Steenpuist onder oksel: symptomen, oorzaken en behandeling

Een steenpuist onder de oksel kan behoorlijk lastig zijn en interfereren met je dagelijkse bezigheden. Een steenpuist is een huidinfectie van de haarzakjes, talg- of zweetklieren met etterbacteriën (stafylokokken). In het begin wordt de huid in het gebied van de infectie rood en daarna ontwikkelt zich een gevoelige, pijnlijke en vaak harde bult: de zogeheten steenpuist. Na ongeveer vijf dagen begint de knobbel wit te worden terwijl het pus of etter zich onder de huid ophoopt. Voorkeurslocaties van steenpuisten zijn het gezicht, nek, oksels, schouders en billen, maar ze kunnen zich ook op andere plekken van het lichaam voordoen. Als er verschillende steenpuisten in een groepje voorkomen, wordt dit een karbonkel genoemd. Soms vervloeien deze steenpuisten onderling.

• Steenpuist onder de oksel
• Symptomen van een steenpuist onder je oksel
• Beschrijving
• Verschijnselen
• Karbonkel
• Is het een steenpuist of een puistje?
• Oorzaken van een okselsteenpuist
• Huisarts raadplegen
• Behandeling van een steenpuist: Wat moet je doen (en vooral niet doen)?
• Wat kun je wel doen?
• Wat moet je vermijden?
• Conclusie: Geduld is de sleutel
• Prognose van puist onder oksel
• Complicaties
• Verspreiding van de infectie
• Abcesvorming
• Lymfeklierontsteking
• Terugkerende steenpuisten
• Littekens

Steenpuist onder de oksel

Sophie, een jonge moeder van twee, stond op een ochtend op met een vreemd, stekend gevoel onder haar oksel. Eerst dacht ze dat het gewoon een geïrriteerde haarwortel was van het scheren, maar tegen de middag voelde het alsof er een golfbal onder haar huid groeide. "Het begon klein," vertelde ze later, "maar al snel was het alsof ik mijn arm niet meer normaal kon bewegen zonder pijn." Toen haar zoontje vroeg waarom ze steeds met haar hand tegen haar zij liep, wist ze dat het menens was. Een snelle blik in de spiegel onthulde een rode, gezwollen bult die warm aanvoelde en kloppend pijn deed. De diagnose? Een flinke steenpuist. Sophie was verbaasd; ze had er nooit eerder last van gehad, maar dit ene incident bleek haar hele dag over te nemen.

Een steenpuist of furunkel wordt veroorzaakt door een infectie van een haarzakje dat verstopt raakt. De infectie, meestal met de bacterie Staphylococcus aureus (een bacterie die bij veel mensen voorkomt, vooral op de huid en in de neus) bouwt zich op in de haarzakje of haarfollikel in de vorm van pus en dode huid. Het gebied ter plaatse wordt rood en er ontstaat een bultje naarmate het pus zich ophoopt in de puist. Middenin de rode zwelling is een gele puskop zichtbaar.

De steenpuist breekt meestal vanzelf open en geneest dan binnen een week. Als de steenpuist onder de oksel snel groeit of niet verbetert na twee weken, raadpleeg dan je huisarts. Mogelijk moet de huisarts een sneetje in de puist maken om deze te ledigen.

Symptomen van een steenpuist onder je oksel

Beschrijving

Een steenpuist vormt zich wanneer een bacteriële infectie, meestal een stafylokokinfectie (een infectie met een etterverwekkende bacterie), optreedt in een haarzakje. Bij een steenpuist treedt er een ontsteking op onderin het haarzakje. De infectie tast het haarzakje en het weefsel eromheen aan. De bacteriële infectie veroorzaakt een holle ruimte rondom het haarzakje en daar verzamelt zich dan pus: de zogeheten 'steenpuist' is geboren. Als het infectiegebied rond het haarzakje zich uitbreidt, wordt de steenpuist groter, dikker en harder. En de puist wordt daarmee ook pijnlijker.

Verschijnselen

Symptomen van een steenpuist onder oksel zijn:

• rode, roze (harde) bult
• pijn op of rond de knobbel
• gele pus die door de huid heen zichtbaar is
• koorts
• ziek gevoel
• jeuk op of rond de steenpuist

Karbonkel

Verschillende onderling verbonden steenpuisten worden een karbonkel genoemd. Een karbonkel is een groot gebied van infectie onder de huid waarbij de steenpuisten soms samenvloeien.

Is het een steenpuist of een puistje?

