Wondroos, huidontsteking: rood gezwollen been arm of gezicht

Door een klein wondje kan veel ellende ontstaan, indien een bacterie binnendringt. Vaak gaat het daarbij om de streptococcus bacterie, waarmee een groot deel van de omringende huid wordt aangetast. Weefsel zet op, de huid doet pijn en zorgt voor een rode gloed. De ontsteking kan veel overlast veroorzaken, waarbij de persoon enkele weken rust voor herstel in acht moet nemen. Wat houdt wondroos in en bij welke aandoeningen is men extra gevoelig voor de huidontsteking?

Wondroos, huidontsteking

• Wondherstel door epitheelvorming
• Een wondje wordt een ontsteking
• Aandoeningen met extra gevoeligheid
• Bacteriesoorten
• Snelle verspreiding
• Behandeling wondroos

Wondherstel door epitheelvorming

Wondjes kunnen in verschillende vormen voorkomen. Wondherstel begint altijd bij het goed schoonhouden van de wond en het onder steriele omstandigheden behandelen van de huid eromheen. Ook een goede vochtigheid is daarbij van belang, zodat epitheelvorming tot stand kan komen. Het zorgt ervoor dat de wondrand verandert in een zachte vorm van de nieuwe huid, waarin zenuwen en adertjes weer tot stand kunnen komen. Indien tijdens dit proces bacteriën toch toegang krijgen, dan is er grote kans dat de huid wordt geïnfecteerd. Oftewel er ontstaat een ontsteking, waardoor die huid en eronder gelegen weefsels gaan opzetten.

Een wondje wordt een ontsteking

Smerigheid, virussen en bacteriën kunnen een wond ongewild binnendringen, waardoor die wond een ontsteking veroorzaakt. Het kan reeds bij het veroorzaken van de wond, snee of schade zijn veroorzaakt, maar het kan ook door onvoldoende verzorging komen. Tijdens herstel is de wond of huid extra gevoelig voor indringers. Het zorgt ervoor dat in de huid of het huidvlies een ontsteking ontstaat, waardoor die huid opzet. Het geeft een steeds groter wordende rode plek tot de gehele ledemaat is aangetast. Het leidt tot een rode, dikke, pijnlijke soms duf aanvoelende huid, waarbij af en toe blaasjes kunnen ontstaan. Daarnaast kan de persoon koorts hebben, trillen en een misselijk gevoel hebben.

Aandoeningen met extra gevoeligheid

Strikt genomen kan iedereen door een onverhoopte besmetting een ontsteking oplopen. Een wondje met vuiligheid erin kan men snel oplopen, waardoor problemen kunnen ontstaan. Er bestaat echter een grote groep mensen, waarbij de kans op het optreden ervan extra groot is. Denk zoal aan de volgende omstandigheden.

Vocht in de benen

Door een ongunstige stofwisseling kan het voorkomen dat men extra veel vocht vasthoudt. Dit kan overal in het lichaam plaatsvinden, zo ook in de benen. Zeker als vocht via de nieren slecht wordt afgevoerd zoals bij nierlijden, zal vocht met afvalstoffen accumuleren. Lichamelijke problemen nemen verder toe, waardoor ook de huid extra gevoelig is. Zeker als deze onder inwendige druk of spanning staat.

Diabetesvoet

Door langdurige suikerziekte (tien jaar of meer) neemt de kans op aderverkalking toe (suikerneerslag op de vaatwand), waardoor de doorbloeding afneemt. Daarnaast neemt de werking van zenuwen in de voet af, waardoor men schade niet meer voelt. De kans op wondjes neemt dus snel toe, waardoor ook men eerder kans op een infectie heeft. Deze omstandigheid kan veel schade aan voet en been geven.

Trombosebeen

In het geval van diepe veneuze trombose stroomt het bloed in de benen traag. Het zorgt ervoor dat rode bloedlichaampjes minder goed in het bloed worden vasthouden, waardoor deze naar de huid opstijgen. Het komt voornamelijk voor bovenop de enkel, omdat daar de huid dun is en veel adertjes heeft. Het leidt tot een zeer fragiele huid, waarbij snel wondjes ontstaan. Die wondjes helen zeer traag, zorgen voor een ontsteking en gaan etteren.

