Saint-Louis encefalitis: Virale infectie door muggenbeet

Saint-Louis encefalitis (St. Louis-encefalitis) is een zeldzame virale infectie die wordt overgedragen door een beet van een besmette mug. Koorts, hoofdpijn en misselijkheid zijn enkele bekende symptomen. In ernstige gevallen zijn bevingen, desoriëntatie en nekstijfheid enkele mogelijke klachten. De virale infectie is enkel ondersteunend te behandelen. De vooruitzichten zijn meestal uitstekend. De naam van het virus gaat terug tot 1933 toen binnen vijf weken in de herfst een explosief grote encefalitis-epidemie uitbrak in de buurt van St. Louis, Missouri, en het aangrenzende St. Louis County.

• Epidemiologie van Saint-Louis encefalitis
• Oorzaken: Virus overgedragen door muggenbeet
• Risicogroepen
• Risicofactoren
• Symptomen
• Milde tekenen
• Ernstige tekenen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van infectie door encefalitisvirus
• Complicaties
• Preventie van virale infectie

Epidemiologie van Saint-Louis encefalitis

In de Verenigde Staten krijgen jaarlijks enkele patiënten de diagnose van Saint-Louis encefalitis. In gematigde gebieden van de Verenigde Staten komt de virale infectie voornamelijk voor in de late zomer of vroege herfst. In de zuidelijke Verenigde Staten, waar het klimaat milder is, komt Saint-Louis encefalitis mogelijk het hele jaar tot stand. Incidentele gevallen zijn gemeld in Canada, Mexico en het Caribisch gebied, waaronder de Grote Antillen, Trinidad en Tobago en Jamaica. De virale infectie komt in Europa niet tot uiting anno oktober 2020.

Oorzaken: Virus overgedragen door muggenbeet

Saint-Louis encefalitis wordt veroorzaakt door een muggenbeet die het Saint-Louis encefalitisvirus bevat. Het Saint-Louis encefalitisvirus, dat lid is van de Flaviviridae-subgroep, is verwant aan het Japanse encefalitisvirus, het Powassan-virus en het West-Nijlvirus. Muggen, voornamelijk van het geslacht Culex, raken besmet door zich te voeden met vogels die besmet zijn met het Saint-Louis encefalitis-virus. Geïnfecteerde muggen brengen het Saint-Louis encefalitisvirus vervolgens over op mensen en dieren tijdens het voedingsproces. Het Saint-Louis encefalitisvirus groeit zowel in de besmette mug als de besmette vogel, maar maakt geen van beiden ziek. Alleen geïnfecteerde muggen zijn in staat om het Saint-Louis encefalitisvirus over te brengen. Als een patiënt éénmaal is geïnfecteerd met het virus, is het virus niet meer overdraagbaar van de patiënt naar andere mensen.

Risicogroepen

Alle mensen die door een mug worden gebeten in een gebied waar het virus actief is, worden mogelijk besmet met het virus. Het risico is het grootst voor personen die buiten werken en recreëren en voor mensen die wonen in gebieden waar de inkomens laag liggen. Ouderen lopen een verhoogd risico op ernstige ziekten als ze besmet zijn.

Risicofactoren

Risicofactoren voor het ontwikkelen van Saint-Louis encefalitis omvatten blootstelling aan muggen in endemische gebieden, vooral tijdens het zomerseizoen. Leeftijd, met name ouderdom, en een verzwakt immuunsysteem verhogen ook het risico op ernstige complicaties van de ziekte.

Symptomen

Milde tekenen

De meeste infecties (99%) resulteren niet in symptomen, of anders in een milde ziekte. Circa vijf tot vijftien dagen na de beet van een geïnfecteerde mug komen de symptomen tot uiting. Patiënten met Saint-Louis encefalitis kampen dan met koorts, hoofdpijn, braken, misselijkheid en vermoeidheid.

Ernstige tekenen

Een ernstige neuro-invasieve ziekte (vaak met encefalitis, een ontsteking van de hersenen) komt vaker voor bij oudere. Wanneer de infectie ernstiger is, leidt dit tot hoofdpijn, hoge koorts, nekstijfheid, stupor, desoriëntatie, coma, tremoren (bevingen), incidentele convulsies (stuipen: oncontroleerbare bewegingen) en spastische verlamming.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen van Saint-Louis encefalitis zijn onder andere hoge koorts, ernstige hoofdpijn, stijve nek, en neurologische symptomen zoals verwardheid en aanvallen. In ernstige gevallen kan de infectie leiden tot coma en langdurige neurologische schade.

Diagnose en onderzoeken

Een lumbale punctie (ruggenprik: onderzoek van hersen- en ruggenmergvocht) is nodig om hersenvocht te onderzoeken. Verder kan de arts ook een bloedonderzoek uitvoeren. Deze testen zoeken meestal naar antilichamen die het lichaam aanmaakt tegen de virale infectie.

Behandeling

Er is geen specifieke antivirale behandeling voor Saint-Louis encefalitis. De behandeling richt zich op het verlichten van symptomen en het ondersteunen van de patiënt, wat kan omvatten: koortsbestrijding, hydratatie, en ondersteuning van ademhaling en circulatie. Ernstige gevallen kunnen ziekenhuisopname en intensieve zorg vereisen.

Prognose van infectie door encefalitisvirus

De meeste patiënten herstellen spontaan zonder progressie tot encefalitis. Een ernstige, invasieve ziekte die leidt tot encefalitis is ongebruikelijk en komt vaker voor bij ouderen. Encefalitis (ontsteking van de hersenen en hersenvliezen) presenteert zich als duizeligheid, agitatie (rusteloosheid), verwardheid), tremoren of een coma nadat de patiënt eerst griepachtige symptomen heeft gehad. Voor patiënten met encefalitis bedraagt het totale sterftecijfer voor 5% tot 15%.

Complicaties

Complicaties van Saint-Louis encefalitis kunnen ernstige neurologische gevolgen zijn, zoals langdurige cognitieve en motorische beperkingen. Er kunnen ook secundaire complicaties opt

Preventie van virale infectie

Preventie van Saint-Louis encefalitis omvat het vermijden van muggenbeten door gebruik te maken van insectenwerende middelen, het dragen van beschermende kleding en het vermijden van buitenactiviteiten tijdens piekuren van muggenactiviteit. Beheer van omgevingsfactoren, zoals het elimineren van stilstaand water, kan ook helpen om muggenpopulaties te verminderen.

Lees verder

• Encefalitis: Ontsteking van hersenen (hersenontsteking)
• Japanse encefalitis: Hersenontsteking door infectie met mug
• West-Nijlvirus: Infectie met soms neurologische problemen
• Powassan-virus: Neurologische symptomen door tekenbeet