Ailurofobie: Irrationele en aanhoudende angst voor katten

Ailurofobie is een specifieke fobie waarbij een persoon een aanhoudende en irrationele angst voor katten ervaart bij het denken aan, zien, horen of voelen van een kat. Deze angst kan gepaard gaan met paniek en fysieke symptomen zoals duizeligheid, ademhalingsproblemen en pijn op de borst. Blootstellingstherapie is een van de meest effectieve behandelingen om deze irrationele angst te overwinnen, maar ook andere therapievormen zijn beschikbaar.

• Synoniemen van ailurofobie
• Oorzaken en risicofactoren van angst voor katten
• Symptomen
• Psychische symptomen
• Fysieke symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van ailurofobie
• Blootstellingstherapie
• Systematische desensibilisatie
• Cognitieve gedragstherapie
• Medicatie
• Complicaties van kattenfobie
• Preventieve maatregelen en zelfhulp

Synoniemen van ailurofobie

Ailurofobie staat ook bekend onder andere namen zoals gatofobie, felinofobie, elurofobie en kattenfobie. Personen die lijden aan deze specifieke angststoornis worden aangeduid als ailurofoob.

Oorzaken en risicofactoren van angst voor katten

De exacte oorzaak van ailurofobie is anno augustus 2024 nog niet volledig opgehelderd. Het lijkt erop dat een eerdere negatieve ervaring met een kat een rol kan spelen, zoals een aanval door een kat. Ook het getuige zijn van een andere persoon die door een kat is aangevallen kan bijdragen aan het ontwikkelen van deze fobie. Genetische aanleg en omgevingsfactoren kunnen eveneens bijdragen aan het ontstaan van de angst. Katten worden vaak geassocieerd met hekserij, folklore en kwaad, wat kan bijdragen aan de angst. Het observeren van gedrag zoals grommen, sissen of krabben kan ook bijdragen aan het ontstaan van deze fobie, vooral als dit gedrag in de kindertijd of jongvolwassenheid wordt ervaren.

Symptomen

Psychische symptomen

Personen met ailurofobie ervaren een aanhoudende, irrationele angst voor katten, die hun dagelijks leven ernstig kan beïnvloeden. Deze angst kan leiden tot paniek en angst bij het denken aan katten. Patiënten kunnen in paniek raken bij de gedachte aan een mogelijke ontmoeting met een kat, zelfs bij het zien van afbeeldingen van katten. Het geluid van miauwen, sissen of ander kattengedrag kan extreme angst veroorzaken. In sommige gevallen kunnen deze personen zelfs doodsgedachten ervaren.

Fysieke symptomen

De angst voor katten kan gepaard gaan met diverse fysieke symptomen, zoals:

• ademhalingsproblemen
• beven of trillen
• duizeligheid
• een gevoel van verstikking
• verhoogde hartslag
• gevoelloosheid
• maagklachten
• meer zweten (hyperhidrose)
• misselijkheid
• pijn of een beklemmend gevoel op de borst

Diagnose en onderzoeken

Een diagnose van ailurofobie wordt gesteld wanneer de angst de levenskwaliteit van de patiënt negatief beïnvloedt of het dagelijks leven ernstig verstoort. Ailurofobie wordt gediagnosticeerd wanneer een patiënt ernstige lichamelijke en emotionele klachten ervaart bij het denken aan katten of bij het zien, horen of aanraken van een kat. Andere diagnostische criteria zijn het vermijden van katten, overmatige piekergedachten over mogelijke toekomstige ontmoetingen met katten en het aanhouden van klachten gedurende minstens zes maanden.

Behandeling van ailurofobie

Blootstellingstherapie

Blootstellingstherapie is een van de meest effectieve behandelingen voor ailurofobie. Deze therapie helpt patiënten geleidelijk aan hun angst voor katten te overwinnen door hen in gecontroleerde stappen bloot te stellen aan katten of aan dingen die met katten te maken hebben, zoals kattenbont, speelgoedkatjes, foto's, documentaires en uiteindelijk levende katten.

Systematische desensibilisatie

Systematische desensibilisatie is een type blootstellingstherapie waarbij de patiënt leert om ontspanningstechnieken toe te passen tijdens de blootstelling aan de angstbron. Deze techniek helpt bij het verminderen van angstreacties door nieuwe, positieve associaties te creëren met de aanwezigheid van katten. De patiënt wordt begeleid in het aanleren van ontspanningstechnieken die helpen om een stressreactie te vervangen door een ontspanningsreactie.

Cognitieve gedragstherapie

Met cognitieve gedragstherapie leren patiënten om de gedachten en denkpatronen die hun angst veroorzaken te herkennen en te veranderen. Deze therapie biedt technieken en hulpmiddelen om beter om te gaan met angst en om de negatieve gedachten over katten te herstructureren.

Medicatie

Anno augustus 2024 zijn er geen medicijnen specifiek goedgekeurd voor de behandeling van fobieën zoals ailurofobie, maar sommige geneesmiddelen kunnen tijdelijk helpen om de symptomen te verlichten.

Benzodiazepinen
Benzodiazepinen zijn kalmerende middelen die angstsymptomen kunnen verminderen. Ze kunnen nuttig zijn op korte termijn, maar hebben een risico op verslaving en worden doorgaans slechts tijdelijk gebruikt.

Bètablokkers
Bètablokkers kunnen lichamelijke symptomen van angst, zoals een verhoogde hartslag en duizeligheid, verminderen. Ze worden vaak ingezet vóór situaties die angst kunnen veroorzaken.

D-cycloserine (DCS)
D-cycloserine is een medicijn dat kan helpen om de effectiviteit van blootstellingstherapie te verbeteren door de angstverminderende effecten te versterken.

Complicaties van kattenfobie

Ernstige en aanhoudende angst voor katten kan ertoe leiden dat patiënten bepaalde situaties of locaties vermijden waar een kat mogelijk aanwezig zou kunnen zijn. Veel patiënten voelen zich beschaamd over hun angst, vooral omdat ze zich bewust zijn van de irrationaliteit ervan, wat het moeilijker kan maken om hulp te zoeken.

Preventieve maatregelen en zelfhulp

Om het risico op het ontwikkelen van ailurofobie te verkleinen, is het belangrijk om positieve ervaringen met katten te bevorderen en angstige reacties te verminderen door informatie en educatie. Het kan nuttig zijn om met een therapeut te werken aan het verminderen van angst en het ontwikkelen van copingstrategieën. Het leren over katten en hun gedrag kan ook bijdragen aan het verminderen van angst door mythes en misverstanden te verduidelijken.

Lees verder

• Angst & angstgevoelens: Soorten & symptomen angststoornissen
• Fobie: Soorten fobieën (intense en irrationele angst)
• Paniekaanval en paniekstoornis: Oorzaken en symptomen
• Cognitieve gedragstherapie (CGT): Vorm van psychotherapie
• Specifieke fobieën: Angst voor een object of situatie