Triple negatieve borstkanker: Agressieve vorm van kanker

Triple negatieve borstkanker staat voor een agressieve en zeldzame vorm van borstkanker die lastig te behandelen is. Dit komt omdat deze vorm van borstkanker hormoonongevoelig is en dus niet reageert op hormoontherapie. Daarnaast zijn nog andere verschilpunten met gewone borstkanker aanwezig. Zo verschijnt triple negatieve borstkanker vooral bij vrouwen voor de menopauze. Een grondige screening verhoogt de kans op een borstsparende en levensreddende behandeling. Het is bijgevolg essentieel om regelmatig de borsten te laten onderzoeken door middel van een mammografie bij een screeningsprogramma, alsook om tijdig de arts te bezoeken wanneer de vrouw een knobbeltje in de borst detecteert. De behandeling is moeilijk maar gesteund op een combinatie van chirurgie, radiotherapie en/of chemotherapie. De vooruitzichten zijn tot slot erg variabel bij dit type kanker en afhankelijk van vele factoren.

• Vormen van borstkanker
• Risicofactoren triple negatieve borstkanker
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van agressieve kankervorm
• Prognose van triple negatieve kanker in de borst

Vormen van borstkanker

Borstkanker bestaat in grote lijnen in drie vormen:

• oestrogeen receptor positief
• progesteron receptor positief
• HER2 receptor positief

Dit zijn hormoongevoelige vormen van borstkanker.

Oestrogeen en progesteron receptor positieve borstkanker

Oestrogeen en progesteron receptor positieve borstkanker zijn de vaakst voorkomende vormen van borstkanker. Bij patiënten die lijden aan deze vormen van borstkanker, is hormoontherapie mogelijk omdat de kankercellen hierop zullen reageren (receptor = ontvanger). Soms reageert het lichaam niet op een bepaalde vorm van hormoontherapie, maar vaak is een andere vorm dan wel effectief.

HER2 receptor positieve borstkanker

HER2 receptor positieve borstkanker komt minder vaak voor. Hierbij hebben de kankercellen overmatig veel HER2-receptoren (soort eiwitten) op hun oppervlakken. Verschillende gerichte therapieën zijn inzetbaar voor het behandelen van dit type borstkanker.

Triple negatieve borstkanker

Ongeveer 15-20% van de patiënten met borstkanker, lijdt aan triple negatieve borstkanker. Bij deze vorm van borstkanker hoort de kanker niet thuis in het rijtje met hoofdcategorieën. Deze zijn namelijk niet hormoongevoelig. Een andere eigenschap van deze minst voorkomende vorm van kanker, is dat uitzaaiingen (metastasen) en herhalingen van dit type borstkanker vaak voorkomen. Dit maakt dat triple negatieve borstkanker moeilijk te behandelen is.

Risicofactoren triple negatieve borstkanker

Genetica

Patiënten met bepaalde genmutaties (wijzigingen in genen) lopen een verhoogd risico op triple negatieve borstkanker, maar ook op andere vormen van kanker. Patiënten met een BRCA-genmutatie lopen meer risico op de zeldzame vorm van borstkanker, en dan vooral bij een BRCA1-genmutatie. Eén op de drie patiënten met een BRCA-genmutatie, lijdt aan triple negatieve borstkanker.

Kinderen

Vrouwen zonder kinderen lopen het minst risico op triple negatieve borstkanker. Bij vrouwen met één kind, is het risico al wat hoger. Vrouwen met meerdere kinderen krijgen het vaakst te maken met triple negatieve borstkanker.

Leeftijd

Premenopauzale (voor de menopauze) vrouwen ontwikkelen vaker triple negatieve borstkanker dan postmenopauzale (na de menopauze) vrouwen. Dit is anders dan bij andere vormen van borstkanker. Triple negatieve borstkanker treft bijgevolg eerder veertigers of vijftigers dan zestigers of ouderen. Soms zijn zelfs nog jongere mensen aangetast, zoals twintigers of dertigers.

Obesitas en inactiviteit

Obese (zwaarlijvige) patiënten die weinig lichaamsbeweging uitoefenen, hebben meer kans op het krijgen van triple negatieve borstkanker.