Een knobbeltje onder je oksel kan een steenpuist zijn maar ook een gewoon puistje is. Een puistje wordt gekenmerkt door een infectie van een talgklier. Deze klier bevindt zich dichter bij de bovenste laag van de huid (epidermis) dan een haarzakje. Een steenpuist is een infectie van de haarzakjes die zich dieper in de tweede huidlaag (dermis) bevindt, dichter bij het vetweefsel onder je huid. De infectie duwt vervolgens naar de bovenste laag van de huid waardoor een grotere bult ontstaat dan bij een puistjes.

Oorzaken van een okselsteenpuist

Een steenpuist onder de oksel doet zich voor wanneer er een haarzakje geïnfecteerd raakt. Dit kan gebeuren als gevolg van:

• Overmatig zweten. Als je meer dan normaal zweet door warm of broeierig weer of lichamelijke activiteit, maar je jezelf niet goed schoonmaakt, ben je mogelijk vatbaarder voor infecties zoals steenpuisten.
• Het dragen van strakke kleding (bijvoorbeeld een strak topje) dat tegen de oksels aan schuurt.
• Scheren. Wanneer je je scheert, kun je per ongeluk scheerwondjes in de okselhuid maken waardoor bacteriën gemakkelijker de huid kunnen binnendringen. Een wondje vormt een porte d'entrée waar een ziekmakend micro-organisme het lichaam binnendringt
• Slechte hygiëne. Als je je niet regelmatig onder je oksels wast, kan het vuil zich ophopen wat kan bijdragen aan de ontwikkeling van steenpuisten of puistjes. Bovendien draagt het bij aan huidirritatie wat de kans op een steenpuist vergroot.
• Huidaandoeningen waarvan je gaat krabben. Mensen met bijvoorbeeld eczeem, psoriasis en schurft hebben meer kans op het ontwikkelen van een steenpuist.
• Zwak immuunsysteem. Je lichaam wordt via het immuunsysteem tegen schadelijke micro-organismen beschermd als bacteriën, virussen, parasieten en schimmels. Indien je een zwak immuunsysteem hebt, is je lichaam mogelijk minder goed in staat om een ​​bacteriële infectie te bestrijden. Mensen met diabetes of kanker hebben meer kans op het ontwikkelen van steenpuisten.

Huisarts raadplegen

Als de steenpuist na twee weken niet vanzelf verdwijnt, is het verstandig je huisarts te raadplegen. Je huisarts kan een sneetje in de puist maken om de pus eruit te laten lopen. Bij koorts of weinig weerstand (als gevolg van ziekte of bepaalde medicijnen) kan de arts ook antibiotica worden voorschrijven om de onderliggende infectie te genezen.

Raadpleeg in de volgende gevallen je huisarts:

• koorts
• gezwollen lymfeklieren
• de huid rond de steenpuist wordt rood of er verschijnen rode strepen
• ernstige pijn
• de steenpuist gaat niet weg
• een tweede of derde steenpuist verschijnt

Raadpleeg ook je huisarts als je een steenpuist ontwikkelt en je hebt diabetes, een probleem met je immuunsysteem, of je gebruikt op doktersvoorschrift immuunonderdrukkende medicijnen (bijvoorbeeld corticosteroïden of chemotherapie).

Behandeling van een steenpuist: Wat moet je doen (en vooral niet doen)?

Een steenpuist is een pijnlijke, rode bult gevuld met pus, en het eerste wat je misschien wilt doen, is eraan krabben, trekken of, nog verleidelijker, uitknijpen. Maar stop! Dat is precies wat je niet moet doen. Door te knijpen of te prutsen aan de steenpuist, kunnen bacteriën zich verder verspreiden, wat leidt tot meer ellende – denk aan nieuwe infecties of zelfs littekens. Om de steenpuist op een veilige manier te behandelen en het genezingsproces te versnellen, zijn hier een paar tips.

Wat kun je wel doen?

• Dek de wond af: Als de steenpuist begint te lekken en er pus uitkomt, is het slim om de plek af te dekken met een schoon verbandje. Dit voorkomt dat bacteriën zich verder verspreiden.
• Warme kompressen: Om de steenpuist sneller te laten rijpen, kun je meerdere keren per dag warme, vochtige kompressen op het gebied leggen. Dit verzacht de pijn en helpt de puist om op een natuurlijke manier naar buiten te komen.

Wat moet je vermijden?