Hartaandoeningen en hartfalen

Door aandoeningen zoals het WPW-syndroom klopt het hart onjuist of te snel, waardoor bloed niet meer goed wordt rondgepompt. Zuurstofrijk bloed wordt in mindere mate naar alle delen van het lichaam verstuurd, waardoor wondherstel ook minder snel verloopt.

Huidatrofie

De inname van Prednison maar ook door het ouder worden wordt de huid steeds dunner. Daarnaast kunnen aandoeningen zoals atrofische sclerodermie of verminderde doorbloeding van de huid deze aandoening veroorzaken. Huidcellen worden minder snel aangemaakt, terwijl het afsterven van huidcellen continu aanhoudt. De huid wordt dun en lijkt steeds roder of meer paars te worden. Denk aan rode vlekken rondom de neus in het gezicht, waarbij een ontsteking kan ontstaan.

Bacteriesoorten

Wondroos wordt veroorzaakt door toedoen van bacteriën. Vaak gaat het om de groep streptococcus of stafylococcus bacteriën, welke wondjes binnendringen. Dit zijn gram positieve anaerobe bacteriën (GPAC) en kunnen zonder zuurstof groeien. Het is een lange streng van celdelingen, waarbij bestaande cellen worden aangetast. Meest extreme variant betreft de streptococcus pyogenus, waarbij pus wordt aangemaakt door onderhuids weefsel te verbruiken. Dit wordt ook wel de vleesetende variant genoemd, bijvoorbeeld veroorzaakt door een kattenkrab. In dat geval dient soms een ledemaat te worden geamputeerd om erger te vermijden. Bij wondroos gaat het om een minder ernstige variant, waarbij een ontsteking wordt veroorzaakt.

Snelle verspreiding

Een wondje hoeft maar klein te zijn om grote gevolgen te hebben. Een sneetje in de kleine teen kan reeds een opgezet onderbeen veroorzaken. Wondroos kan dus relatief snel een groot gebied van de huid aantasten. Het verspreidt zich onder de opperhuid, zodat de ontsteking inwendig weefsel aantast. Daarnaast kan het een lymfevatontsteking veroorzaken. In dat geval vertoont de huid langs het lymfesysteem een rode lijn en kan pijnlijk aanvoelen. In sommige gevallen kan het dan tot een bloedinfectie leiden.

Behandeling wondroos

Treedt de aandoening op dan dient u veel rust te nemen door weinig tot niet te bewegen. Gaat het om de arm dan kunt u daartoe een mitella gebruiken. De wond zelf dient zoveel als mogelijk schoon te zijn en vochtig. Etter dient te worden verwijderd via een nat verband of steriel gaas. Zit verder niet aan de wond en zorg ervoor dat u uw handen goed schoon houdt. De etterende wond kan anderen soms besmetten. Is er sprake van regelmatig terugkerende wondjes, zoals bij een diabetesvoet let dan altijd op uw voeten. Een steunkous of het zwachtelen van het been kan uitkomst bieden (zoals bij een trombosebeen of het vasthouden van vocht). Aanvullend worden ontstekingsremmers voorgeschreven. Veelal duurt het herstel bij wondroos enkele weken tot soms een maand.

Heeft u last van een ontstoken huid laat u dan goed door de huisarts of behandelend arts informeren. Volg de voorgeschreven medicatie op en rond de antibioticakuur af. Neem na de kuur altijd weer contact op met de huisarts om de mate van herstel medisch te laten checken.

Lees verder

• Rode schimmelkring op de huid: ringworm besmetting
• Striae: rode huidstriemen, buik, dijen, benen en borsten
• Gordelroos: rode huidvlekken met vocht gevulde blaasjes
• Dikke pijnlijke rode grote teen door een jichtaanval
• EPP: overgevoeligheid voor zonlicht, rood en gezwollen huid