Zweten op het hoofd: oorzaken en behandeling van hoofdzweten

Overmatig zweten (hyperhidrosis) op het hoofd is vaak zonder aanwijsbare oorzaak. Het kan echter ook een uiting zijn van een onderliggende aandoening, zoals diabetes of een te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie). Ook het gebruik van bepaalde medicijnen, zoals verschillende psychotrope medicijnen en pijnstillers, kan overmatig zweten als bijwerking hebben. Natuurlijk leiden warmte en lichamelijke activiteit ook tot een verhoogde zweetproductie, maar dit is een volkomen normaal verschijnsel. Bovendien zweet de ene persoon wat sneller (op het hoofd en elders), dan de andere persoon. Het overmatig gebruik van alcohol, fors roken en overmatige stress, bepaalde voedingsmiddelen en kruiden, zoals pittig of vet voedsel, zijn externe factoren die van invloed zijn op de zweetproductie. Het is belangrijk om te benadrukken dat individuele variaties in zweetproductie normaal zijn en niet altijd wijzen op een onderliggende medische aandoening. Raadpleeg bij aanhoudende klachten je huisarts.

• Hoofdzweet
• Normaal of pathologisch
• Focale hyperhidrosis
• Oorzaken van zweten op het hoofd
• Secundaire hyperhidrosis
• Primaire hyperhidrosis
• Eerste stap tegen hoofdzweten
• Behandeling van overmatig zweten op het hoofd
• Botox
• Medicijnen
• Operatie
• Huismiddeltjes
• Hoofdhuid en haarverzorging
• Kleding
• Voeding
• Overige maatregelen

Hoofdzweet

Normaal of pathologisch

De meeste mensen vinden het bijzonder ongemakkelijk om op het hoofd te zweten. De zweetdruppels zijn voor iedereen zichtbaar en het haar wordt nat en je vertoont al snel zweetsporen op het hoofd. Wanneer make-up op de huid wordt gedragen, kan het zweten waarbij er druppeltjes zweet vanaf het hoofd over het gezicht lopen, het probleem met zich meedragen dat de make-up niet goed standhoudt. Zweten op het hoofd kan zowel een fysiologisch normaal verschijnsel als pathologisch zijn, afhankelijk van de hoeveelheid zweet en in welke omstandigheden het zich voordoet. Artsen spreken dan van hyperhidrosis (overmatig zweten). Bij hyperhidrosis produceert het lichaam aanzienlijk meer zweet dan het eigenlijk nodig heeft om de lichaamstemperatuur te reguleren. Het probleem kan het hele lichaam (gegeneraliseerde hyperhidrosis) of gelokaliseerd (bepaalde delen van het lichaam) treffen, respectievelijk gegeneraliseerde hyperhidrosis en focale hyperhidrosis genoemd.

Focale hyperhidrosis

Bij focale hyperhidrosis zweten vaak de oksels of handen en voeten veel. Focale hyperhidrosis kan echter ook op het hoofd voorkomen. Het is niet noodzakelijk beperkt tot één deel van het lichaam. Dit betekent dat je tegelijkertijd last kunt hebben van hevig zweten op het hoofd en de handen. Dit wordt gecombineerde focale hyperhidrosis genoemd.

Oorzaken van zweten op het hoofd

Bij overvloedig hoofdzweten kan er zowel sprake zijn van primaire als secundaire hyperhidrosis. Primair wil zeggen zonder aanwijsbare oorzaak. Secundair betekent dat het een uiting is van een onderliggende aandoening.

Secundaire hyperhidrosis

Tijdens het onderzoek stellen artsen bijvoorbeeld een overactieve schildklier, diabetes (in de volksmond 'suikerziekte' genoemd) of een infectie vast. Andere redenen voor verhoogde zweetproductie en hoofdzweet kunnen zijn:

• overgang (climacterisch)
• schadelijke leefstijl (roken of overmatig alcoholgebruik)
• ernstig overgewicht (obesitas)

Primaire hyperhidrosis

Primaire hyperhidrosis komt echter veel vaker voor bij pathologisch zweten op het hoofd. Hierbij is de oorzaak van de overmatige zweetproductie onbekend. Het treft meestal delen van het lichaam met een relatief groot aantal zweetklieren, dat wil zeggen de oksels, handen, voeten en ook het voorhoofd of het hoofd. Wanneer de ziekte zich voor het eerst manifesteert, kan sterk variëren. Overmatig zweten op het hoofd begint echter vaak vóór de leeftijd van 30 jaar en soms al in de puberteit. De trigger voor zweten is een ontregeling van het zenuwstelsel, waarbij de zweetklieren worden gestimuleerd om overmatig te zweten. Het is anno 2024 echter nog niet duidelijk waarom sommige mensen er last van hebben en anderen niet.

