Stinkende tand: oorzaak en behandeling van vieze tandgeur

Een stinkende tand of verstandskies of een vieze tandgeur is een klacht die je niet moet negeren. Tandbederf of tandcariës, verwijst naar de bacteriële vernietiging van tandglazuur. Dit gebeurt wanneer de mond niet goed wordt gereinigd na het eten en residuen van voedseldeeltjes zich op de tong, het tandvlees en tussen de tanden ophopen, waarmee bacteriën zich voeden en zich kunnen vermenigvuldigen. men om te groeien. De hoofdschuldige is een bacterie genaamd Streptococcus mutans of mutans streptokokken (S. mutans), die dol is op suiker. De eerste fase van het spijsverteringsproces vindt plaats in de mond wanneer het speeksel koolhydraten afbreekt tot suikers. Terwijl S. mutans deze suikers verteert, produceert het zuren die tandglazuur aantasten. In de loop van de tijd slagen deze zuren erin het tandglazuur af te breken, een proces dat bekend staat als tandbederf en dat geassocieerd is met een vieze geur. Bij een stinkende tand of stinkende kies, is een tandartsbezoek geboden.

• Oorzaak van een stinkende tand
• Tandplak
• Symptomen vieze tandgeur
• Oorsprong van de vieze geur
• Waar komt de geur vandaan?
• Tandbederf en parodontitis
• Tandabces of kaakabces
• Oorzaak van stank na tanden flossen
• Behandeling van een stinkende tand
• Abces leegmaken
• Wortelkanaalbehandeling
• Tand verwijderen
• Onderzoek en diagnose
• Anamnese
• Fysiek onderzoek
• Röntgenfoto's
• Detectie van tandplak en tandsteen
• Bacteriële kweek
• Pulpitis of abcescontrole
• Preventie van stinkende tanden of kiezen

Oorzaak van een stinkende tand

Een tand of verstandskies kan om verschillende redenen slecht beginnen te ruiken of gaan stinken. De meest voorkomende oorzaak van een tand die stinkt, is tandbederf of een rotte tand of kies. Wanneer bacteriën (mutans streptokokken) in de mond zich op de tand beginnen te voeden, kunnen ze een geur afgeven en ruikt de tand slecht. Na verloop van tijd vermenigvuldigen ze zich door zich te voeden met de plaque, voedseldeeltjes in de mond en etensresten tussen de tanden. De mutans streptokokken houden van suikers en terwijl ze deze afbreken ontstaat er een zuur dat schadelijk is voor het gebit. Calcium en fosfaten in speeksel en tandplak neutraliseren weliswaar het zuur, doch deze bufferwerking kent haar grenzen. Als er veel zuur vrijkomt, wordt het tandglazuur aangetast en dienen de gaatjes zich aan. Naarmate een tand verrot raakt, begint deze erg slecht te ruiken. Wanneer de tand onbehandeld blijft, zal deze broos worden en mogelijk barsten, schilferen of zelfs breken.

Symptomen vieze tandgeur

Kunnen er symptomen vooraf gaan aan een vieze tandgeur? Voordat je last krijgt van een stinkende tand als gevolg van een tandinfectie, hebben zich waarschijnlijk al andere symptomen aangediend waar je last van hebt gehad, al dan niet tijdelijk. Het is niet ongewoon om een latente of zeurende pijn te voelen in de buurt van de aangetaste tand. Soms is de pijn meer scherp en stekend van aard. Je kunt ook gevoeligheid in het gezicht of zwelling ervaren, evenals koorts, als er sprake is van een abces.

Oorsprong van de vieze geur

De vieze geur wordt niet veroorzaakt door het verval zelf. Het is een bijproduct van de bacteriën die verantwoordelijk zijn voor het verval. Bacteriën geven zwavelverbindingen af die verantwoordelijk zijn voor de geur. Een vieze geur gaat meestal gepaard met een slechte of bittere smaak in de mond.

Waar komt de geur vandaan?

Tandbederf en parodontitis

In sommige gevallen komt de geur niet van de tand zelf, maar van het tandvlees. Als de opbouw van tandplak en tandsteen niet wordt verwijderd, kunnen ze onder de tandvleesrand beginnen te duwen en diepe pockets vormen. Deze pockets raken geïnfecteerd, waardoor een sterke geur ontstaat. Deze aandoening staat bekend als parodontitis en als deze tandvleesontsteking die verder gaat dan het tandvlees niet wordt behandeld, kunnen de tanden uiteindelijk losraken en uitvallen.

Tandabces of kaakabces

Naast tandbederf en parodontitis, kan een infectie een tandabces, een met pus gevulde zwelling, veroorzaken. De tand waar het tandabces of kaakabces in de buurt ligt, is veelal dood en derhalve gevoelloos. Je kunt soms jaren rondlopen met een tandabces zonder dat je dit in de gaten hebt. Dit abces is gevuld met een vloeistof die een ongewoon vieze geur heeft als het abces openbarst. Als dit gebeurt, ervaar je meestal ook behoorlijk wat pijn, omdat het abces de tandwortel onder druk zet. Soms kan een abces een cyste, zwelling of laesie op het tandvlees veroorzaken. Als je dit opmerkt, is het belangrijk dat je onmiddellijk contact opneemt met je tandarts.

