Gipskruid: gezondheidsvoordelen, toepassingen & bijwerkingen

Gipskruid is een plant die behoort tot de anjerfamilie en er zijn eenjarige en vaste soorten van. Gipskruid wordt vaak gebruikt om een vaas of boeket te decoreren. Verschillende soorten, zoals de gigantische gypsophila (Gypsophila paniculata) met talloze kleine bloemen in grote, vertakte bloeiwijzen, zijn mooie sierplanten in de tuin of worden gebruikt door bloemisten bij het binden van bloemen. Met zijn witte, kleine bloemen fleurt hij menig boeket op. Maar gipskruid heeft vanwege het saponinegehalte ook genezende eigenschappen, hoewel slechts weinig mensen dit weten. Saponinen worden ook zeepstoffen genoemd.

• Wat is gipskruid?
• Toepassingen van de wortels van gipskruid
• Wasmiddel
• Medicinale toepassingen
• Gezondheidseffect
• Slijmoplossend effect
• Gezondheidsvoordelen van gipskruid
• Bijwerkingen
• Zwangerschap
• Klachten

Wat is gipskruid?

Gipskruid behoort tot de anjerfamilie en er zijn vele soorten, zowel eenjarige als vaste. Gipskruid komt van oorsprong voor van het midden van Europa tot het oosten van Azië. Er wordt onderscheid gemaakt tussen pluimgipskruid (Gypsophila paniculata L.), die 60–90 cm hoog wordt en wijdvertakte bloemstengels heeft, en het kruipende gipskruid (Gypsophila repens) die kruidachtig groeit en die diverse tot 25 cm lange, vertakte stengels krijgt.

Traditioneel wordt er wasmiddel gemaakt van de wortels van het gipskruid. Van de zeepstoffen kan een zeer zacht waspoeder worden gemaakt. De wortels worden meestal uitgekookt en er wordt een loog bereid die met water kan worden verdund. Het wasmiddel dat daaruit verkregen wordt is zeer zacht en wordt ook industrieel gebruikt voor het reinigen van bont en lederwaren. Van de wortel van het gipskruid kan ook thee gemaakt worden, dat driemaal daags moet worden gedronken tegen hoest of bronchitis.

Toepassingen van de wortels van gipskruid

Wasmiddel

De wortels van gipskruid worden gebruikt en voor dat doel worden ze gedroogd. Deze staan ​​bekend als 'witte zeepwortels'. De naam komt van het feit dat de saponinen en fytosterolen in de wortels het mogelijk maken om het als wasmiddel te gebruiken. Het wordt gebruikt als een mild wasmiddel in de bont- en lederwarenindustrie.

Medicinale toepassingen

Het mengsel van saponinen en fytosterolen in de wortel van het gipskruid kan ook medicinaal worden gebruikt. Net als andere (kruiden)geneesmiddelen die saponinen bevatten, hebben de zeepstoffen een slijmoplossend effect bij luchtwegaandoeningen zoals hoest of bronchitis. Het remt ook de groei van schimmels en verlaagt cholesterol. Het heeft ook een dodend effect op insecten.

Van de gedroogde wortel van het gipskruid kun je een thee bereiden die je drinkt in geval van bronchitis of hoest. Je kunt het bereiden zoals je wilt. De dagelijkse dosis van de gedroogde witte zeepwortel ligt tussen 30 en 150 mg. Dit komt overeen met een saponinemengsel van 3 tot 15 mg.

Gezondheidseffect

Slijmoplossend effect

Gipskruidwortel heeft ook een mucolytisch of slijmoplossend effect; een aantal preparaten tegen hoest bevatten extracten van gypsophila-wortels. De saponinen hebben een slijmoplossend effect, wanneer ze oraal worden ingenomen, en dan verlichten ze de hoest. In het geval van bronchitis bevorderen ze het ophoesten van slijm, wat de klachten verlicht.

Gezondheidsvoordelen van gipskruid

De wortels van gipskruid worden in de planten- of natuurgeneeskunde toegepast bij hoest en bronchitis. Acute bronchitis ontstaat meestal na een verkoudheid of griep. Gipskruid wordt anno 2024 nog zelden in de natuurgeneeskundige praktijk gebruikt; vooral saponinen van andere planten worden dan gebruikt. De actieve ingrediënten saponine en fytosterolen worden wel veel toegepast in middelen tegen hoest en bronchitis; deze bevatten vaak ook de wortels van gipskruid.

Bijwerkingen

Zwangerschap

Er is anno 2024 nog geen onderzoek gedaan naar het gebruik van dit geneeskrachtige kruid tijdens de zwangerschap. Je kan het daarom uit voorzorg beter niet gebruiken als je zwanger bent.

Klachten

Het is echter bekend dat het nemen van te veel van de gedroogde gipskruidwortels bijwerkingen kan veroorzaken. Er kan maagpijn optreden, evenals diarree en blaasirritatie. Een zeldzamere, maar ook gedocumenteerde bijwerking is duizeligheid.

Lees verder

• Geneeskrachtige planten en kruiden: soorten en toepassingen
• Stokroos: gezondheidsvoordelen, toepassingen van stokrozen
• Rozemarijn: gezondheidsvoordelen, toepassing en bijwerkingen
• Goudsbloem (calendula): gezondsheidsvoordelen & toepassingen
• Vlierbessen: gezondheidsvoordelen & voedingsstoffen vlierbes