Hongerpijn: Oorzaken van hongergevoelens met maagpijn

Hongerpijn is een natuurlijke reactie op een lege maag. Het gaat vaak gepaard met een knagend of leeg gevoel in de maag. Hongerpijn kan echter ook voortkomen uit aandoeningen of andere omgevingsfactoren, zoals slaaptekort. Hongerpijn heeft doorgaans geen medische zorg nodig, omdat het symptoom meestal verdwijnt zodra de persoon voedsel consumeert. Verschillende leefstijlfactoren kunnen deze vorm van maagpijn voorkomen of verminderen.

• Emotionele toestand en hongergevoelens
• Hongerhormoon
• Kwaliteit van gegeten voedsel en hongerpijn
• Medicatie, medische aandoeningen en hongerproblemen
• Omgeving en hongerpijnen
• Slaapgebrek
• Uitdroging en pijn aan de maag door honger
• Symptomen van maagpijn
• Alarmsymptomen
• Behandeling van hongerpijnen
• Aandachtig eten
• Afleiding gebruiken
• Caloriearme voedingsmiddelen aanvullen
• Op gezette tijden eten
• Voedsel kiezen dat rijk is aan voedingsstoffen
• Voldoende nachtrust
• Voldoende water drinken

Emotionele toestand en hongergevoelens

Door stress, angst, verdriet en andere negatieve emoties kan het lichaam signalen van de hersenen ontvangen om te eten, zelfs als er op dat moment geen echte behoefte aan voedsel is. Een grommende maag (borborygmi) is een duidelijk teken van een lege maag en dus van fysieke honger. In het geval dat dit afwezig is, kan de honger worden beschouwd als emotionele honger in plaats van ‘echte’ honger.

Hongerhormoon

Wanneer een persoon een lege maag heeft of wacht op een volgende maaltijd, geven de hersenen het hormoon ghreline vrij. Ghreline, ook wel het hongerhormoon genoemd, stimuleert het lichaam om maagzuur te produceren voor de vertering van voedsel. Als iemand niet eet, kunnen de maagzuren de binnenkant van de maag irriteren, wat leidt tot hongergevoelens.

Kwaliteit van gegeten voedsel en hongerpijn

Hongerpijn kan ook optreden wanneer het lichaam geen extra calorieën nodig heeft. Ghreline beïnvloedt de werking van insuline, een hormoon dat de bloedsuikerspiegel reguleert. Wanneer het insulineniveau daalt, wordt ghreline vrijgegeven, wat leidt tot hongergevoelens. Een voorbeeld hiervan is het eten van junkfood, dat veel suiker en eenvoudige koolhydraten bevat. Dit veroorzaakt een stijging van de insulineniveaus, gevolgd door een snelle daling, wat resulteert in een verhoging van ghreline en daardoor honger. Het consumeren van grote hoeveelheden voedsel van slechte kwaliteit kan daarom honger veroorzaken.

Medicatie, medische aandoeningen en hongerproblemen

Hongergevoelens kunnen ook voortkomen uit medische aandoeningen zoals diabetes mellitus (suikerziekte), waarbij de honger toeneemt wanneer de bloedsuikerspiegel daalt. Andere mogelijke oorzaken zijn infecties of spijsverteringsziekten.

Wanneer naast hongerpijn ook een of meer van de volgende symptomen optreden, is het belangrijk om een arts te raadplegen:

• braken
• diarree
• duizeligheid
• hoofdpijn
• koorts
• misselijkheid
• zwakte

Sommige medicijnen, waaronder bepaalde antidepressiva, kunnen de hongersignalen en de afgifte van ghreline verstoren, wat leidt tot een verhoogd hongergevoel.

Omgeving en hongerpijnen

Het krijgen van honger door het ruiken van versgebakken brood of door voedsel op tv of online te zien, komt vaak voor. Dit soort honger is niet gebaseerd op een echte behoefte aan voedsel, maar kan toch leiden tot hongerpijn.

Slaapgebrek

Een tekort aan slaap of een slechte slaapkwaliteit kan sneller leiden tot hongergevoelens. Slaapgebrek verhoogt de effecten van een chemische stof die de consumptie van zoet, zout en vetrijk voedsel aantrekkelijker maakt.

