Giardia: Infectie van dunne darm met diarree en buikkrampen

Een Giardia-infectie is een darminfectie die wordt gekenmerkt door buikkrampen, een opgeblazen gevoel, misselijkheid en aanvallen van waterige diarree. De infectie wordt veroorzaakt door de kleine parasiet Giardia lamblia. Deze ziekte komt vooral voor in gebieden met slechte hygiëne en op plaatsen met verontreinigd water. Hoewel de symptomen meestal spontaan binnen enkele weken verdwijnen, kunnen medicijnen effectief zijn. Preventie blijft de beste manier om deze infectie te voorkomen.

• Synoniemen van Giardia lamblia
• Oorzaken: Besmetting door parasieten in bodem en water
• Symptomen: Diarree en buikkrampen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling met medicatie
• Complicaties van een Giardia-infectie
• Preventie door goede hygiëne en gezuiverd water

Synoniemen van Giardia lamblia

De parasiet Giardia lamblia is ook bekend onder de volgende synoniemen:

• Giardia duodenalis
• Giardia intestinalis
• Lamblia intestinalis

Oorzaken: Besmetting door parasieten in bodem en water

De parasiet Giardia lamblia, die verantwoordelijk is voor Giardia, komt wereldwijd voor in bodem, voedsel en water. Deze parasieten zijn ook aanwezig op oppervlakken die in contact komen met dierlijke of menselijke uitwerpselen. Giardia-parasieten leven aanvankelijk in de darmen van mensen en dieren. Ze vormen cysten, die een harde buitenmantel hebben en via de ontlasting in water, voedsel en de bodem terechtkomen. Buiten de darmen kunnen ze maandenlang overleven. De overdracht van de parasiet kan op verschillende manieren plaatsvinden, waaronder:

• Blootstelling aan een familielid met Giardiasis
• Direct contact in kinderopvang, langdurige zorginstellingen of verpleeghuizen met besmette patiënten
• Het drinken van verontreinigd water uit beken, meren of rivieren waar de ontlasting van bevers, koeien, herten, muskusratten, schapen, honden, katten, enzovoort, aanwezig is
• Het drinken van verontreinigd water uit gemeentelijke watervoorzieningen, putten, waterreservoirs, zwembaden, waterparken en kuuroorden (bijvoorbeeld wanneer patiënten met diarree en kinderen met luiers de infectie verspreiden)
• Het eten van rauwe of onvoldoende verhitte voedingsmiddelen die besmet zijn met de parasiet
• Onbeschermde anale seks (waarbij geen condoom wordt gebruikt)

De cysten lossen op wanneer ze per ongeluk worden ingenomen. De parasieten komen vervolgens vrij in de gastheer.

Symptomen: Diarree en buikkrampen

De incubatietijd (de periode tussen besmetting en het optreden van symptomen) varieert van zeven tot veertien dagen, maar kan ook tussen drie en vijfentwintig dagen of langer duren. Sommige patiënten met Giardia vertonen geen symptomen. De ziekte manifesteert zich bij de meeste patiënten echter door milde tot ernstige buikkrampen, buikpijn en waterige, soms stinkende diarree, afgewisseld met zachte, vettige ontlasting (vetdiarree). Giardia kan ook leiden tot reizigersdiarree (acute diarree en koorts bij reizigers). Andere symptomen zijn onder meer:

• Boeren
• Chronische buikpijn bij de chronische vorm van giardia
• Een algemeen ziek gevoel
• Groene ontlasting (soms)
• Opgeblazen gevoel
• Verlies van eetlust
• Verlies van lichaamsvocht
• Gewichtsverlies
• Hoofdpijn
• Milde koorts
• Misselijkheid
• Vermoeidheid
• Winderigheid

Soms infecteert de parasiet ook de ogen, wat kan leiden tot een parasitaire ooginfectie.

De symptomen duren meestal twee tot zes weken. Bij sommige patiënten blijven de symptomen echter langer aanhouden, zelfs nadat de infectie is verdwenen.

Diagnose en onderzoeken

De uitscheiding van Giardia-cysten gebeurt met tussenpozen, wat betekent dat de arts ontlastingsstaaltjes van meerdere dagen nodig heeft. Deze monsters worden in het laboratorium onderzocht op de aanwezigheid van parasietkenmerken. Soms worden in de ontlasting witte stipjes waargenomen.

Behandeling met medicatie

Bij milde symptomen is behandeling vaak niet nodig, aangezien veel infecties spontaan verdwijnen binnen enkele weken. Wanneer de symptomen ernstig zijn of de infectie zich verspreidt (bijvoorbeeld in een kinderdagverblijf of verpleegtehuis), kan de arts medicatie voorschrijven. Antibiotica zijn doorgaans effectief voor de meeste patiënten. Indien een antibioticum niet effectief is, kan de arts een ander type antibiotica voorschrijven. Geneesmiddelen voor de behandeling van Giardia kunnen bijwerkingen hebben, zoals een ernstige reactie op alcohol, een metaalachtige smaak in de mond en misselijkheid. Bij zwangere vrouwen wordt medicatie meestal pas na de bevalling gestart, omdat sommige behandelingsmiddelen schadelijk kunnen zijn voor de ongeboren baby.

Complicaties van een Giardia-infectie

Mogelijke complicaties van Giardia-infecties zijn:

• Dehydratie (verlies van water en andere vloeistoffen uit het lichaam)
• Groeiachterstand
• Gewichtsverlies
• Langdurige symptomen die maanden tot zelfs jaren kunnen aanhouden
• Malabsorptie (problemen met de opname van voedingsstoffen), vaak in de vorm van lactose-intolerantie (symptomen bij het consumeren van melk en zuivelproducten door een verstoorde vertering van melksuiker)
• Ondervoeding (vooral bij kinderen onder de vijf jaar)

Bij kinderen kan ernstige giardiasis leiden tot vertraagde lichamelijke en geestelijke groei, vertraagde ontwikkeling en ondervoeding.

Preventie door goede hygiëne en gezuiverd water

Het is belangrijk om ongezuiverd water uit vijvers, rivieren, meren of bronnen eerst goed te zuiveren voordat het wordt gedronken. Dit kan door het water te koken, te filteren of met jodium te behandelen. In landen waar de parasiet veel voorkomt, zoals in ontwikkelingslanden, is het verstandig om kraanwater te vermijden, ook voor het poetsen van de tanden. Personeel in kinderopvangcentra of instellingen moet zorgvuldig de handen wassen (goede handhygiëne) en hygiënische technieken toepassen bij de omgang met kinderen of andere personen. Bovendien moet veilige seks worden beoefend met een condoom om het risico op infectie te verlagen en de verspreiding van Giardia te voorkomen. Verse groenten en fruit moeten altijd worden gewassen of geschild voordat ze worden gegeten.

Lees verder

• Diarree: Soorten, oorzaken, symptomen en behandeling
• Buikkrampen: Oorzaken van krampaanvallen in buikstreek