Slikken met pijn, droogte en schuurpapiergevoel

Om voeding binnen te kunnen krijgen, wordt na het kauwen het mengsel doorgeslikt. Het passeert daarbij de keel. Wil men goed het voedsel wegkrijgen, dan moet men geen pijnlijke klachten eraan hebben. Omdat vele stoffen de keel passeren, kunnen de slijmwegen erdoor geïrriteerd raken. Kriebels, hoesten, zwellingen en pijnlijke klachten kunnen het gevolg zijn. Wat zijn de verschillende veroorzakers van problemen aan de keel en hoe worden deze behandeld?

Slikken met pijn

• Problemen met slikken
• Kriebelgevoel, continu hoesten
• Pijn in de keel en roodheid
• Droogte en schimmelvorming
• Moeilijk slikken, stinkende adem
• Pfeiffer
• Spontaan verstikkend gevoel keel
• Voeding en keelpijn

Problemen met slikken

Om eten en drinken goed weg te kunnen krijgen, dienen we te slikken zodat het in de slokdarm terechtkomt. Via die weg komt het mengsel in de maag en darmen alwaar het wordt verteerd. Uiteraard moet het slikken zonder problemen verlopen. Door ziekten en aandoeningen kan het voorkomen dat de keel is opgezet, pijn doet of als schuurpapier bij het slikken aanvoelt (lit.1). Een dik aanvoelende keel waarbij weefsels zijn opgezet, kan door verschillende factoren worden veroorzaakt. Waarom doet het slikken pijn en wat zijn de achterliggende redenen?

Kriebelgevoel, continu hoesten

Het hebben van een vervelende hoest door kriebelingen, kan veel overlast veroorzaken. De slijmklieren in de keel scheiden teveel en mogelijk taaier slijm af, waarbij men een geïrriteerd gevoel krijgt. Dit kan worden getriggerd door een verkoudheid of tijdelijk een iets mindere weerstand. Om het kriebelige gevoel te laten afnemen, moeten de slijmen worden verdund. Daartoe kan carbocisteïne worden gebruikt en is zonder recept verkrijgbaar als de Mucodyne Adult of Junior drank (lit.2). Ook andere hoestdrankjes kunnen in deze uitkomst bieden.

Pijn in de keel en roodheid

Kriebelt de keel niet maar doet het pijn, dan kan het door een keelontsteking komen. Keelslijmvlies en –weefsels kunnen dermate ontstoken zijn, dat het rood wordt en opzwelt. Het kan er in extreme omstandigheden toe leiden dat de persoon totaal niet meer kan praten en het doorslikken zeer moeizaam gaat. Het is altijd van belang om de ontsteking te bestrijden met medicatie. Normaal wordt amoxicilline of vergelijkbare medicijnen (500 - 1.000 m.g.) driemaal daags voorgeschreven om het te verhelpen. Dit kan eveneens worden veroorzaakt door een SOA, zoals chlamidia of gonorroe.

Droogte en schimmelvorming

Een aandoening dat voornamelijk bij ouderen voorkomt is xerostomie. Door het ouder worden krijgen de speekselklieren steeds minder het signaal om speeksel aan te maken. Het leidt tot een gortdroge mond, waardoor kloven en scheurtjes kunnen ontstaan. Dit kan weer aanleiding voor ontstekingen zijn. Daarnaast raakt de pH-waarde in de keel uit balans, waardoor schimmels of bacteriën snel kunnen groeien. Denk aan een zwarte vlek in de keel of op het achterste deel van de tong. Dit wordt ook wel haartong genoemd, waarbij men een metaalsmaak heeft en minder goed kan slikken.

Moeilijk slikken, stinkende adem

Opgezette slijmwegen en lastig slikken kan ook worden veroorzaakt door ontstoken amandelen (tonsillitis). Deze zitten achter in de keel en worden meestal gedurende de jeugd verwijderd. Het wordt echter niet bij iedereen gedaan. De amandelen kunnen een ontsteking geven, waardoor keelweefsel opzet. Het leidt tot moeilijk slikken. Een ander fenomeen is het hebben van amandelsteentjes (deze kunnen ook vormen, nadat de amandelen zijn verwijderd), welke soms een zeer irriterend gevoel kunnen geven. Bovendien kan het tot een sterk riekende adem leiden. Een gewone amandel- of keelontsteking kan met amoxicilline worden verholpen. Dit is anders indien het gaat om Pfeiffer.

Pfeiffer

In het geval van de ziekte van Pfeiffer heeft men een hardnekkige virusinfectie aan de slijmwegen. Het zorgt ervoor dat men veel keelpijn heeft, waarbij men aanhoudend grieperige klachten heeft. Men is oververmoeid waarnaast de lymfklieren in de hals opzetten. Heeft men nog wel amandelen dan kunnen deze eveneens extra veel overlast en pijn geven. Slikken zal dus zeer lastig gaan. Tegen deze ontsteking is geen behandelingsmethode beschikbaar, omdat er geen geschikte medicatie voor is. Het moet dus vanzelf overgaan! Hoe lang deze keelontsteking aanhoudt hangt per geval af. Soms kan het dus maanden of een half jaar duren, voordat verbetering optreedt. Veel rust en het vermijden van stress zijn van belang (lit.3).

Spontaan verstikkend gevoel keel

Soms eten we iets en kunnen er overmatig op reageren. Heeft men een allergie, dan weet men waar men op moet letten. Overgevoeligheid kan men ook met het ouder worden ontwikkelen. Kon men vroeger wel een appel eten, dan kan het zijn dat men het met de jaren niet meer kan. De keel kan soms op bepaalde groente, fruit of andere voedingsmiddelen heftig reageren, waardoor het als het ware compleet gaat dichtzitten. Oftewel een allergische reactie, terwijl men dat voorheen nooit had. Het is van belang om veel te spoelen met water, zodat de reagerende stoffen worden afgevoerd. Aanvullend is het van belang om oplettend te zijn met wat men eet. Is de reactie te heftig dan moeten hulpdiensten worden ingeschakeld.

Voeding en keelpijn

Voelt de keel bij het slikken als schuurpapier aan, dan kan het door uiteenlopende redenen worden veroorzaakt. Behandeling is van belang. Toch moet men in die periode ook normaal eten. Veel vloeibaar voedsel innemen is noodzakelijk. Pureer voeding bij voorkeur, zodat het gemakkelijk kan worden geslikt. Kauw vast voedsel goed en slik het met veel water door. Volg eveneens de adviezen van de huisarts op zodat de klachten worden geminimaliseerd.

Lees verder

• Wat kun je doen bij een brok in de keel?
• Witte steentjes achter in de keel, stank: amandelstenen
• Ik slik lastig, ik heb keelpijn: wat is er aan de hand?
• Leukoplakie: witte aanslag, tintelend gehemelte, tong, keel
• Gaviscon bij keelproblemen met misselijkheid