Koortslip baby: symptomen, behandeling en voorkomen

Koortslip baby, wat zijn de symptomen en hoe wordt een koortslip bij een baby behandeld? Een koortslip is een virusinfectie van de huid of de slijmvliezen op of nabij de lippen en het wordt veroorzaakt door het herpes simplex virus. Vooral baby's en jonge kinderen kunnen ernstig ziek worden van een herpesinfectie. Een koortslip is zeer besmettelijk. Het herpesvirus is aanwezig in de blaasjes en de pasgevormde korstjes. Als een pasgeboren baby een koortslip krijgt, moet onmiddellijk contact worden opgenomen met de huisarts.

Koortslip baby

• Wat is een koortslip?
• Infectie met het herpes simplex virus.
• Koortslip bij een baby is potentieel gevaarlijk
• Niet verwarren met een afte
• Oorzaak van een koortslip
• Is een koortslip besmettelijk?
• Zeer besmettelijk
• Geen symptomen
• Virus trekt zich terug in de zenuwbanen
• Bescherming via de moeder
• Pasgeboren baby met koortslip: direct huisarts inschakelen
• Klachten en symptomen van een koortslip
• Eerste uitbraak
• Secundaire herpes
• Wat is de beste manier om een koortslip bij een baby te behandelen?
• Voorkom verdere besmetting
• Hoe kan een besmetting het beste worden tegengegaan?

Wat is een koortslip?

Infectie met het herpes simplex virus.

Een koortslip is een virusinfectie van de huid of de slijmvliezen op of nabij de lippen. Het wordt veroorzaakt door het herpes simplex virus. Een koortslip bestaat uit één of meerdere kleine, met vocht gevulde blaasjes die na enkele dagen indrogen waarna korstjes ontstaan. Vooral vlak voor het ontstaan van een koortslip kan iemand last hebben van een kloppend, pijnlijk en branderig gevoel. Na ongeveer 7 tot 10 dagen is de huid genezen. Kenmerkend voor een koortslip is dat hij met enige regelmaat terugkomt.

Koortslip bij een baby is potentieel gevaarlijk

Vooral baby's en jonge kinderen kunnen ernstig ziek worden van een herpesinfectie. Een koortslip bij een baby is potentieel gevaarlijk en soms zelfs dodelijk. Dat is de reden dat in het Engels een ‘koortslip-kus’ aan de baby ook wel de kiss of death (de doodskus) wordt genoemd. Voorkom bij een baby daarom te allen tijde besmetting met het herpes simplex virus.

Niet verwarren met een afte

Sommige mensen verwarren een koortslip met aften. Aften zijn pijnlijke zweertjes van het mondslijmvlies die meestal op de tong of tandvlees of op de binnenkant van de wangen verschijnen.

Oorzaak van een koortslip

Een koortslip wordt veroorzaakt door het herpes simplex virus. Er worden 2 herpes simplex virussen (HSV) onderscheiden: HSV–type 1 en HSV-type2. Herpes simplex virus type 1 veroorzaakt meestal een koortslip en herpes simplex virus type 2 veroorzaakt meestal genitale herpes.

Is een koortslip besmettelijk?

Zeer besmettelijk

Een koortslip is zeer besmettelijk. Het herpesvirus is aanwezig in de blaasjes en de pasgevormde korstjes. Het virus kan door zoenen of ander lichaamscontact worden overgebracht. Het virus kan niet meer worden overgedragen op het moment dat de huid weer is genezen. Een vrouw met herpes genitalis kan haar baby besmetten via het geboortekanaal tijdens de bevalling.

Geen symptomen

Sommige mensen met het virus hebben nog nooit een koortslip gehad en weten niet eens dat ze het virus bij zich dragen. Het blijkt namelijk dat lang niet iedereen die besmet is met het virus ook een koortslip krijgt. Het is overigens niet duidelijk waarom dit zo is. Een koortslip ontstaat slechts bij 10 tot 20 procent van de mensen die het virus bij zich dragen. De overige mensen ontwikkelt geen koortslip. Soms kunnen ze echter wel anderen besmetten doordat het virus van tijd tot tijd ongemerkt actief is in de mond of keel. Een goede hygiëne is belangrijk om besmetting te voorkomen.

