Transilluminatie: Onderzoek lichaamsgebieden met lichtbron

Via transilluminatie schijnt een arts een lichtbron op een lichaamsgebied of orgaan. Dit niet-invasieve, pijnloze, snelle en veilige onderzoek stelt de arts in staat om afwijkingen zichtbaar te maken zonder dat er voorbereidingen nodig zijn. Hoewel transilluminatie nuttig kan zijn om bepaalde aandoeningen te identificeren, is het meestal niet voldoende voor een definitieve diagnose. Verdere beeldvormende onderzoeken zoals röntgengrafie, een CT-scan of echografie zijn vaak nodig om de diagnose te bevestigen. Transilluminatie helpt de arts om te bepalen of aanvullende onderzoeken noodzakelijk zijn door middel van verlichte gebieden, donkere vlekken en weergegeven kleuren. Het dient dus als de eerste stap in het identificeren van mogelijke afwijkingen.

• Indicatie transilluminatie
• Voor het onderzoek
• Tijdens het onderzoek: Onderzoek van lichaamsgebieden met een lichtbron
• Na het onderzoek
• Resultaten
• Risico's en bijwerkingen
• Voor- en nadelen

Indicatie transilluminatie

Borst

Transilluminatie kan worden gebruikt om gebieden in de borst van vrouwen te onderzoeken op borstletsels en cysten (abnormaal gevormde holten in het lichaam). Dit onderzoek kan helpen bij de initiële evaluatie van mogelijke afwijkingen, hoewel verdere diagnostiek meestal noodzakelijk is.

Borstholte

Bij pasgeborenen kan de arts halogeenlicht gebruiken om de borstholte te bestuderen op symptomen van een ingeklapte long (pneumothorax) of lucht rondom het hart. Dit kan nuttig zijn voor een vroege detectie van dergelijke aandoeningen, maar aanvullende onderzoeken zijn vaak nodig voor een definitieve diagnose.

Hoofd

Transilluminatie van het hoofd wordt vaak uitgevoerd bij te vroeg geboren of pasgeboren kinderen om een waterhoofd (hydrocefalie) te diagnosticeren, waarbij er een abnormale ophoping van hersen- en ruggenmergvocht in de schedel is. Bij hydrocefalie zijn de ventrikels van de hersenen verwijd. In zeldzame gevallen kan hydraencefalie optreden, een ernstige aandoening waarbij een deel van de hersenen ontbreekt bij een pasgeboren baby.

Maag en darmen

Tijdens een bovenste endoscopie of colonoscopie kan licht zichtbaar zijn door de huid en weefsels in de maag en darmen. Dit kan helpen bij het identificeren van abnormale structuren, hoewel het meestal geen vervanging is voor andere beeldvormingstechnieken.

Neusbijholte

Transilluminatie wordt gebruikt om te onderzoeken of er tekenen zijn van een bijholteontsteking (sinusitis). Dit kan een indicatie geven of er vocht of ontsteking in de bijholten aanwezig is.

Ogen

Het onderzoek kan ook worden toegepast om bepaalde oogziekten, zoals cysten en tumoren, op te sporen. Irisafwijkingen kunnen vaak worden zichtbaar gemaakt met transilluminatie, wat kan helpen bij een vroege diagnose.

Scrotum

Bij mannen kan transilluminatie worden gebruikt om te onderzoeken op een hydrocele of spermatocele. Hydrocele komt vaak voor bij premature baby's en ontstaat wanneer het kanaal tussen het scrotum en de buikholte niet sluit, wat leidt tot vochtophoping. Bij sommige baby’s sluit het kanaal zichzelf uiteindelijk, maar bij anderen is chirurgische interventie nodig.

Tanden

In de tandheelkunde wordt transilluminatie gebruikt voor de diagnose van cariës (tandbederf) en problemen met oude vullingen. Het kan ook nuttig zijn voor het opsporen van letsels aan de tanden, fijne scheurtjes, emaildysplasie, onvolledige tandbreuken en calculus (tandsteen). Tandbederf verschijnt vaak als bewolkte schaduwen, terwijl gezond tandweefsel helderder is en het licht gemakkelijker doorlaat.

Voor het onderzoek

Er zijn geen speciale voorbereidingen nodig voor transilluminatie. De patiënt kan het onderzoek ondergaan zonder voorafgaande maatregelen te treffen.

Tijdens het onderzoek: Onderzoek van lichaamsgebieden met een lichtbron

De arts dimt de kamerverlichting of zet deze uit om het onderzochte gebied beter zichtbaar te maken. Vervolgens richt hij een heldere lichtbron op het te onderzoeken gebied. De patiënt ervaart geen pijn of ongemak tijdens het onderzoek. De duur van het onderzoek varieert van enkele seconden tot enkele minuten, afhankelijk van het te inspecteren gebied.

Na het onderzoek

Na het onderzoek wordt het licht weer ingeschakeld. De arts beoordeelt de resultaten en bepaalt of verder onderzoek noodzakelijk is. De resultaten van transilluminatie helpen bij het besluitvormingsproces over de noodzaak van aanvullende diagnostische tests.

Resultaten

Normale resultaten

De normale bevindingen zijn afhankelijk van het specifieke gebied dat onderzocht wordt en van hoe het normale weefsel in dat gebied eruitziet. Normaal gesproken worden geen abnormale bevindingen vastgesteld.

Abnormale resultaten

Gebieden die abnormale lucht of vocht bevatten, lichten op tijdens transilluminatie, wat normaal niet gebeurt. Bijvoorbeeld, bij een waterhoofd licht het hoofd van een pasgeborene op tijdens het onderzoek. In gevallen van letsel of bloeding is het onderzochte gebied vaak donker of zwart, omdat bloed niet doorzichtig is. Een rode kleur kan wijzen op goedaardige tumoren, terwijl kwaadaardige tumoren vaak bruin tot zwart verschijnen. Indien de arts afwijkingen constateert, kunnen verdere onderzoeken zoals röntgengrafie (radiografisch onderzoek), echografie, een CT-scan, een MRI-scan, of een PET-scan nodig zijn om de aard en ernst van de afwijkingen te bevestigen.

Risico's en bijwerkingen

Transilluminatie is een veilig onderzoek zonder risico’s en bijwerkingen. Omdat het niet-invasief en pijnloos is, zijn er geen nadelige gevolgen verbonden aan het uitvoeren van deze test.

Voor- en nadelen

Voordelen van transilluminatie

Transilluminatie biedt een aantal voordelen. Het is een eenvoudig uit te voeren, niet-invasieve methode die snel informatie kan leveren over mogelijke afwijkingen. Dit maakt het bijzonder geschikt voor het eerste onderzoek bij zowel volwassenen als kinderen, zonder dat er grote apparatuur nodig is.

Beperkingen van transilluminatie

Hoewel transilluminatie nuttig kan zijn voor een initiële beoordeling, heeft het beperkingen. Het is niet altijd in staat om alle soorten afwijkingen te detecteren, vooral als het gaat om kleinere of dieper liggende structuren. In dergelijke gevallen is aanvullende beeldvorming vaak nodig om een volledige diagnose te stellen.