Uitdroging en pijn aan de maag door honger

Veel mensen kunnen moeilijk het verschil voelen tussen honger en dorst (uitdrogingsverschijnselen), omdat de symptomen veel op elkaar lijken. Bij dorst kunnen bevingen, duizeligheid, maagpijn en prikkelbaarheid optreden.

Symptomen van maagpijn

Bij hongerpijn ervaart de persoon vaak maagpijn. Dit kan gepaard gaan met een knagend of rommelend gevoel in de maag. Andere symptomen kunnen duizeligheid, een onbedwingbare trek in bepaald voedsel, een sterk verlangen om te eten, prikkelbaarheid en vermoeidheid zijn. Zodra het voedsel is gegeten, verdwijnen de hongergevoelens en andere hongersymptomen meestal omdat de maag zich aanpast.

Alarmsymptomen

Als hongerpijn regelmatig aanhoudt ondanks het eten van evenwichtige maaltijden, kan dit wijzen op een spijsverteringsprobleem of een infectie. Personen die naast hongergevoelens één of meer van de volgende symptomen ervaren, moeten ook een arts raadplegen:

• ademnood
• braken
• constipatie
• diarree
• duizeligheid
• hoofdpijn
• misselijkheid
• slaapproblemen
• snelle gewichtsveranderingen
• zwakte

Behandeling van hongerpijnen

Aandachtig eten

Tijdens het eten is het belangrijk om de aandacht te richten op de smaak en textuur van elke hap en om grondig te kauwen. Het is niet verstandig om tv te kijken tijdens het eten, omdat dit de eetervaring kan verminderen.

Afleiding gebruiken

Voor hongerpijn die niet gerelateerd is aan een echte behoefte aan voedsel, kan afleiding helpen. Activiteiten zoals lezen, dansen, bewegen, werken en tuinieren kunnen effectief zijn.

Caloriearme voedingsmiddelen aanvullen

Sommige caloriearme voedingsmiddelen nemen veel ruimte in de maag in (hoogvolume voeding), maar dragen niet bij aan gewichtstoename. Een volle maag helpt het ghrelinegehalte te verlagen, wat de hongerpijn verlicht. Voorbeelden van hoogvolume, caloriearme voedingsmiddelen zijn groene smoothies, rauwe of licht gestoomde groene groenten, salades en zelfgemaakte groentesoepen.

Op gezette tijden eten

Ghreline komt vrij in reactie op de gebruikelijke eettijden. Door op vaste tijden te eten, komt voedsel tijdig in de maag om te voldoen aan het maagzuur dat vrijkomt als reactie op ghreline-pieken. Het is nuttig om gezonde snacks (zoals fruit en noten) mee te nemen voor het geval het niet mogelijk is om een volledige maaltijd te eten op de aangewezen tijden.

Voedsel kiezen dat rijk is aan voedingsstoffen

Verwerkte voedingsmiddelen zijn niet aan te raden. Kies voor gezonde voedingsmiddelen, zoals:

• gezonde vetten, te vinden in avocado's, olijven, noten en zaden
• groenten en fruit, inclusief verse, ingevroren en ingeblikte (zonder toegevoegde suiker)
• magere eiwitten, zoals bonen, linzen en gevogelte zonder vel
• magere zuivelproducten of zuivelalternatieven
• volle granen, zoals bruine rijst, haver, quinoa en volkorenproducten

Beperk voedingsmiddelen die rijk zijn aan suiker, zout, verzadigde vetten en transvetten. Geraffineerde koolhydraten, zoals wit brood en witte pasta, moeten met mate of helemaal niet worden gegeten.

Voldoende nachtrust

Om voedselhonger veroorzaakt door slaapgebrek te voorkomen, is een goede nachtrust essentieel. Zorg ervoor dat je dagelijks op hetzelfde tijdstip gaat slapen en opstaat, en probeer zeven tot negen uur per nacht te slapen.

Voldoende water drinken

Drink minimaal acht glazen water per dag. Dranken zoals cafeïne en alcohol kunnen bijdragen aan uitdroging, dus het is belangrijk om deze dranken te beperken.

Lees verder

• Verhoogde eetlust: Medische oorzaken van toegenomen honger
• Polyfagie: Overmatig hongergevoel bij aandoeningen
• Maagpijn: Oorzaken van pijn in maag (pijnlijke maag)