Giardia: Infectie van dunne darm met diarree en buikkrampen

Een Giardia-infectie is een dunne darminfectie gekenmerkt door buikkrampen, een opgeblazen gevoel, misselijkheid en aanvallen van waterige diarree. De kleine parasiet “Giardia lamblia” veroorzaakt deze ziekte. De infectieziekte komt vooral tot stand in slechte hygiënische gebieden en op plaatsen waar verontreinigd water is. Meestal verdwijnen de symptomen van Giardia spontaan binnen enkele weken, maar eventueel zijn medicijnen effectief. Preventie is tot slot de beste verdediging tegen de ziekte.

• Synoniemen Giardia lamblia
• Oorzaken: Besmetting door parasiet in bodem en water
• Symptomen: Diarree en buikkrampen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling via medicatie
• Complicaties van infectie van dunne darm
• Preventie via goede hygiëne en gezuiverd water

Synoniemen Giardia lamblia

Giardia lamblia, de parasiet die Giardia veroorzaakt, is gekend onder deze synoniemen

• Giardia duodenalis
• Giardia intestinalis
• Lamblia intestinalis

Oorzaken: Besmetting door parasiet in bodem en water

De Giardia lamblia-parasiet die Giardia veroorzaakt, leeft wereldwijd in de bodem, in voedsel en in water. Deze is eveneens te vinden op oppervlakken die in contact komen met dierlijke of menselijke uitwerpselen. Giardia-parasieten leven aanvankelijk in de darmen van mensen en dieren. De microscopische parasieten zijn ingekapseld in harde buitenmantel (cyste). Ze verlaten hiermee het lichaam via de ontlasting in deze wateren, in voedsel en in de bodem. Daarna zijn ze in staat om buiten de darmen te overleven gedurende vele maanden. De overdracht gebeurt op verschillende mogelijke manieren namelijk door:

• de blootstelling met een familielid met Giardiasis
• direct persoon tot persoon contact in de kinderopvang, langdurige zorg thuis, of in verpleeghuizen met patiënten die besmet zijn met de parasiet
• het drinken van verontreinigd water uit beken, meren of rivieren waar de ontlasting te vinden is van bevers, koeien, herten, muskusratten, schapen, honden, katten, …
• het drinken van verontreinigd water uit de gemeentelijke watervoorziening, putten, waterreservoirs, zwembaden, waterparken en kuuroorden, … (patiënten met diarree en kinderen met luiers zorgen snel voor de verspreiding in deze situaties)
• het eten van rauwe of onvoldoende verhitte voedingsmiddelen die besmet zijn met de parasiet
• onbeschermde anale seks (waarbij de patiënt geen gebruik maakt van een condoom)

De cysten (abnormaal gevormde holten in lichaam) lossen op bij het per ongeluk innemen van de cysten. De parasieten komen vervolgens vrij in de gastheer.

Symptomen: Diarree en buikkrampen

De incubatietijd (tijd tussen de besmetting en het optreden van de symptomen) bedraagt zeven tot veertien dagen, met uitschieters tussen drie en vijfentwintig dagen of langer. Sommige patiënten met Giardia vertonen geen symptomen. De ziekte kenmerkt zich bij de meeste patiënten echter door milde tot ernstige buikkrampen, buikpijn en waterige, soms stinkende diarree, die afgewisseld is met zachte, vettige ontlasting (vetdiarree). Giardia is soms de oorzaak van reizigersdiarree (acute diarree en koorts bij reizigers). Andere symptomen zijn onder meer:

• boeren
• chronische buikpijn bij de chronische vorm van giardia
• een algemeen ziek gevoel
• een groene ontlasting (soms)
• een opgeblazen gevoel
• een verlies van eetlust
• een verlies van lichaamsvocht
• gewichtsverlies
• hoofdpijn
• milde koorts
• misselijkheid
• vermoeidheid
• winderigheid

Af en toe infecteert de parasiet ook de ogen (parasitaire ooginfectie).

De symptomen houden meestal twee tot zes weken aan. Sommige patiënten met een Giardia-infectie kampen echter lang met de symptomen, ook al is de infectie verdwenen.

Diagnose en onderzoeken

De uitscheiding van de Giardia-cysten gebeurt met tussenpozen. De arts heeft bijgevolg ontlastingsstaaltjes van diverse dagen nodig van de patiënt. Deze laat hij dan in het laboratorium onderzoeken op kenmerken van de parasiet. In de ontlasting bemerkt hij soms witte stipjes op.

Behandeling via medicatie

Bij de aanwezigheid van milde symptomen, is een behandeling niet vereist. Sommige infecties verdwijnen spontaan binnen een paar weken. Soms zet de arts medicijnen in om de verspreiding van de infectie te voorkomen (bijvoorbeeld in een kinderdagverblijf of verpleegtehuis) en om ernstige klachten of symptomen te bestrijden. De arts schrijft antibiotica voor, hetgeen voor de meeste patiënten succesvol is. Helpt dit medicijn niet, dan zet de arts een ander soort antibioticum in. De medicijnen voor de behandeling van Giardia bezitten enkele bijwerkingen zoals een ernstige reactie op alcohol, een metaalachtige smaak in de mond en misselijkheid. De medicamenteuze behandeling start bij zwangere vrouwen voorts pas na de bevalling. Sommige geneesmiddelen voor de behandeling van de infectie zijn namelijk schadelijk voor de ongeboren baby.

Complicaties van infectie van dunne darm

Deze complicaties zijn mogelijk:

• dehydratie (verlies van water en andere vloeistoffen in het lichaam)
• een groeiachterstand
• gewichtsverlies
• het aanhouden van de symptomen gedurende vele maanden tot zelfs jaren
• malabsorptie (problemen met de opname van voedingsstoffen), meestal in de vorm van lactose-intolerantie (symptomen bij het consumeren van melk en zuivelproducten) waarbij de patiënt niet goed in staat is om melksuiker te verteren
• ondervoeding (vooral bij kinderen onder de vijf jaar)

Bij kinderen veroorzaakt ernstige giardiasis een vertraagd lichamelijke en geestelijke groei, een vertraagde ontwikkeling en ondervoeding.

Preventie via goede hygiëne en gezuiverd water

Het is belangrijk om al het ongezuiverd water uit een vijver, rivier, mier of bronwater eerst goed te zuiveren alvorens dit te drinken. Dit gebeurt door het water te koken, te filteren of met jodium te behandelen. In landen waar de parasiet veel voorkomend is, zoals ontwikkelingslanden, is het beter kraanwater te vermijden. Dit geldt eveneens voor het poetsen van de tanden met leidingwater. Personeelsleden in de kinderopvang of in instellingen moeten goed de handen wassen (goede handhygiëne) en hygiënetechnieken gebruiken bij de omgang met kinderen of andere personen. Verder is het beoefenen van veilige seks door middel van een condoom nodig om het risico op het krijgen van de infectie te verlagen, alsook om de verspreiding van Giardia te verlagen. Tot slot is het vereist om verse groenten en fruit eerst te schillen of wassen alvorens deze te eten.

Lees verder

• Diarree: Soorten, oorzaken, symptomen en behandeling
• Buikkrampen: Oorzaken van krampaanvallen in buikstreek