Pinta: Bacteriële infectie met goedaardige huidletsels

Pinta is een zeldzame tropische infectieziekte waarbij de huid is aangetast. Dit is het gevolg van een bepaald type bacterie dat overdraagbaar is via nauw contact. De chronische huidletsels presenteren zich vooral bij jongvolwassenen en verschijnen in verschillende stadia, waarbij telkens verschillende huidkenmerken ontstaan. De goedaardige ziekte tast enkel de huid aan en veroorzaakt geen andere klachten. Dankzij een langdurige antibioticakuur herstellen patiënten van deze bacteriële infectie, al is de hersteltijd soms wel lang. Een goede hygiëne is nodig om het risico op het krijgen van pinta te minimaliseren. Tot slot treden onbehandeld soms enkele complicaties op als gevolg van de huidinfectie.

• Synoniemen voor pinta
• Epidemiologie van tropische ziekte
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie
• Praktische tips voor het leven / omgaan met pinta
• Huidverzorging en hygiëne
• Gezondheidscontrole en preventieve maatregelen
• Misvattingen rond pinta
• Pinta is een vorm van syfilis
• Pinta komt alleen bij ouderen voor
• De ziekte is ongeneeslijk
• Pinta is een dodelijke ziekte
• Pinta verspreidt zich via insectenbeten
• Iedereen met huidverkleuring heeft pinta
• Een gezonde levensstijl voorkomt pinta

Synoniemen voor pinta

Rare Diseases en DermNet New Zealand melden volgende synoniemen voor pinta:

• azul
• carate
• empeines
• lota
• mal del pinto
• puru-puru
• tina

Epidemiologie van tropische ziekte

Pinta is een zeldzame endemische tropische infectie in Midden- en Zuid-Amerika. De bacteriële infectie heeft een voorliefde voor afgelegen landelijke tropische gebieden, zoals het zuidelijke deel van Mexico, Midden-Amerika en Colombia. Af en toe komt de ziekte voor in Caribische eilanden. Mannen en vrouwen zijn even vaak getroffen door de tropische aandoening. Meestal zijn kinderen of adolescenten getroffen. De piekleeftijd van de incidentie is 15-30 jaar. Diverse rapporten in de medische literatuur melden dat de jaarlijkse incidentie enkele honderden patiënten zijn. In de jaren 50 werd de jaarlijkse incidentie nog geschat op één miljoen patiënten. De infectieziekte is met andere woorden nu zeldzaam.

Oorzaken

Pinta is geclassificeerd als een treponematose. Dit is een besmettelijke ziekte veroorzaakt door een treponema. Treponema is een genus van spiraalvormige bacteriën (spirocheten). Treponemas veroorzaken diverse infectieziekten zoals pinta, framboesia (bacteriële infectie met huidproblemen) en syfilis. Bij pinta is de bacterie Treponema carateum de veroorzaker van de ziekte. De overdracht van de bacteriële infectie gebeurt door nauw, niet-seksueel contact via de huid of slijmvliezen. Insectenbeten zijn betrokken bij de overdracht van de infectie, omdat ze de huid breken. Eenmaal de bacteriën in het lichaam aanwezig zijn, vermenigvuldigen ze zich door de warmte en het vocht van de patiënt.

Risicofactoren

De risicofactoren voor het oplopen van pinta omvatten:

• Nauw contact met een geïnfecteerde persoon
• Leven in endemische gebieden zonder toegang tot medische zorg
• Insectenbeten die huidbeschadiging veroorzaken

Symptomen

Elke patiënt ervaart andere klachten bij pinta. De infectieziekte is meestal milder dan de andere trepanomatosen en is enkel beperkt tot de huid. Na 7-21 dagen nadat de bacterie in het lichaam is binnengedrongen, starten de symptomen van pinta. Pinta presenteert zich meestal in drie afzonderlijke fasen: een vroege fase met primaire (oorspronkelijke) huidletsels, een tussenfase met wijdverspreide letsels en een late fase.

