Japanse encefalitis: symptomen, inenting en behandeling

Japanse encefalitis is bij reizigers een zeer zeldzame virusinfectie die voorkomt in heel Zuidoost Azië en in het Verre Oosten, vooral in landelijke boerengebieden (met veel rijstvelden). Japanse encefalitis is in de regel een lichte aandoening die zonder symptomen verloopt of waarbij de klachten mild zijn. In een klein aantal gevallen (ongeveer bij 1 op de 1.200 besmette mensen) verloopt de aandoening aanzienlijk ernstiger. Vaccinatie of inenting wordt alleen bij specifieke omstandigheden geadviseerd.

• Wat is Japanse encefalitis?
• Waar komt Japanse encefalitis voor?
• Wat is de incubatieperiode?
• Wat zijn de symptomen van Japanse encefalitis?
• Hoe wordt Japanse encefalitis gediagnosticeerd?
• Waaruit bestaat de behandeling?
• Welke voorzorgsmaatregelen kun je nemen?
• Wanneer moet je je laten vaccineren?

Wat is Japanse encefalitis?

Japanse encefalitis wordt veroorzaakt door een virus en wordt verspreid door besmette muggen in Zuidoost Azië en in het Verre Oosten. Besmetting vindt plaats door beten van de Culexmug (zie foto), die broedt in rijstvelden en vooral s avonds en ’s nachts actief is en steekt. Het virus wordt dus op mensen overgebracht doordat ze gestoken worden door besmette muggen. Het virus kan niet van mens op mens worden overgedragen.

Waar komt Japanse encefalitis voor?

Japanse encefalitis komt voor in Azië en delen van de westelijke Stille Oceaan. Het komt meestal voor in agrarische gebieden, vaak in gebieden met veel rijstteelt. In gebieden met een gematigd klimaat is de transmissie seizoensgebonden en vindt er meestal een piek plaats in de zomer en herfst. In de subtropen en tropen, kan transmissie het hele jaar door plaatsvinden, vaak met een piek tijdens het regenseizoen (ongeveer mei-september) wanneer de muggen het meest actief zijn



Legenda:

1. Australië
2. Bangladesh
3. Brunei
4. Birma of Myanmar
5. Cambodja
6. China
7. Guam
8. India
9. Indonesië
10. Japan
11. Laos
12. Maleisië
13. Nepal
14. Noord-Korea
15. Pakistan
16. Papoea-Nieuw-Guinea
17. Filipijnen
18. Rusland
19. Saipan
20. Singapore
21. Zuid-Korea
22. Sri Lanka
23. Taiwan
24. Thailand
25. Oost-Timor
26. Vietnam

Wat is de incubatieperiode?

Het duurt 5 tot 15 dagen na de beet van een besmette mug voordat je symptomen ontwikkelt. Slechts een klein percentage van de besmettingen leidt tot ziekte.

Wat zijn de symptomen van Japanse encefalitis?

De meeste mensen die besmet zijn ontwikkelen milde symptomen of helemaal geen symptomen. Slechts een heel klein percentage van de infecties leidt tot ziekte. De ziekte manifesteert zich vaak als een griep met plotseling hoge koorts, hoofdpijn, spierpijn en soms ook puntvormige huidbloedingen (petechiën). In sommige gevallen kan de ziekte ernstiger verlopen met een hersenvliesontsteking met hoofdpijn, stijve nek, braken en uiteindelijk sufheid, coma en epileptische toevallen. Verlammingen en ademhalingsproblemen kunnen tot een coma leiden en de dood tot gevolg hebben. Bij kinderen manifesteert de ziekte zich vaak met verminderde eetlust, misselijkheid en buikpijn.

Hoe wordt Japanse encefalitis gediagnosticeerd?

De diagnose is gebaseerd op een combinatie van klinische tekenen en symptomen en een bloedonderzoek. Een bloedtest kan vaststellen of er antilichamen zijn aangemaakt door het immuunsysteem tegen de virale infectie.

Waaruit bestaat de behandeling?

Er is geen specifieke therapie voor Japanse encefalitis. Klachten kunnen zo nodig medicamenteus bestreden worden. In ernstige gevallen is een ziekenhuisopname nodig.

Welke voorzorgsmaatregelen kun je nemen?

Je kunt besmetting met het virus voorkomen door jezelf te beschermen tegen muggenbeten. Dit kun je doen door de volgende maatregelen in acht te nemen:

• gebruik insectenwerende middelen (DEET);
• draag bedekkende kleding (lange mouwen, broek en sokken); en
• slaap onder een muskietennet (een zogeheten 'klamboe').

Wanneer moet je je laten vaccineren?

In bijzondere omstandigheden wordt vaccinatie aanbevolen:

• als je langer dan 6 maanden in een risicogebied verblijft; en
• als je vanwege je beroep langer dan 1 maand in een risicogebied verblijft.

De vaccinatie tegen Japanse encefalitis bestaat voor volwassenen uit twee inentingen, waarbij je de tweede inenting vier weken na de eerste inenting krijgt. Voor kinderen tot en met 17 jaar bestaat vaccinatie uit drie inentingen, waarbij je de tweede inenting één week na de eerste inenting krijgt en de derde inenting vindt vier weken na de eerste inenting plaats. De beschermingsduur is ten minste twee jaar.

Lees verder

• Chikungunya-virus: symptomen, oorzaak en behandeling
• Dengue (knokkelkoorts): symptomen, oorzaak en behandeling
• Knokkelkoorts (dengue): symptomen, oorzaak en behandeling
• Schistosomiasis: infectie parasitaire wormen Schistosoma
• Schistosomiasis: symptomen, behandeling, diagnose, gebieden