Ras of etniciteit

Triple negatieve borstkanker komt vaker voor bij vrouwen van Afro-Amerikaanse, Latijns-Amerikaanse of Spaanse afkomst. Vrouwen van deze afkomst krijgen minder vaak borstkanker, maar als ze deze ziekte toch ontwikkelen, is het vaak triple negatieve borstkanker. Vrouwen met een zwarte huidskleur hebben drie keer meer kans om dit type kanker te krijgen dan vrouwen met een blanke huidskleur. Verder komt dit type borstkanker bij Aziatische vrouwen zelden voor.

Diagnose en onderzoeken

Soms voelt de patiënte een klein en hard bultje bij de borst waarop de arts besluit een mammografie in te zetten. De arts neemt een stukje van het verdachte borstweefsel weg (biopsie) en laat dit dan microscopisch verder onderzoeken. De arts krijgt vervolgens informatie over het soort tumor. Soms is namelijk sprake van een goedaardig borstgezwel in plaats van borstkanker. Het pathologierapport dat het laboratorium naar de arts stuurt, bezit bovendien informatie over het soort kanker. Past dit niet in de drie hoofdcategorieën, dan lijdt de vrouw aan triple negatieve borstkanker.

Behandeling van agressieve kankervorm

Omdat triple negatieve borstkanker niet behandelbaar is via hormoontherapie, moet de arts andere behandelingsvormen inzetten. Vaak krijgt de vrouw daarom een combinatie van chirurgie, bestraling (radiotherapie) en chemotherapie.

Chirurgie

Chirurgie vormt de standaardbehandeling voor deze invasieve kankervorm. De arts verwijdert één of beide borsten gedeeltelijk of geheel. Wanneer de arts de triple negatieve borstkanker tijdig opspoort, is een mastectomie (chirurgische verwijdering van de borst) vaak onnodig. Daarom is een tijdige opsporing belangrijk. Soms is echter wel een volledige verwijdering van de borst nodig zodat de kanker niet de kans krijgt om zich te verspreiden door het lichaam.

Radiotherapie

Radiotherapie is een behandeling waarbij de patiënte bestraald wordt via een toestel. Deze stralen doden de kankercellen en doen de groei en verspreiding van deze kwaadaardige cellen stoppen.

Chemotherapie

Chemotherapie is de meest effectieve behandeling bij triple negatieve borstkanker, maar vaak gebeurt een combinatie van de drie mogelijke behandelingsvormen. Dit is zowel voor als na de operatie mogelijk, afhankelijk van het kankerstadium en de uitzaaiingen.

Zelfzorg
Naast de kankerbehandeling moet de patiënte een gezonde levensstijl hanteren. Dit houdt in dat hij voldoende lichaamsbeweging uitoefent en een gezonde en gevarieerde voeding consumeert. Hierdoor voelen patiënten zich doorgaans beter tijdens de behandeling.

Prognose van triple negatieve kanker in de borst

De vooruitzichten zijn bij dit type borstkanker slechter dan bij de hoofdcategorieën, omdat dit type erg agressief en moeilijk te behandelen. Daarnaast komt de kanker vaker terug. De overlevingskansen en algemene prognose variëren echter van patiënte tot patiënt. Veel prognostische factoren zijn bekend zoals:

• de effectiviteit van de behandeling(en)
• de eventuele uitzaaiingen van dit type borstkanker
• het kankerstadium bij ontdekking en behandeling

In de eerste drie jaar na de diagnose is de kanker het meest agressief. De kans op herhaling en het risico op metastasen is dan groot. Treedt na zeven jaar echter geen herhaling van de kanker op, of zijn geen uitzaaiingen aanwezig, dan is de patiënte kankervrij. Dit is anders dan bij hormoongevoelige borstkankerpatiënten omdat daar de kanker tot tien à twintig jaar na de diagnose nog kan terugkeren. Hierdoor zijn de vooruitzichten soms beter dan bij hormoongevoelige borstkanker.

Net zoals bij veel andere typen kanker geldt dat de prognose van triple negatieve borstkanker beter is wanneer de kanker zich nog niet verspreid heeft naar andere lichaamsdelen.

Lees verder

• Borstkanker (mammacarcinoom) bij vrouwen: Tumor in borst
• Mastectomie (borstamputatie): Soorten verwijdering van borst
• Mammografie: Röntgenfoto borsten voor opsporen borstkanker
• Uitzaaiingen (metastasen) van borstkanker: Locaties
• Kankerpijn: Oorzaken & types pijn en soorten pijnmedicatie