Eerste fase

De patiënt krijgt eerst te maken met jeukende, rode bultjes of vlekjes, meestal op de hand of voet, maar het gezicht, de nek, de borst of de buik zijn soms ook getroffen. De lymfeklieren in de buurt zijn tevens vaak ontstoken (lymfadenitis).

Tweede fase

Een maand tot een jaar na de ontwikkeling van de primaire huidletsels ontstaan secundaire huidletsels, gekend als ‘pintiden’. Dit zijn kleine, schilferige, roodachtige huidletsels die zich op dezelfde plaatsen als de primaire huidletsels bevinden. Ze zijn soms droog (psoriatische pintiden). Binnen drie maanden tot een jaar krijgen deze secundaire (en soms primaire) huidletsels een andere huidskleur; deze wijzigen namelijk van rood naar bruin of zelfs leisteenblauw. Uiteindelijk verliezen ze hun kleur (depigmentatie) en blijft een witte huidskleur over. Daardoor zijn de witte overblijfsels van de vlekken te zien in de huid. Herhalingen van pintiden zijn echter mogelijk tot tien jaar na de eerste uitbarsting.

Derde fase

Circa twee tot vijf jaar na de ontwikkeling van het primaire letsel, ontwikkelen zich witte of kleurloze (achromatische) letsels. Hierbij ervaren patiënten mogelijk een droge, verdikte huid op de voetzolen en handpalmen (hyperkeratose). Uiteindelijk ontstaan vaak droge, gerimpelde en dunne huidgebieden.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen van pinta kunnen zijn:

• Ongewone toename van huidletsels
• Snelle verspreiding van de huiduitslag
• Ernstige jeuk of pijn in de huid

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

In endemische gebieden is de diagnose van pinta meestal klinisch. Het veroorzakende organisme identificeert de arts door wondvocht te halen uit het bultje en dit dan microscopisch te laten onderzoeken. Verder biedt een specifiek bloedonderzoek ook opheldering over de diagnose, maar meestal is dit pas mogelijk in de tweede of zelfs derde fase van de ziekte.

Differentiële diagnose

Bij volgende aandoeningen is het klinisch beeld gelijkaardig aan dat van pinta:

• bejel (endemische syfilis)
• lepra (aandoening met zenuwschade en symptomen aan ogen en huid)
• verworven syfilis
• vitiligo (huidaandoening met witte vlekken op de huid)
• framboesia

Behandeling

De behandeling van pinta vindt plaats door middel van langwerkende penicilline. Dit type antibiotica dient de arts intramusculair (in een spier) toe in een enkele dosis. Doxycycline is inzetbaar wanneer penicilline ondoeltreffend of gecontraïndiceerd is.

Prognose

Ongeveer 24 uur na de behandeling zijn de huidletsels niet meer besmettelijk en is de overdracht van de infectie aan anderen niet meer mogelijk. Primaire en secundaire letsels genezen vaak binnen zes tot twaalf maanden. Late fase huidletsels herstellen ook, maar dit neemt meer tijd in beslag. Verder zijn geen andere organen betrokken. Ook zijn er geen neurologische symptomen, botproblemen of hartstoornissen aanwezig.

Complicaties

Onbehandeld verspreiden de huidletsels zich mogelijk naar de ogen, waardoor soms permanente vervormingen van de oogleden verschijnen. Verder zijn permanente huidkleurveranderingen mogelijk door de ziekte, hetgeen soms leidt tot een negatief zelfbeeld en afwijzing door andere kinderen.

Preventie

Een goede persoonlijke hygiëne vermindert het risico op het ontwikkelen van pinta. Verder moeten kinderen fysiek contact vermijden met patiënten met huidletsels.

