Abces onder de oksel: oorzaken en symptomen van okselabces

Een abces onder de oksel of okselabces is een met pus gevulde zwelling die zich in het algemeen ontwikkelt als reactie op een (vaak bacteriële) infectie. Door je oksel te scheren kunnen er bijvoorbeeld wondjes ontstaan, die geïnfecteerd kunnen raken door bacteriën. Een abces is meestal pijnlijk en het opgezwollen gebied voelt vaak warm aan. De huid rond een abces lijkt vaak roze of rood en geïrriteerd. Een abces onder de oksel kan behoorlijk lastig zijn en interfereren met je dagelijkse bezigheden en activiteiten. Voorkom dat je kleding draagt die tegen het abces schuurt, want dat verergert de klachten. Draag bij voorkeur loszittende kleding. In tegenstelling tot andere infecties, zal louter een behandeling met antibiotica niet voldoende zijn. In het algemeen moet een abces rijpen en openbarsten waarna het pus kan wegvloeien. Hoewel een abces soms spontaan openbarst, moet de (huis)arts vaak een handje helpen door een sneetje in het abces te maken waarna het pus kan afvloeien.

• Een abces onder de oksel
• Verzameling pus in een holte
• Zweetklierontsteking
• Oorzaken van een okselabces
• Symptomen van een abces onder de oksel
• Zelfzorg
• Wel doen
• Niet doen
• Behandeling
• Preventie

Een abces onder de oksel

Verzameling pus in een holte

Een abces is een verzameling pus in een niet eerder bestaande holte in het lichaam. Pus of etter is een geelgroene of geelbruine substantie of vloeistof met een onwelriekende geur, die vooral bestaat uit dode witte bloedcellen, bacteriën en soms resten van necrotisch weefsel (dode fagocyten, een type witte bloedcel). De gebruikelijke oorzaak van een abces is een infectie met bacteriën, maar het kan ook ontstaan door een parasiet of een lichaamsvreemde stof. Bepaalde bacteriën hebben meer kans op pusvorming omdat ze stofjes maken die de weefsels van het lichaam kunnen beschadigen. De boosdoeners zijn Staphylococcus aureus (een bacterie die bij veel mensen voorkomt, vooral op de huid en in de neus) en Streptococcus pyogenes (de pusvormende streptokok). Door de infectie stuurt het immuunsysteem witte bloedcellen en andere stoffen naar de plek des onheils om de bacteriën of andere ziekteverwekkers te bestrijden. Hierbij sterft wat omringend weefsel af. Er vormt zich een niet eerder bestaande holte, welke zich vult met pus of etter en klachten veroorzaakt. De holte wordt groter als de infectie zich verder ontwikkelt en de pus er niet uit kan: het abces is geboren.

Zweetklierontsteking

Een okselabces kan zich voordoen in het kader van een zweetklierontsteking. Wanneer de apocriene zweetklieren ontstoken raken, wordt dat 'hidradenitis' genoemd. Hidradenitis suppurativa is een chronische ontsteking van de haarzakjes met abcesvorming.

Oorzaken van een okselabces

De infectieuze bacteriën of andere ziekteverwekkers veroorzaken een ontstekingsreactie in het lichaam, doordat bacteriën gifstoffen afscheiden en het afsterven van cellen veroorzaken. Het lichaam vormt als reactie een ​​holte of capsule om de infectie in te kapselen en te onderdrukken, teneinde te voorkomen dat deze zich naar andere delen van het lichaam verspreidt met alle gevaren van dien. Het abces vult zich met pus (die dode cellen, eiwitten, bacteriën en ander afvalmateriaal bevat) en neemt allengs in omvang toe. Doordat het abces zich vult ontstaat toenemende spanning en druk (wat pijnlijk is) en ontsteking van de bovenliggende huid.

Het meest voorkomende bacteriële organisme dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van huidabcessen waaronder abcessen onder de oksel, is Staphylococcus aureus, een stafylokok die toxinen afscheidt, hoewel verschillende andere organismen ook tot abcesvorming kunnen leiden, zoals bijvoorbeeld een parasiet. Maar ook lichaamsvreemde stoffen kunnen aanleiding geven tot een abces.

Een belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van huidabcessen is een verzwakt immuunsysteem, omdat het vermogen van het lichaam om infecties te bestrijden afneemt. Je kunt een verzwakt immuunsysteem hebben door chronische ziekten of door het gebruik van bepaalde medicijnen.

Symptomen van een abces onder de oksel

De symptomen van een abces onder de oksel varieert afhankelijk van de locatie van het abces, maar over het algemeen kun je de volgende klachten ervaren:

• Een pijnlijke, samendrukbare zwelling die rood is, warm aanvoelt en gevoelig is.
• Naarmate een abces rijpt, kan het groter worden en onder meer spanning komen te staan.
• Het abces kan spontaan openbreken waarna er pus uitvloeit.
• De infectie kan zich mogelijk verspreiden naar diepere weefsels en zelfs naar de bloedbaan.
• Als de infectie zich verspreidt, kan je last krijgen van de volgende symptomen:
• koorts
• misselijkheid
• braken
• toenemende pijn
• toenemende roodheid van de huid

Zelfzorg

Wel doen

Als het abces klein is, is het aan te bevelen om vier keer per dag warme kompressen (bijvoorbeeld natte, warme washandjes) onder de oksel aan te brengen gedurende ongeveer 30 minuten om het abces te laten 'rijpen'. Zodra het abces openbreekt, zal het normaliter vanzelf genezen, hoewel dit enkele weken kan duren. Een absorberend verband vangt het pus op. Regelmatig wisselen en goed schoonhouden is belangrijk.

Niet doen

Probeer het abces niet te legen door erop te drukken. Dit kan het geïnfecteerde materiaal in de diepere weefsels duwen. Door op een abces te drukken beschadig je het beschermde laagje over de abces, met als gevolg dat bacteriën zich kunnen verspreiden en de situatie verergert. Prik geen naald of ander scherp instrument in het abces omdat dit een onderliggende bloedvat kan verwonden of de infectie kan verspreiden. Draag bij een abces onder de oksel geen topjes of andere kleding wat ertegenaan schuurt en de klachten verergert.

Behandeling

Een groter abces moet mogelijk worden gedraineerd door de huisarts, hetgeen zowel de pijn verlicht als de infectie behandeld. De arts maakt een klein sneetje in het abces waarna hij het pus eruit laat lopen. Dit kan eventjes behoorlijk pijn doen. Afhankelijk van de oorzaak van een abces kan een arts antibiotica voorschrijven.

Preventie

Hoewel abcessen niet volledig te voorkomen zijn, zijn er enkele maatregelen die je kunt treffen om te voorkomen dat je erdoor getroffen wordt:

• Was regelmatig je handen grondig met zeep.
• Behandel eventuele snijwonden zorgvuldig, houd ze schoon en bedek ze en houd ze droog totdat ze volledig genezen zijn.
• Deel geen persoonlijke voorwerpen zoals scheermesjes, washandjes of handdoeken.
• Probeer jezelf niet te snijden tijdens het scheren van je oksels.

Lees verder

• Abces: oorzaken, symptomen en behandeling van abcessen
• Abces in lies: symptomen, oorzaken en behandeling liesabces
• Abces in huid of lichaam: met pus gevulde zwelling in holte
• Abcesdrainage: behandeling door drainage van een abces