Witte vlekjes (stipjes) in de ontlasting: Oorzaken

De ontlasting heeft een bruine kleur. Deze kleur komt tot stand door de aanwezigheid van gal, een vloeistof die de lever aanmaakt en helpt bij de spijsvertering. Af en toe bevinden zich witte spikkels in de ontlasting. Soms is een eenvoudige verklaring te geven aan dit onschuldige fenomeen, namelijk medicatiegebruik of een andere omgevingsfactor. Maar soms vloeien de witte spikkels in de ontlasting wel uit een aandoening voort, zoals een leverprobleem, waarvoor wel een medische behandeling noodzakelijk is. Na een grondig lichamelijk en diagnostisch onderzoek, volgt een behandeling van het onderliggend probleem, zodat de witte spikkeltjes in de poep verdwijnen.

• Biliaire atresie en spikkels in de ontlasting
• Coeliakie en stipjes in de stoelgang
• Constipatie en vlekjes in de poep
• Galstenen en vlekken in de ontlasting
• Leverprobleem en stippen in de stoelgang
• Medicatie en stippeltjes in de poep
• Pancreatitis en vlekjes in de ontlasting
• Parasieten en witte stukjes in de stoelgang
• Schimmelinfectie / Candida-schimmelinfectie en witte vlokjes in de poep
• Slijm in de ontlasting en stippeltjes in de ontlasting
• Vette stoelgang en puntjes in de stoelgang
• Diagnose en onderzoeken

Biliaire atresie en spikkels in de ontlasting

'Biliair' staat voor 'met betrekking tot gal' en 'atresie' is de medische term voor 'afsluiting (van een lichaamsopening)'. Biliaire atresie is een aangeboren aandoening waarbij een afsluiting bestaat van de kanalen die de lever met de galblaas verbinden. Hierdoor is een galstroom tussen deze organen niet mogelijk. Bij biliaire atresie ontstaat bijgevolg een tekort aan gal in het spijsverteringskanaal, met witte puntjes in de stoelgang als gevolg.

Coeliakie en stipjes in de stoelgang

Coeliakie is een ziekte waarbij de dunne darm gluten niet kan verteren. Hierdoor gaat de darm onder invloed van het immuunsysteem het onverdunde materiaal via de ontlasting uitscheiden, waardoor op de stoelgang vaak witte vlekken en plekken verschijnen. Glutenvrij eten, en een verwijzing naar een voedingsdeskundige zijn aanbevolen voor patiënten met glutenintolerantie.

Constipatie en vlekjes in de poep

Constipatie zelf veroorzaakt geen witte spikkeltjes in de stoelgang, maar dit wijst vaak wel op een probleem met het spijsverteringskanaal. Bij een verstopping bouwen onaangetaste voedseldeeltjes, vitaminen en mineralen zich op. Als de patiënt dan toch stoelgang maakt, dan is deze hierdoor wit of gevuld met witte vlekjes.

Galstenen en vlekken in de ontlasting

Via een kanaal gaat gal uit de lever naar de galblaas. Galstenen vormen zich in de galblaas en zijn gemaakt van cholesterol of bilirubine. Ze blokkeren soms het kanaal dat verbonden is met de lever, waardoor te weinig gal terechtkomt in het spijsverteringskanaal. Dit levert ontlasting met witte vlekjes op. De behandeling van galstenen bestaat uit een laparoscopische cholecystectomie (chirurgische ingreep voor het verwijderen van de galblaas), geneesmiddelen en lithotripsie (verbrijzelen van de stenen).

Leverprobleem en stippen in de stoelgang

Meestal veroorzaken leverproblemen de witte stipjes in de ontlasting. Een leverziekte, medicatiegebruik of andere medische problemen die leiden tot leverschade, verminderen of remmen de galvorming. Hierdoor is de spijsvertering aangetast waardoor bacteriën en vetten in de stoelgang worden uitgescheiden. Een kleigekleurde ontlasting of witte stipjes in de ontlasting zijn dan het resultaat.

Medicatie en stippeltjes in de poep

Sommige medicijnen veroorzaken witte stipjes in de ontlasting. Dit geldt vooral voor geneesmiddelen die aluminiumhydroxide bevatten, zoals bij antacida (soort maagzuurremmers). Ook bepaalde antibiotica veroorzaken kleine stippeltjes in de stoelgang. Witte vlekjes in de ontlasting veroorzaakt door medicatiegebruik, is niet ernstig en behoeft geen medische behandeling. Dit symptoom verdwijnt wanneer de patiënt stopt met de medicatie.