Praktische tips voor het leven / omgaan met pinta

Huidverzorging en hygiëne

Pinta is een bacteriële infectie die vaak leidt tot goedaardige huiduitslagen. Het is van groot belang om goede hygiëne te handhaven om verdere verspreiding van de infectie te voorkomen. Regelmatig wassen van de huid met milde zeep kan helpen de bacteriën onder controle te houden. Daarnaast moeten patiënten ervoor zorgen dat de huid goed gehydrateerd blijft, omdat de infectie soms de huid kan uitdrogen. Het dragen van losse, ademende kleding kan helpen bij het voorkomen van verdere huidirritatie. Het is belangrijk om de behandelingsadviezen van de arts nauwkeurig op te volgen, waaronder het gebruik van antibiotica, om de infectie effectief te bestrijden.

Gezondheidscontrole en preventieve maatregelen

Pinta kan, als het onbehandeld blijft, leiden tot complicaties, dus het is belangrijk om regelmatig medische controles te ondergaan. Zorg ervoor dat de arts de voortgang van de behandeling volgt en eventuele complicaties in een vroeg stadium opmerkt. Aangezien pinta vaak voorkomt in tropische en subtropische gebieden, is het nuttig om preventieve maatregelen te nemen, zoals het vermijden van blootstelling aan besmette omgevingen en het dragen van beschermende kleding. Educatie over de ziekte kan helpen om verspreiding te voorkomen, vooral in gemeenschappen waar pinta endemisch is.

Misvattingen rond pinta

Pinta is een weinig bekende infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Treponema carateum. Deze aandoening treft voornamelijk mensen in tropische gebieden met een warm en vochtig klimaat. Ondanks de zeldzaamheid van pinta buiten endemische regio’s, bestaan er nog steeds veel misvattingen over de ziekte, de symptomen en de behandeling.

Pinta is een vorm van syfilis

Hoewel de veroorzaker van pinta verwant is aan de bacterie die syfilis veroorzaakt, is het een volledig aparte aandoening. Pinta wordt niet seksueel overgedragen en heeft geen invloed op de inwendige organen. De ziekte beperkt zich tot de huid en veroorzaakt verkleurde huidletsels die na verloop van tijd kunnen leiden tot pigmentverlies.

Pinta komt alleen bij ouderen voor

Pinta treft vooral jongeren en jongvolwassenen, meestal in plattelandsgebieden met slechte sanitaire voorzieningen. Kinderen kunnen de ziekte ook oplopen door direct huidcontact met besmette personen. Het idee dat pinta alleen ouderen treft, is een misvatting.

De ziekte is ongeneeslijk

Pinta is goed te behandelen met antibiotica, meestal een eenmalige dosis penicilline of een alternatieve kuur voor patiënten met allergieën voor penicilline. Zonder behandeling kunnen de huidveranderingen permanent worden, maar de infectie zelf kan volledig worden geëlimineerd.

Pinta is een dodelijke ziekte

In tegenstelling tot sommige andere infectieziekten leidt pinta niet tot ernstige complicaties die dodelijk kunnen zijn. De ziekte tast geen vitale organen aan en veroorzaakt geen systemische infectie. Het belangrijkste gevolg is huidverkleuring, wat esthetisch storend kan zijn maar geen levensbedreigende gevolgen heeft.

Pinta verspreidt zich via insectenbeten

Pinta wordt niet overgedragen door insecten. De besmetting gebeurt voornamelijk door direct huidcontact met een besmette persoon. Slechte hygiënische omstandigheden en nauwe interpersoonlijke contacten dragen bij aan de verspreiding van de bacterie, maar insecten spelen hierin geen rol.

Iedereen met huidverkleuring heeft pinta

Huidverkleuring kan door tal van oorzaken ontstaan, zoals vitiligo, schimmelinfecties of andere huidaandoeningen. De diagnose van pinta wordt gesteld op basis van klinische symptomen en eventueel laboratoriumtests. Onjuiste zelfdiagnose kan leiden tot onnodige zorgen of verkeerde behandelingen.

Een gezonde levensstijl voorkomt pinta

Hoewel een evenwichtig voedingspatroon en goede hygiëne bijdragen aan een sterk immuunsysteem, is er geen directe manier om pinta te voorkomen door alleen gezonde gewoonten te hanteren. Het vermijden van direct contact met besmette personen is de beste preventieve maatregel.