Ontstoken insectenbeet: symptomen, oorzaken en behandeling
Een ontstoken insectenbeet treedt op wanneer bacteriën de huidwond zijn binnengedrongen en een infectie hebben veroorzaakt. Een infectie heeft vaak een ontsteking tot gevolg. Een ontsteking is een reactie van je lichaam op beschadiging, bijvoorbeeld door bacteriën. Naast jeuk en zwelling kan een ontstoken insectenbeet ook onaangename pijn veroorzaken in het getroffen gebied van de huid. Ontstekingsreacties zijn de reactie van het lichaam op externe stimuli en dienen om deze schadelijke stimuli af te weren. De lokale, dat wil zeggen plaatselijke ontsteking kan worden beschouwd als een normale en verstandige reactie op een insectenbeet. Het wordt gebruikt om ziekteverwekkers en vreemde eiwitten af te weren, zoals die gevonden worden in insecticiden of speeksel. De genezing van het ontstane wondje wordt verder bevorderd door de ontsteking. Bij een ontstoken insectenbeet kan de arts een zalf voorschrijven ter bevordering van de genezing.
Zwelling en roodheid door een insectenbeet /
Bron: Martin SulmanEen ontstoken insectenbeet
Een
insectenbeet heeft vaak weinig gevolgen bij gezonde mensen. Direct na de steek kan het gebied lichte
pijn,
jeuk,
branderig gevoel of roodheid veroorzaken. Afhankelijk van het insect kunnen deze klachten binnen een paar uur of dagen weer weg zijn en vaak merk je er niet veel van. Een ontsteking na een insectenbeet is daarentegen meer merkbaar, omdat hier de genezing niet verloopt zoals het zou moeten. Tijdens de beet of steek kwamen bacteriën in de kleine wond terecht en slaagden erin om een infectie te veroorzaken. Het kan ook zijn dat ze ziekteverwekkers in het wondje terechtkwamen door het krabben. Ziekteverwekkers vallen de meeste insectenbeten binnen, maar het immuunsysteem stoot ze meestal met succes af. Ontsteking na een insectenbeet kan worden onderscheiden van een allergische reactie of gewoon een gecompliceerde beet van een insect dat meer schade aan het weefsel veroorzaakt. Ontsteking na een insectenbeet is op zichzelf niet gevaarlijk, maar het kan wel erg ongemakkelijk voor je zijn; de genezing wordt vertraagd en in het ergste geval kan de infectie zich ook verspreiden.
Oorzaken
De meeste insecten laten geen hygiënisch schone wondjes achter nadat ze je hebben gestoken. Er zitten altijd wat virussen en bacteriën op hun prikgereedschap en soms zelfs schimmelsporen. De pathogenen kunnen ook in de wond komen door aan de
insectenbeet te krabben. Je immuunsysteem is hier echter op voorbereid en is onder normale omstandigheden zeer goed in staat om ziekteverwekkers te elimineren. Als gevolg hiervan treedt niet automatisch na elke steek of prik een ontsteking op.
Als je immuunsysteem faalt, kunnen de bacteriën die de insectenbeet zijn binnengedrongen zich ongehinderd vermenigvuldigen en ontstaat er een ontsteking na de insectenbeet. De ziekteverwekkers zijn immers al in de best mogelijke omgeving om zich te vermenigvuldigen, want zo klein als de prikwond is: het biedt ziekteverwekkers alles wat ze nodig hebben om te overleven. Een ontsteking na een insectenbeet komt vaker voor bij mensen die al lijden aan een immuundeficiëntie of die om andere redenen gevoelig zijn voor infecties, bijvoorbeeld als gevolg van onderliggende ziekten of het slikken van immunosuppressieve medicijnen
Symptomen van een ontstoken insectenbeet
Verschijnselen
Kenmerkende symptomen van een ontstoken insectenbeet zijn:
- roodheid
- zwelling
- gevoeligheid of pijn
- warmte
- jeuk
- (soms) koorts
Muggenbeet /
Bron: All_about_people/Shutterstock.comBeschrijving
Het verloop van de klachten na een insectenbeet hangt af van het type insect dat het heeft veroorzaakt.
Muggenbeten kunnen jeuk, pijn en een bult geven, terwijl een
bijensteek pijn veroorzaakt direct nadat het zich heeft ontwikkeld. Een
ontsteking ontwikkelt zich vaak uren of zelfs dagen na de steek.Typisch voor een ontstoken insectenbeet is een hernieuwde duidelijke zwelling van de plaats van de insectenbeet, geassocieerd met roodheid en mogelijk jeuk. Andere symptomen is warmte vergeleken met een gezonde huid en de vorming van
pus of etter. De plek doet ook pijn als je er op drukt. Bij een ernstige ontsteking na een insectenbeet, kun je zelfs milde tot hoge koorts ontwikkelen en kun je last krijgen van algehele malaise. Een milde ontsteking na een insectenbeet verdwijnt vaak binnen een paar dagen, maar bij een ernstig verloop duurt het langer en kunnen er zelfs verdere complicaties optreden.