Pancreatitis en vlekjes in de ontlasting

Bij pancreatitis is de alvleesklier ontstoken of geïnfecteerd. Het pancreas produceert enzymen die helpen bij de spijsvertering van andere spijsverteringssappen en ook nodig zijn voor de vertering van suikers. Bij een ontstoken pancreas verloopt de productie van deze enzymen niet zo snel, waardoor vetten en suikers hun weg banen door het spijsverteringsstelsel en vervolgens in de ontlasting terechtkomen. Zuurstof- en vochttoediening, pijnstillers en soms een chirurgische ingreep zijn nodig voor het verhelpen van een alvleesklierontsteking. Ook is een gezonde levensstijl nodig.

Parasieten en witte stukjes in de stoelgang

Witte stukjes in de ontlasting zijn soms het resultaat van parasieten, zoals giarda en lintwormen. Deze parasieten dringen veelal het lichaam binnen via verontreinigd drinkwater of voedsel. Meestal komen de parasieten terecht in de darmbekleding, waar ze groeien of eieren leggen die later in de ontlasting te vinden zijn. Diarree en buikkrampen komen vaak voor bij deze parasitaire infecties.

Schimmelinfectie / Candida-schimmelinfectie en witte vlokjes in de poep

Ook een schimmelinfectie leidt mogelijk tot witte vlekjes in de stoelgang. Een overgroei van de schimmel Candida albicans veroorzaakt mogelijk klachten aan de mond (spruw) of het vaginale gebied. Soms zijn deze schimmelinfecties het gevolg van meer ernstige aandoeningen zoals aids. Ook zijn ze soms een complicatie van chemotherapie, omdat het immuunsysteem hierdoor verzwakt is. De arts zet bij een schimmelinfectie antimycotica in om de schimmels te verwijderen uit het lichaam.

Slijm in de ontlasting en stippeltjes in de ontlasting

Een andere reden van bleke stippen in de ontlasting, is een overmatige hoeveelheid slijm in het spijsverteringskanaal. Veelal duidt dit op een ontsteking van het darmslijmvlies, zoals bij het prikkelbaredarmsyndroom (ziekte met symptomen van diarree en obstipatie), colitis ulcerosa (chronische darmziekte met diarree) en de ziekte van Crohn (aandoening met diarree en buikpijn). De slijmproductie is eigenlijk een reactie van het lichaam om deze ziekten te bestrijden. De overmatige slijm komt voor in de ontlasting (slijmerige ontlasting), waardoor witte vlekken in de ontlasting ontstaan.

Vette stoelgang en puntjes in de stoelgang

Te vette ontlasting veroorzaakt een bleke stoelgang, gekend als ‘steatorree’, 'vetdiarree' of ‘vetontlasting’. Dit treedt op wanneer het lichaam niet alle vetten in de spijsvertering kan absorberen, meestal door een gebrek aan gal. Het vet komt vervolgens terecht in de ontlasting, waardoor een verkleuring ontstaat.

Diagnose en onderzoeken

De arts voert een lichamelijk onderzoek uit waarbij hij de buikregio palpeert (betast). Om een idee te krijgen over de mogelijke oorzaak van de witte vlekken in de stoelgang, bevraagt hij de patiënt over zijn voedingspatroon, medicatiegebruik, andere mogelijke klachten, … Ook is een ontlastingsstaaltje nodig. Soms geeft dit reeds een idee over de oorsprong, zoals bijvoorbeeld bij een infectie. Bij steatorree (vetontlasting) is mogelijk sprake van een probleem in de spijsvertering. In een aantal gevallen zijn bijkomende beeldvormende onderzoeken en andere diagnostische onderzoeken vereist, zoals een colonoscopie (inwendig kijkonderzoek van de dikke darm), een CT-scan, een MRI-scan, een echografie, een röntgenfoto, een leverbiopsie, … Het vormt voor de arts soms wel een uitdaging om de oorzaak te achterhalen waardoor vaak meerdere onderzoeken vereist zijn.

Lees verder

• Zwarte stipjes, plekjes en vlekjes in ontlasting: Oorzaken
• Ontlastingsonderzoek: Onderzoek van stoelgangsmonster
• Kleigekleurde ontlasting (witte of bleke stoelgang)
• Gele ontlasting: Oorzaken van stoelgang met gele kleur
• Groene ontlasting: Oorzaken van groene stoelgangskleur