Eerste stap tegen hoofdzweten

Hoofdzweten is buitengewoon belastend voor de meeste getroffenen omdat de effecten snel zichtbaar zijn voor andere mensen. Om deze reden proberen de getroffenen het zweten onder controle te krijgen met geschikte behandeling of huismiddeltjes. Een bezoek aan je huisarts is een nuttige eerste stap als huismiddeltjes onvoldoende soelaas bieden. Iedereen die bovenmatig op het hoofd zweet en dit gedurende een langere periode waarneemt, moet de mogelijke oorzaak ophelderen en onderliggende ziekten uitsluiten. Want hoewel secundaire hyperhidrosis bij zweten op het hoofd zeldzaam is, bestaat nog altijd de mogelijkheid dat een ziekte de symptomen veroorzaakt. Alleen een arts kan dit uitsluiten. Als de onderliggende ziekte adequaat wordt behandeld, verbetert het onaangename symptoom van hoofdzweten meestal ook.

Behandeling van overmatig zweten op het hoofd

Botox

Een manier om zweten op het hoofd tot een beheersbaar niveau te verminderen, is behandeling met botulinumtoxine, beter bekend als botox. Deze neurotoxine remt de signaaloverdracht naar de zweetklieren en daarmee ook de aanmaak van zweet. Om dit te doen, moet het in de huid worden geïnjecteerd, wat pijnlijk kan zijn. Het effect treedt ongeveer één tot twee weken na de behandeling op en houdt dan ruim een ​​half jaar aan. De behandeling moet steeds worden herhaald.

Medicijnen

Naast botox-injecties kunnen ook speciale medicijnen helpen om het zweten op het hoofd onder controle te krijgen. De zogenaamde anticholinergica bevatten bepaalde stoffen die ook de overdracht van prikkels naar de zweetklieren onderdrukken. Afhankelijk van de bereiding kunnen ze helpen bij acuut hoofdzweten of worden gebruikt in de vorm van een langdurige behandeling.

Operatie

Alleen wanneer conservatieve behandelingsmethoden niet effectief zijn, wordt een operatie overwogen voor hoofdzweten. Het doel van de operatie is om de sympathische zenuw te blokkeren, die verantwoordelijk is voor het overmatig zweten op het hoofd. Als bijwerking kan echter het zogenaamde 'compensatoir zweten' optreden, waarbij het lichaam na de operatie intenser zweet in andere delen van het lichaam. Iedereen die een dergelijke operatie overweegt, moet daarom alle voordelen en risico's rustig met zijn arts bespreken en tegen elkaar afwegen.

Huismiddeltjes

Verschillende leefstijlveranderingen en het gebruik van huismiddeltjes kunnen overmatig hoofdzweet helpen verminderen.

Hoofdhuid en haarverzorging

Je kunt de volgende maatregelen nemen:

• Appelazijn reguleert de pH van je huid en bestrijdt bacteriën. Meng een paar theelepels appelciderazijn met handwarm water en masseer het in de hoofdhuid. Laat het een half uur inwerken ​​en was het dan uit.
• Salie is een antitranspirant en daarom kunnen saliethee en saliedruppels ook helpen. Was je haar met een aftreksel van salie (het is het beste om verse salie te gebruiken en er heet water op te gieten en dit te laten trekken gedurende 15 minuten), of voeg een paar druppels salieolie toe aan je shampoo.
• Vermijd droogshampoo of huismiddeltjes zoals zuiveringszout. Hoewel deze het zweet tijdelijk kunnen verminderen, kunnen ze je hoofdhuid uitdrogen, puistjes, haarbreuk en zelfs ontstekingen veroorzaken.

Kleding

De volgende maatregelen kunnen helpen:

• Als je vaak een hoed of pet draagt, dan is het van belang om ze regelmatig schoon te maken om te voorkomen dat bacteriën zich erin nestelen. Deze kunnen de zweetgeur versterken.
• Draag stoffen die vochtafstotend en ademend zijn, bijvoorbeeld echt leer of duurzame wol.

Voeding

Neem de volgende adviezen in acht:

• Vermijd gekruid voedsel en knoflook.
• Vermijd cafeïne, alcohol en nicotine.
• Eet een uitgebalanceerd en gezond dieet om overgewicht en obesitas te voorkomen.
• Drink voldoende (water). Het zal je helpen minder te zweten en jezelf gehydrateerd te houden als je te veel hebt gezweet.
• Saliethee kan niet alleen uitwendig worden toegepast, maar kan inwendig helpen om het zweten te verminderen.

Overige maatregelen

Andere huismiddeltjes voor hoofdzweten:

• Zelfs als je lijdt aan primaire hyperhidrosis, kunnen stressvolle situaties je zweetproductie verhogen. Dus probeer stress te verminderen. Dit doe je bijvoorbeeld door ontspanningsoefeningen of mindfulness.
• Zorg dat je altijd een absorberende, wasbare doek bij je hebt om overtollig zweet weg te vegen. Dit is vooral belangrijk in de winter, omdat het natte zweet je afkoelt en je gemakkelijker verkouden wordt.
• Zorg voor een goede nachtrust. Slecht slapen kan je hormonale balans verstoren, wat kan leiden tot meer zweten of transpireren.

Lees verder

• Veel zweten of hyperhidrosis: symptomen en oorzaken