• Probeer de steenpuist niet uit te knijpen! Wees geduldig – hoe verleidelijk het ook is, probeer de puist niet zelf uit te knijpen. Laat je lichaam het werk doen; te vroeg knijpen kan ervoor zorgen dat de infectie dieper in je huid terechtkomt.
• Geen trekzalf: Ondanks wat je misschien hebt gehoord, is het beter om geen trekzalf te gebruiken. Dit kan de huid irriteren of de infectie juist verergeren.
• Vermijd baden en natte verbanden: Hoewel warmte goed is, moet je langdurige blootstelling aan water of natte verbanden vermijden. Dit kan de huid verzachten op de verkeerde manier en het risico op verspreiding van de infectie vergroten.
• Pas op met kleding: Draag geen strakke of schurende kleding, vooral niet op het gebied waar de steenpuist zit. Dit kan de huid verder beschadigen en de infectie verergeren.

Conclusie: Geduld is de sleutel

Het behandelen van een steenpuist draait om geduld en voorzichtigheid. Knijpen, krabben en experimenteren met allerlei zalfjes is verleidelijk, maar kan het probleem juist erger maken. Laat de steenpuist rustig rijpen met wat warme kompressen, houd de wond schoon en zorg ervoor dat je huid de ruimte krijgt om te herstellen. Zo ben je er sneller vanaf, zonder extra drama!

Prognose van puist onder oksel

Een steenpuist onder je oksel kan zeer vervelend zijn en het lastig maken om dagelijkse werkzaamheden uit te voeren. Toch is het meestal niet iets om je zorgen over te maken. De steenpuist zal in veel gevallen binnen twee weken flink verbeterd zijn of zijn genezen. In veel gevallen breekt de steenpuist binnen een week open. Dan loopt de pus er vanzelf uit en kan de huid onder je oksel genezen. Het is daarbij wel belangrijk om de steenpuist niet aan ta raken en dus ook niet uit te knijpen. Als de steenpuist groter wordt, langer dan twee weken aanwezig blijft of koorts of hevige pijn veroorzaakt, neem dan contact op met je huisarts. Mogelijk moet de huisarts er een sneetje in maken of heb je een antibioticum nodig.

Complicaties

Een steenpuist onder de oksel kan bijzonder vervelend zijn, omdat het een plek is waar de huid gevoelig is en veel wrijving ondervindt door beweging en kleding. Maar naast het ongemak kan een steenpuist onder je oksel soms ook voor complicaties zorgen. Hier zijn de mogelijke problemen die je in de gaten moet houden:

Verspreiding van de infectie

Door de warmte en vochtigheid onder de oksel kunnen bacteriën zich snel vermenigvuldigen. Als je de steenpuist uitknijpt of er te veel aan zit, kan de infectie zich uitbreiden naar omliggende weefsels. Dit kan leiden tot cellulitis, een diepere huidinfectie die rood, pijnlijk en opgezwollen aanvoelt.

Abcesvorming

In sommige gevallen kan een steenpuist zich ontwikkelen tot een groter abces, waarbij pus zich dieper in de huid verzamelt. Dit kan leiden tot ernstige pijn en het gevoel alsof er een harde massa onder de huid zit. Een abces moet vaak door een arts worden geopend en gedraineerd om de druk te verlichten en de infectie onder controle te krijgen (abcesdrainage).

Lymfeklierontsteking

Omdat de oksel een gebied is met veel lymfeklieren, kan een steenpuist onder de oksel soms leiden tot lymfadenitis – een ontsteking van de lymfeklieren. Een lymfeklierontsteking zorgt voor extra zwelling en pijn in de oksel en kan wijzen op een ernstigere verspreiding van de infectie.

Terugkerende steenpuisten

Als de steenpuist niet goed wordt behandeld of als je huid in dit gebied regelmatig geïrriteerd raakt, kunnen er terugkerende steenpuisten ontstaan. Deze herhaalde infecties kunnen een teken zijn van onderliggende gezondheidsproblemen, zoals een verzwakt immuunsysteem of diabetes.

Littekens

Door de constante beweging en wrijving onder de oksel kan een steenpuist bij het genezen littekens achterlaten. Vooral als je te veel aan de steenpuist hebt gezeten of geprobeerd hebt deze uit te knijpen, kan de huid permanent beschadigd raken.

Lees verder

• Steenpuist uitknijpen: symptomen, oorzaak en behandeling
• Steenpuist: symptomen, oorzaak en behandeling van furunkel
• Terugkerende steenpuisten: furunculose oorzaak en behandelen