Complicaties
Een ontstoken insectenbeet is op zichzelf een complicatie, maar het kan ook leiden tot verdere complicaties. Omdat insectenbeten vaak zelfs zonder ontsteking jeuken, leidt dit van nature tot krabben en kunnen ziekteverwekkers de wond binnendringen. Dit kan hand in hand gaan met verhoogde pusvorming en gecompliceerde genezing, zodat een lelijk litteken achterblijft. Ontstoken wonden, vooral bij volwassenen, genezen vaak niet meer zonder sporen achter te laten en worden weliswaar lichter gedurende een periode van enkele jaren, maar blijven niettemin zichtbaar. Soms ontstaat er een bloedvergiftiging (sepsis).Dit ontstaat door een verspreiding van bacteriën in het bloed. Om deze reden is het belangrijk om zelfs een kleine ontsteking na een insectenbeet serieus te nemen en de wond niet verder te besmetten. Uiteindelijk kunnen ontstoken insectenbeten, afhankelijk van de locatie, klachten en problemen in het dagelijks leven veroorzaken, bijvoorbeeld als ze op een gewricht zitten en de bewegingsvrijheid beperken totdat genezing is ingetreden.
Huisarts raadplegen bij een ontstoken insectenbeet /
Bron: Michaeljung/Shutterstock.comHuisarts raadplegen
Ontsteking na een insectenbeet geneest normaal gesproken binnen een paar dagen moeten, zonder ernstige pijn, koorts of een algemeen gevoel van ziekte te veroorzaken. Anders moet een arts naar het wondje kijken. Bij verdere complicaties, is het ook verstandig om een afspraak te maken met je huisarts. Maak een afspraak met je huisarts als je bent gebeten of gestoken en er veel zwelling en blaarvorming is of als er pus is, wat duidt op een infectie.
Onderzoek en diagnose
Een simpele blik op de insectenbeet is vaak genoeg voor je huisarts om de diagnose te kunnen stellen. Eerst zal de arts echter aan je vragen sinds wanneer je klachten hebt, welk insect je mogelijk heeft gestoken en hoe de genezing tot nu toe is verlopen. De arts wil ook weten welke medicijnen je momenteel gebruikt en of er onderliggende ziekten zijn. Als de veroorzaker van de infectie onduidelijk is, kan de huisarts er voor kiezen om van de wond een uitstrijk te nemen en deze in te sturen voor de kweek. Het uitstrijkje wordt dan opgestuurd naar het laboratorium waar ze onderzoeken welke ziekteverwekker de boosdoener is.
Behandeling van een ontstoken insectenbeet
Antibioticazalf
Het optreden van een ontsteking na een insectenbeet is ongemakkelijk, maar kan goed worden behandeld. In milde gevallen kan je volstaan met zelfzorgmaatregelen. In het geval van immunodeficiënte patiënten of meer ernstige ontstekingen, is het echter raadzaam om voorgeschreven medicatie in te nemen. In het geval van een bacteriële infectie zijn antibiotica beschikbaar, die als zalf rechtstreeks op de insectenbeet worden aangebracht.
Andere medicijnen
Virussen moeten daarentegen symptomatisch worden behandeld. Antihistaminica kunnen worden ingenomen tegen de ongemakkelijke zwelling. Deze medicijnen worden normaal voorgeschreven aan mensen met allergieën om allergiesymptomen te verlichten. Ze werken echter ook goed tegen sterk gezwollen insectenbeten in geval van ontsteking. Als er een ernstige ontsteking is na een insectenbeet, kan cortison worden gebruikt om de symptomen te verlichten. Cortison remt ontstekingen.
Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend /
Bron: Martin SulmanPijnstillers
Tegen de pijn kan je
paracetamol innemen of
ibuprofen, wat ook nog eens ontstekingsremmend werkt. Wel eerst de bijsluiter lezen.
Prognose
De vooruitzichten voor een ontstoken insectenbeet zijn over het algemeen goed, vooral als de infectie snel wordt behandeld. Met de juiste zorg, zoals het schoonhouden van de beet en het gebruik van een door de arts voorgeschreven zalf of antibiotica, geneest een ontstoken insectenbeet meestal binnen enkele dagen tot een paar weken. De meeste mensen herstellen volledig zonder blijvende schade.
Als de ontsteking echter niet goed wordt behandeld, kan de infectie zich uitbreiden naar omliggende weefsels of zelfs naar andere delen van het lichaam. Dit kan leiden tot complicaties zoals cellulitis (een diepere huidinfectie) of, in zeldzame gevallen, een ernstigere infectie die medische zorg vereist. Daarom is het belangrijk om bij tekenen van verergerende symptomen, zoals toenemende pijn, roodheid, zwelling of koorts, tijdig een arts te raadplegen.
Met snelle behandeling en goede zorg is de kans op complicaties laag en kan je huid zich volledig herstellen.
Preventie
Ontsteking na een insectenbeet kan het beste worden voorkomen door niet te krabben. Er zijn een aantal effectieve
huismiddeltjes tegen jeuk, zoals een bad in zout water of
lavendelolie. Je kunt ook menthol strooipoeder of een mentholcrème tegen jeuk gebruiken. Deze middelen kun je kopen bij een apotheek of drogist. Bij zwelling moet de insectenbeet worden afgekoeld in plaats van te krabben. Meer gecompliceerde insectenbeten moeten goed worden behandeld direct nadat ze zich hebben voorgedaan.
Lees verder