Hongerpijn: Oorzaken van hongergevoelens met maagpijn

Hongerpijn is een natuurlijke reactie op een lege maag. De persoon krijgt dan een soort knagend of leeg gevoel in de maag. Hongerpijnen ontstaan echter ook als gevolg van aandoeningen of andere omgevingsfactoren, zoals een slaaptekort. Hongerpijn heeft zelden medische zorg nodig, omdat dit symptoom meestal verdwijnt als de persoon voedsel eet. Diverse leefstijlfactoren voorkomen of verminderen deze vorm van maagpijn.

• Emotionele toestand en hongergevoelens
• Hongerhormoon
• Kwaliteit van gegeten voedsel en hongerpijn
• Medicatie, medische aandoeningen en hongerproblemen
• Omgeving en hongerpijnen
• Slaapgebrek
• Uitdroging en pijn aan maag door honger
• Symptomen: Maagpijn
• Alarmsymptomen
• Behandeling van hongerpijnen
• Aandachtig eten
• Afleiding gebruiken
• Caloriearme voedingsmiddelen aanvullen
• Op gezette tijden eten
• Voedsel kiezen dat rijk is aan voedingsstoffen
• Voldoende nachtrust
• Voldoende water drinken

Emotionele toestand en hongergevoelens

Door stress, angst, verdriet en andere negatieve emoties krijgt het lichaam soms het signaal van de hersenen om te eten, ook al heeft het op dat moment vaak niet echt voedsel nodig. Een grommende maag (borborygmi) is wel een duidelijk teken van een lege maag, en dus fysieke honger. Is dit afwezig, dan is dit geen ‘echte’ honger maar emotionele honger.

Hongerhormoon

Heeft een persoon een lege maag of wacht hij op een volgende maaltijd, dan geven de hersenen het hormoon ghreline vrij. Ghreline (het hongerhormoon) geeft het lichaam de opdracht om maagzuur vrij te maken voor de voedselvertering. Eet een persoon niet, dan gaan de maagzuren de binnenkant van de maag aanvallen, en veroorzaken ze hongergevoelens.

Kwaliteit van gegeten voedsel en hongerpijn

Hongerpijnen komen ook voor als het lichaam geen calorieën nodig heeft. Ghreline interageert met insuline (hormoon dat de bloedsuikerspiegel reguleert). Wanneer insuline daalt, komt ghreline vrij en dan heeft de persoon honger. Een voorbeeld hiervan is het eten van junkfood. Dit bevat grote hoeveelheden suiker en eenvoudige koolhydraten. Dit veroorzaakt een piek in insulineniveaus, waarna een snelle daling volgt. Ghreline gaat hierdoor stijgen. Het eten van grote hoeveelheden voedsel van slechte kwaliteit veroorzaakt bijgevolg mogelijk honger.

Medicatie, medische aandoeningen en hongerproblemen

Hongergevoelens ontstaan af en toe door medische aandoeningen zoals diabetes mellitus (suikerziekte). De honger neemt namelijk toe wanneer de bloedsuikerspiegel daalt. Ook is mogelijk sprake van een infectie of spijsverteringsziekte.

Wanneer één of meer van volgende tekenen optreden naast de hongerpijnen, is het belangrijk om een arts te raadplegen:

• braken
• diarree
• duizeligheid
• hoofdpijn
• koorts
• misselijkheid
• zwakte

Sommige medicijnen, waaronder bepaalde antidepressiva, verstoren de hongersignalen en de afgifte van ghreline, met meer honger als resultaat.

Omgeving en hongerpijnen

Honger krijgen door vers gebakken brood te ruiken of door voedsel op tv of online te zien, komt vaak voor. Dit soort honger is niet gebaseerd is op een behoefte aan voedsel, maar hongerpijnen komen wel voor.

Slaapgebrek

Een gebrek aan slaap of een slechte kwaliteit van slaap resulteert sneller in hongergevoelens. Een slaapgebrek verhoogt de effecten van een chemische stof die het eten van zoet, zout en vetrijk voedsel aantrekkelijker maakt.

Uitdroging en pijn aan maag door honger

Veel personen voelen het verschil niet tussen honger en dorst (uitdrogingsverschijnselen) omdat de symptomen zo veel op elkaar lijken. Bij dorst komen bevingen, duizeligheid, maagpijn en prikkelbaarheid tot uiting.

