Bij een achtjarig kind kan de dodelijke dosis rond de vier volle tubes liggen.

Symptomen van een overdosis tandpasta met fluoride

Het inslikken van een grote hoeveelheid tandpasta met fluoride kan diverse symptomen veroorzaken, waaronder:

• Ademhalingsproblemen
• Bevingen (tremor)
• Braken
• Diarree
• Darmobstructie (verstopping in de darmen met buikpijn en braken)
• Hartaanval
• Trage hartslag (bradycardie)
• Zoute smaak in de mond
• Zeepachtige smaak in de mond
• Krampen
• Kwijlen
• Maagpijn
• Schok
• Zwakte

Het dagelijks innemen van meer dan een erwt-grote hoeveelheid fluoride verhoogt ook het risico op fluorose, een aandoening die leidt tot bruine vlekken en verkleuring van de tanden (afwijkingen aan de tandkleur). Daarnaast kan langdurige blootstelling aan fluoride problemen veroorzaken met de botontwikkeling.

Wanneer medische hulp inroepen?

Een overdosis tandpasta met fluoride is een vorm van vergiftiging die onmiddellijke medische aandacht vereist. Het is cruciaal dat de begeleider van de patiënt informatie verstrekt aan de zorgverlener, zoals de leeftijd, het gewicht en de algehele gezondheidstoestand van de patiënt. Ook moet de naam van het product, inclusief de ingrediënten en sterkte (indien bekend), worden doorgegeven. Vermeld ook de hoeveelheid tandpasta die is ingeslikt en het tijdstip van de inname.

Behandeling van een kind na een overdosis tandpasta

Zelfzorgmaatregelen

Bij een vermoedelijke overdosis tandpasta mag de patiënt niet zelf proberen over te geven, en begeleiders moeten een patiënt ook niet aanmoedigen om te braken. Water of melk drinken kan nuttig zijn, tenzij een zorgverlener andere instructies geeft. Water of melk mag niet worden gegeven als de patiënt symptomen vertoont zoals braken, stuiptrekkingen (oncontroleerbare fysieke bewegingen en veranderingen in bewustzijn) of verminderde alertheid, omdat dit de slikfunctie kan beïnvloeden. Bij kinderen moet tandpasta en mondwater altijd buiten het bereik van kinderen onder de zes jaar worden gehouden, en het kind moet onder toezicht staan tijdens het tandenpoetsen. Ouders dienen hun kind eraan te herinneren geen tandpasta te eten of in te slikken.

Professionele medische zorg

Professionele medische zorg is noodzakelijk als de tandpasta fluoride bevat en in grote hoeveelheden is ingeslikt. Het kind wordt nauwlettend gecontroleerd in het ziekenhuis, waarbij de zorgverlener de temperatuur, hartslag, ademhaling en bloeddruk monitoren. Actieve kool kan worden toegediend om de opname van het gif in de maag en het spijsverteringskanaal te voorkomen. Calcium wordt gebruikt als tegengif om de effecten van het fluoride te neutraliseren. Luchtweg- en ademhalingsondersteuning met zuurstof kan ook noodzakelijk zijn. Een maagspoeling is vaak vereist en in ernstige gevallen kan intubatie nodig zijn. Voorts krijgt de patiënt intraveneus vocht toegediend en kan er medicatie worden gegeven om de symptomen te behandelen.

Diagnostisch onderzoek

Bij een overdosis fluoride kunnen de volgende diagnostische onderzoeken nodig zijn:

• Elektrocardiografie (ECG): Meting van de elektrische activiteit van het hart.
• Radiografisch onderzoek: Van de borstkas (thoraxfoto).
• Endoscopie: Inwendig kijkonderzoek van de slokdarm en maag om brandwonden en andere schade te beoordelen.

Prognose en herstel

Patiënten die een zeer grote hoeveelheid fluoride in tandpasta hebben ingeslikt en de eerste 48 uur overleven, herstellen meestal volledig. Tandpasta zonder fluoride is doorgaans niet-toxisch en patiënten die deze hebben ingeslikt herstellen vaak volledig. Het is echter van cruciaal belang om tijdig medische hulp in te roepen om de ernst van de situatie te beoordelen en passende behandeling te bieden.

Preventieve maatregelen en veilig gebruik van tandpasta

Om het risico op fluoridevergiftiging te minimaliseren, is het belangrijk om:

• Tandpasta met fluoride veilig op te slaan: Houd tandpasta en andere potentieel schadelijke producten buiten het bereik van kinderen.
• De hoeveelheid tandpasta te beperken: Gebruik slechts een erwt-grote hoeveelheid tandpasta voor kinderen om onnodige inname te voorkomen.
• Kinderen te begeleiden tijdens het tandenpoetsen: Zorg ervoor dat kinderen goed leren hoe ze tandpasta moeten gebruiken en aanmoedigen om niet te slikken.
• De tandpasta te controleren: Wees bewust van de ingrediënten van tandpasta en kies producten met een geschikt fluoridegehalte voor de leeftijd van het kind.

Lees verder

• Vergiftiging: Oorzaken, symptomen, behandeling en preventie
• Tegengif (antidotum): Werking & lijst tegengiffen (antidota)