Virus trekt zich terug in de zenuwbanen

Zodra een baby het virus oploopt, raakt hij of zij het niet meer kwijt. Het virus houdt zich namelijk schuil in de zenuwbanen van de huid. Het virus kan periodiek ontwaken en weer toeslaan, waarna zich een koortslip vormt. Het virus trekt zich iedere keer weer terug in dezelfde zenuw. Dit is de reden dat de koortslip steeds op dezelfde plaats terugkeert. Hernieuwde infecties kunnen worden getriggerd door verminderde weerstand, ziekte en veel (onbeschermd) zonnen.

Bescherming via de moeder

Als de moeder drager is van het virus, dan wordt haar baby gedurende ten minste zes maanden beschermd tegen een besmetting door de antistoffen die hij of zij heeft ontvangen in baarmoeder.

Pasgeboren baby met koortslip: direct huisarts inschakelen

Als een pasgeboren baby een koortslip krijgt, moet onmiddellijk contact worden opgenomen met de huisarts. Zijn immuunsysteem is nog in ontwikkeling, waardoor een infectie met het herpesvirus zeer gevaarlijk en zelfs levensbedreigend kan zijn. Vooral bij pasgeborenen kan het virus zich verspreiden naar andere organen zoals de hersenen.

Klachten en symptomen van een koortslip

Eerste uitbraak

De eerste uitbraak wordt primaire herpes genoemd. Hierbij kunnen blaasjes op of rond de mond ontstaan, hetgeen gepaard kan gaan met pijn, koorts en gezwollen lymfeklieren. Vanwege de pijn in zijn mond kan de baby tijdelijk slechts drinken en eten. De baby kan zich gedurende enige tijd ellendig voelen. Na ongeveer 10 dagen is de koortslip genezen.

Secundaire herpes

Het virus kan periodiek weer uitbreken. Dit wordt secundaire herpes genoemd. In dat geval zal het kind geen last meer hebben van pijn, koorts of gezwollen lymfeklieren, maar alleen van de blaasjes.

Wat is de beste manier om een koortslip bij een baby te behandelen?

Een koortslip herstelt spontaan, zonder behandeling. In de tussentijd kunnen klachten bij een baby verlicht worden door milde pijnstillers zoals ibuprofen. Bij een baby die jonger is dan drie maanden, moet altijd eerst de huisarts geraadpleegd worden. Verstrek geen aspirine aan een baby, want dit zou het syndroom van Reye kunnen veroorzaken. Dit is een ernstige aandoening die onder meer de hersenen en de lever kan beschadigen. Wanneer een kind niet wil eten door een koortslip, moet onverwijld de huisarts ingeschakeld worden. In een zeer vroeg stadium kan soms de koortslip in de kiem gesmoord worden door een anti-virus crème op de plek te smeren. Vraag de huisarts of apotheek om advies. Voorts kan de pijn verlicht worden door ijs op het zweertje aan te brengen.

Voorkom verdere besmetting

Verdere besmetting van andere lichaamsdelen van de baby moet altijd voorkomen worden. Dit kan het beste door zijn handjes op gezette tijden grondig te wassen en door te voorkomen dat hij aan de blaasjes krabt – bijvoorbeeld in zijn slaap - en aldus de infectie naar andere lichaamsdelen verspreidt. Probeer ook te voorkomen dat de baby zijn ogen aanraakt als hij een koortslip heeft, zodat hij of zij geen oculaire herpes, een ernstige ooginfectie, krijgt. Dit kan leiden tot ernstige schade aan het oog of zelfs blindheid. Als de baby in de buurt van zijn oog een zweertje ontwikkelt, bel dan onmiddellijk de huisarts.

Hoe kan een besmetting het beste worden tegengegaan?

Iemand die een koortslip heeft of voelt aankomen dat hij/zij een koortslip krijgt, moet geen baby knuffelen of kussen totdat de koortslip is geweken. Denk erom dat vanaf de eerste tintelingen de koortslip reeds besmettelijk is. Raak de baby (en anderen) zo min mogelijk aan en was altijd de handen grondig met zeep voor en na aanraking van de koortslip. Deel geen handdoeken en washandjes met de baby.

Lees verder

• Koortslip: symptomen, oorzaak, behandeling en voorkomen
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Kinderziekten met vlekjes op de huid, blaasjes, huiduitslag
• Koortslip: blaasjes op de lip - pijnlijk en branderig gevoel
• Hand-, voet- en mondziekte: symptomen, oorzaak & behandeling