Yogahoudingen – gomukhasana (koeienkophouding)

In gomukhasana (koeienkophouding) haakt u de handen achter uw schouders ineen terwijl u met gekruiste benen zit. De houding doet met enige verbeeldingskracht aan een koeienkop denken, vandaar de naam, en is zeer geschikt om de schouders los te maken. Dankzij de gekruiste benen krijgt u lenige heupen en getrainde beenspieren. Bij gomukhasana ligt de nadruk op de schouders en het bekken. De asana verruimt de borstkas en vergroot de longinhoud, wat de longventilatie ten goede komt. Wie door de jaren heen als gevolg van een ergonomisch verkeerde werkhouding een gebogen rug heeft gekregen, zou wel eens veel baat kunnen hebben bij gomukhasana.

Inhoud

• Oorsprong van gomukhasana (koeienkophouding)
• Techniek
• Aandachtspunten
• Voordelen
• Gezondheidsvoordelen van gomukhasana (koeienkophouding)
• Therapie

Oorsprong van gomukhasana (koeienkophouding)

Het Sanskriet-woord go wil zeggen 'rund' of 'koe', en mukha betekent 'gezicht'. Asana is een andere woord voor '(zit)houding' en vormt de derde fase van het achtvoudige yogapad van Patanjali (Yoga-Sutras). Vrij vertaald heet de yogahouding gomukhasana dan ook 'koeienkophouding'. Deze klassieke oefening uit de hatha-yoga is een asana die ook vermeld is in het oude yogageschrift Gheranda-samhita als zijnde een van de 32 yogahoudingen die voor iedereen geschikt en weldadig zijn.

Schouders
In gomukhasana kruist u de benen en rust het zitvlak op de voeten, waarbij u de handen achter de schouderbladen ineen haakt. Hoewel er ook veel varianten zijn. Het is een uitstekende asana voor mensen met stijve schouders en een verkeerde lichaamshouding.

Techniek

Als u deze zithouding niet gewend bent, kunt u eventueel een dubbelgevouwen deken gebruiken om de druk op de voetbeentjes en wreven weg te nemen.

1. Ga in dandasana (stok- of stafhouding), de benen gestrekt, de handen aan weerszijden van de heupen.
2. Buig de linkerknie en schuif de linkervoet onder het zitvlak.
3. Buig nu de rechterknie en plaats het gebogen been over het linkerdijbeen. Probeer zo comfortabel mogelijk in deze zithouding te volharden door de plaatsing van de voeten onder het zitvlak enigszins aan te passen. U zit nu op de hielen, de wreven rusten op de vloer. Idealiter horen de hielen elkaar te raken.
4. Adem rustig door in de volledige yoga-ademhaling. Probeer u te ontspannen.
5. Steek de rechterhand onder de oksel door en plaats de hand tussen de schouderbladen. De handpalm wijst naar achteren. Grijp met de linkerhand over de linkerschouder naar de rechterhand. Haak vervolgens de vingers van beide handen ineen.
6. Kijk recht vooruit, concentreer u op de rug en schouders. Dankzij de schouderoefening zal de rug recht blijven. Forceer de rugspieren echter niet.
7. Blijf ongeveer een minuut in gomukhasana (koeienkophouding). Adem rustig en ontspannen door.
8. Kom in omgekeerde volgorde terug in dandasana (stok- of stafhouding). Herhaal de yogahouding, waarbij u nu het linkerdijbeen over het rechterdijbeen brengt en ook de plaatsing van de armen wisselt.
9. Ontspan in savasana (lijkhouding).

Aandachtspunten

Ga op een yogamat of op een dubbelgevouwen deken zitten om de druk op de wreven, hielen en voetbeentjes te verminderen. Dat geldt vooral voor degenen die deze houding met gekruiste benen niet gewend zijn. Gebruik eventueel een koord als u de handen achter uw rug niet bij elkaar krijgt. Oefen toegewijd en gedisciplineerd en het zal ook u mettertijd lukken om de vingers in elkaar te laten grijpen. Ook zonder dat u uw toevlucht neemt tot een koord.

Voordelen

Niet alleen de schouderoefening, ook de zithouding levert voor beginners vaak problemen op. Er zijn dan ook veel varianten in omloop. De klassieke yogaoefening vergt doorzettingsvermogen, maar het is een voortreffelijke houding om de schouderspieren los te maken en heeft tal van andere voordelen.

Stijve schouders
Mogelijk bestaat er een groot verschil tussen de lenigheid van de linker- en rechterschouder, wat mede de oorzaak is van spierspanningsklachten. Met gomukhasana corrigeert u deze 'onevenwichtigheid'. Stijve schouders zijn overigens dikwijls het gevolg van een ergonomisch verkeerde werkhouding.

Rustgevende werking
Ook psychische spanningen staan erom bekend dat ze een negatieve uitwerking hebben op de spieren en gewrichten van de schouders. Gomukhasana heeft een kalmerende, rustgevende werking en verruimt de borstkas, vergroot de longinhoud en verbetert aldus de longventilatie.

Gezondheidsvoordelen van gomukhasana (koeienkophouding)

Gomukhasana is gericht op de schouders en heupen en corrigeert de lichaamshouding. Varianten van deze populaire yogahouding worden in veel yogacursussen beoefend, juist om schouderklachten te voorkomen of te verlichten.

Therapie

Gomukhasana heeft een therapeutische en ondersteunende, maar niet per definitie een genezende uitwerking op onder andere de volgende kwalen en aandoeningen:

• Schouder- en bekkenproblemen.
• Onrust, nervositeit, stress.
• Longproblemen.
• Hoge bloeddruk.
• Diabetes.
• Gomukhasana helpt u beter te ontspannen...
• … en zorgt voor een kaarsrechte lichaamshouding.

Lees verder

• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Geschiedenis van yoga – hatha yoga
• Yogahoudingen – eka pada rajakapotasana I
• Yogahoudingen – anantasana (slapende Vishnu)