Symptomen: Maagpijn

De persoon kampt met een soort maagpijn. De maag knaagt of rommelt namelijk bij hongerpijn. Spiersamentrekkingen of een gevoel van leegte in de maag komen ook voor. Andere symptomen omvatten duizeligheid, een onbedwingbare trek voor bepaald voedsel, een sterk verlangen om te eten, prikkelbaarheid en vermoeidheid. Als het voedsel eenmaal is geconsumeerd, verdwijnen de hongergevoelens en andere hongersymptomen meestal omdat de maag zich aanpast.

Alarmsymptomen

Hongerpijn die regelmatig aanhoudt ondanks het eten van evenwichtige maaltijden vraagt om medisch advies. Dit soort maagpijn wijst mogelijk op een spijsverteringsprobleem of een infectie. Personen die naast hun hongergevoel één of meer van de volgende symptomen ervaren, moeten ook een arts opzoeken

• ademloosheid
• braken
• constipatie
• diarree
• duizeligheid
• hoofdpijn
• misselijkheid
• slaapproblemen
• snelle gewichtsveranderingen
• zwakte

Behandeling van hongerpijnen

Aandachtig eten

Tijdens het eten is het belangrijk om zich te richten op de smaak en textuur van elke hap en ook grondig kauwen is essentieel. Televisie kijken tijdens het eten is niet verstandig.

Afleiding gebruiken

Bij hongerpijnen die niet gerelateerd zijn aan een echte behoefte aan voedsel, is afleiding efficiënt: lezen, dansen, bewegen, werken, tuinieren, …

Caloriearme voedingsmiddelen aanvullen

Sommige caloriearme voedingsmiddelen nemen veel ruimte in de maag in (hoogvolume voeding), maar ze dragen niet bij aan de gewichtstoename. Een volle maag zorgt ervoor dat het ghrelinegehalte daalt, wat de hongerpijn verlicht. Hoogvolume, caloriearme voedingsmiddelen zijn onder andere groene smoothies, rauwe of licht gestoomde groene groenten, salades en zelfgemaakte groentesoepen.

Op gezette tijden eten

Ghreline komt vrij als reactie op wat de gebruikelijke eettijdstippen. Door het eten op gezette tijden, komt het voedsel tijdig in de maag terecht om te voldoen aan het maagzuur dat vrijkomt als reactie op ghreline-pieken. Het is nuttig om gezonde snacks (fruit, noten) mee te nemen voor buitenshuis in het geval het niet mogelijk is om een volledige maaltijd te eten op de aangewezen maaltijd

Voedsel kiezen dat rijk is aan voedingsstoffen

Verwerkte voedingsmiddelen zijn geen goed idee. De persoon opteert voor gezonde voedingsmiddelen:

• gezonde vetten, te vinden in avocado's, olijven, noten en zaden
• groenten en fruit, inclusief vers, ingevroren en ingeblikt (zonder toegevoegde suiker)
• magere eiwitten, zoals bonen, linzen en gevogelte zonder vel
• magere zuivelproducten of zuivelalternatieven
• volle granen, inclusief bruine rijst, haver, quinoa en volkorenproducten

Een persoon beperkt voedingsmiddelen met veel suiker, zout, verzadigde vetten en transvetten. Geraffineerde koolhydraten, inclusief wit brood en witte pasta, moet de persoon met mate of helemaal niet eten.

Voldoende nachtrust

Om voedselhonger veroorzaakt door slaapgebrek voorkomen, is een goede nachtrust belangrijk. Dagelijks op hetzelfde tijdstip gaan slapen en opstaan en zeven à negen uur per nacht slapen zijn nodig.

Voldoende water drinken

Minimaal acht glazen water per dag drinken is nodig. Dranken waarvan mensen meer gaan drinken zoals cafeïne en alcohol, dragen bij aan uitdroging. Deze dranken beperkt de persoon bijgevolg.

Lees verder

• Verhoogde eetlust: Medische oorzaken van toegenomen honger
• Polyfagie: Overmatig hongergevoel bij aandoeningen
• Maagpijn: Oorzaken van pijn in maag (pijnlijke maag)