Behandeling van een stinkende tand

De behandeling die je krijgt voor een stinkende tand hangt af van de oorzaak van de geur. In sommige gevallen kan het voldoende zijn om de tand en het gebied onder de tandvleesrand schoon te maken. In het geval van tandbederf is het vullen van het gaatje meestal genoeg om de geur kwijt te raken. In het geval van een tandabces/kaaabces, geïnfecteerde tand of parodontitis kunnen er een aantal verschillende behandelingen zijn.

Abces leegmaken

Het abces leegmaken (abcesdrainage) houdt in dat er in het tandvlees moet worden gesneden waar het abces zich bevindt om de infectie weg te spoelen. Het gebied wordt dan gespoeld met warm zout water en je zult een antibioticakuur voorgeschreven krijgen.

Wortelkanaalbehandeling

Als de infectie die het tandabces veroorzaakte uitgebreid is, zal een wortelkanaalbehandeling worden uitgevoerd om je tand zo mogelijk te redden. Een klein gaatje wordt in de tand geboord en het aangetaste weefsel wordt verwijderd. De resulterende ruimte zal worden gevuld met een speciale tandheelkundige composiet, en een tandheelkundige kroon zal over de tand worden geplaatst om deze tegen beschadiging te beschermen.

Tand verwijderen

In het ongelukkige geval dat je tand of kies niet gered kan worden, zal de tand worden verwijderd om de gezondheid van de omringende tanden, tandvlees en botten te behouden. Het verwijderen van een tand wordt 'tandextractie' genoemd. De tand zal dan worden vervangen door een tandheelkundig implantaat, een vaste tandbrug of een verwijderbaar deelgebit.

Onderzoek en diagnose

Anamnese

De tandarts zal je vragen naar je symptomen, zoals wanneer je voor het eerst een vieze geur opmerkte, of je pijn hebt, en of je problemen hebt met kauwen of gevoeligheid bij warme of koude dranken. De tandarts zal ook vragen naar je mondhygiënegewoonten, je dieet (vooral suikerconsumptie), en eerdere tandheelkundige behandelingen.

Fysiek onderzoek

De tandarts zal een grondige mondinspectie uitvoeren, waarbij de tanden, kiezen, het tandvlees en de tong worden onderzocht. Ze zullen zoeken naar tekenen van tandbederf, tandplak, tandsteen, of gaatjes. Het tandvlees wordt gecontroleerd op ontstekingen, zwelling of bloeding, wat kan wijzen op gingivitis of parodontitis.

Röntgenfoto's

Röntgenfoto's kunnen worden gemaakt om de ernst van het tandbederf te beoordelen. Dit helpt de tandarts om te zien of de cariës dieper in de tand is doorgedrongen, mogelijk tot het tandbeen of de tandzenuw, en of er abcessen of andere complicaties zijn.

Detectie van tandplak en tandsteen

Met speciale instrumenten wordt de hoeveelheid tandplak en tandsteen op de tanden en kiezen beoordeeld. Deze ophopingen kunnen bacteriën huisvesten die bijdragen aan een slechte geur en verdere tandbederf.

Bacteriële kweek

In sommige gevallen kan de tandarts een bacteriële kweek uitvoeren om de precieze bacteriën te identificeren die de tandinfectie of slechte geur veroorzaken. Dit is vooral nuttig als er een infectie wordt vermoed die verder gaat dan eenvoudig tandbederf.

Pulpitis of abcescontrole

Als er sprake is van ernstige tandpijn of gevoeligheid, zal de tandarts de tandzenuw en wortel onderzoeken om te controleren op pulpitis (ontsteking van de tandzenuw) of de aanwezigheid van een tandabces. Dit kan worden bevestigd door het tikken op de tand of met behulp van koudetests.

Preventie van stinkende tanden of kiezen

Neem de volgende preventieve maatregelen in acht:

• Goede mondhygiëne: Poets je tanden minstens twee keer per dag en flos dagelijks om tandplak en voedselresten te verwijderen.
• Regelmatig tandartsbezoek: Ga minstens twee keer per jaar naar de tandarts voor controle en professionele reiniging.
• Beperk suikerinname: Vermijd suikerhoudende voedingsmiddelen en dranken die tandbederf en een vieze geur kunnen veroorzaken.
• Hydrateer voldoende: Drink voldoende water om je mond gehydrateerd te houden en speekselproductie te stimuleren, wat helpt om bacteriën weg te spoelen.
• Gebruik antibacteriële mondspoeling: Spoel regelmatig met een antibacteriële mondspoeling om bacteriën te verminderen die een slechte geur veroorzaken.
• Gezond eten: Eet een gebalanceerd dieet met veel groenten en fruit om je mond gezond te houden en bacteriegroei te beperken.
• Vermijd roken en alcohol: Stop met roken en beperk alcoholgebruik, omdat deze gewoonten bijdragen aan een slechte adem en tandproblemen.

Lees verder

• Stinkende adem of slechte adem: oorzaken en verhelpen
• Halitose (slechte adem): symptomen, oorzaak en behandeling