Botkneuzing: Traumatisch letsel aan bot met pijn en zwelling

Wanneer iemand een kneuzing (contusie) heeft, krijgen mensen meteen het beeld van een zwarte en blauwe huidskleur voor ogen. Een kneuzing is evenwel ook mogelijk in de spieren en weefsels. Bij een botkneuzing ontstaat een soort traumatisch letsel aan het bot dat minder ernstig dan een breuk. Dit gebeurt wanneer bloed zich opbouwt binnen de verschillende lagen van het bot. Een botkneuzing komt relatief vaak voor; een verstuikte enkel blijkt bij de helft van de patiënten bijvoorbeeld een zekere mate met een botkneuzing met zich mee te brengen. De belangrijkste symptomen van een botkneuzing zijn pijn en/of gevoeligheid in het getroffen gebied, zwelling, verkleuring van de huid, en gewrichtspijn in de buurt van het aangetaste gebied. De behandeling verloopt meestal thuis met rust en vrij verkrijgbare pijnstillers. De hersteltijd is variabel. Het is tot slot aangewezen om een gezonde levensstijl te hanteren om een botkneuzing zo goed mogelijk te voorkomen.

• Soorten botkneuzingen
• Oorzaken botkneuzing
• Risicofactoren traumatisch letsel aan bot
• Symptomen: Pijn en zwelling
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Soorten botkneuzingen

In feite zijn er drie verschillende soorten botkneuzingen:

• een subperiostaal hematoom: Deze erg pijnlijk botkneuzing treedt op wanneer bloed zich verzamelt onder het vezelige membraan dat zich op het oppervlak van het bot bevindt.
• een interossea kneuzing: Hierbij ontstaat de kneuzing in de middelste laag van het bot waar het beenmerg opgeslagen is.
• een subchondraal letsel: Dit type verschijnt wanneer een bloeding en zwelling plaatsvinden tussen het kraakbeen en het bot eronder.

Oorzaken botkneuzing

In principe zijn botkneuzingen in elk bot van het lichaam mogelijk, maar meestal vinden botkneuzingen vlakbij het huidoppervlak plaats, zoals in de enkel, de knie, de pols, het hielbeen, de voet, en de heup. Dit gebeurt veelal na een traumatische gebeurtenis, zoals een klap (stoot), het vallen van een hoogte, een sportblessure of een auto-ongeval. Soms is een medische aandoening hiervan de oorzaak, zoals artritis (gewrichtsontsteking).

Risicofactoren traumatisch letsel aan bot

Contactsporters lopen een hoger risico op een botkneuzing, vooral wanneer ze onvoldoende beschermde kledij en uitrusting dragen. Ook een fysiek zware baan of artrose (reumatische aandoening van gewrichtskraakbeen met pijn, stijfheid, gewrichtsgeluiden en hardheid) zijn verhogende risicofactoren. Alcoholmisbruik en roken doen het lichaam voorts geen goed; zij verergeren vaak de symptomen of vertragen het genezingsproces van een botkneuzing.

Symptomen: Pijn en zwelling

De botkneuzing gaat gepaard met stijfheid, zwelling in het gewricht en gevoeligheid en pijn die langer dan een normale kneuzing aanhoudt. Een gewijzigde kleur op het huidoppervlak is eveneens mogelijk. Gewrichtspijn in de buurt van het aangetaste gebied en zwelling rond de gewrichten rond het bot zijn ook kenmerkende symptomen van een botkneuzing. Bij een ernstige botkneuzing is de bloedstroom verstoord, wat mogelijk leidt tot onherstelbare schade aan dat botgebied. Dit uit zich in een zwelling die niet verdwijnt of een toenemende zwelling, toenemende pijn (niet te verhelpen met pijnstillers), en gevoelloze, blauwe of koud aanvoelende getroffen lichaamsgebieden.

Diagnose en onderzoeken

De arts stelt eerst vragen aan de patiënt en bekijkt en test daarna het getroffen lichaamsgebied op pijn, zwelling en gevoeligheid. Een MRI-scan bevestigt de aanwezigheid van een blauwe plek. Ook een röntgenfoto maken is nuttig, vooral dan om andere aandoeningen uit te sluiten.

Behandeling

Een botkneuzing vereist geen ziekenhuisverblijf. Rust in combinatie met ijs en compressie (druk) op het getroffen gebied, verminderen de klachten. Ontstekingsremmers verlichten verder de pijn en doen de zwelling minderen. Soms is het nodig om een brace te dragen. De patiënt heeft dan een verminderd bewegingsbereik, waardoor het gewricht of bot de tijd krijgt om voldoende te genezen. Verder rookt de patiënt verder niet en oefent hij evenmin druk uit op het getroffen gebied, want deze dingen vertragen het genezingsproces van de botkneuzing.

Prognose

De duur van een botkneuzing is variabel van enkele dagen tot maanden, afhankelijk van de ernst van de symptomen. Sommige patiënten ervaren echter meer dan een jaar symptomen van een botkneuzing.

Complicaties

De meeste patiënten genezen spontaan van een botkneuzing, maar wanneer de breuk erg groot is, is de bloedtoevoer naar het gebied beperkt. Het weefsel in het bot sterft hierdoor af.

Preventie

Een gezonde en evenwichtige voeding rijk aan calcium en vitamine D is nodig om het risico op een botkneuzing te verlagen. Verwerkte voedingsmiddelen en voedingsproducten rijk aan natrium en conserveringsmiddelen zorgen voor een te hoog natriumgehalte in het bloed (hypernatriëmie) en daarnaast verlaat hierdoor te veel calcium (nodig voor stevigere botten) het lichaam via de urine. Verwerkte en geraffineerde suikers bevorderen bovendien de ontsteking. Goede voedingsmiddelen omvatten bladgroenten, fruit (en vooral waarin vitamine C zit) en gefermenteerde zuivelproducten zijn dan weer goed om het risico op een botkneuzing te verminderen. Daarnaast is het nodig om overmatig alcoholgebruik te vermijden en wel te bewegen maar in de mate van het mogelijke zoveel mogelijk contactsporten te vermijden.

Lees verder

• Botletsels: Goedaardige en kwaadaardige letsels aan bot
• Botpijn: Pijn in botten door aandoeningen
• Botscan (botscintigrafie): Onderzoek opsporen botziekte
• EHBO bij oppervlakkige kneuzingen