Interstitiële cystitis: Ontsteking van blaaswand met pijn
Interstitiële cystitis is een chronische aandoening waarbij vooral vrouwen om onbekende redenen een ontsteking van de blaaswand krijgen, zonder dat van een infectie sprake is. Bij deze vaak zeer pijnlijke aandoening krijgt de patiënt te maken met plasproblemen. Zo moet hij erg veel plassen maar dit telkens maar kleine beetjes. De aandoening reageert niet op antibiotica, maar diverse zelfzorgmaatregelen en medische behandelingen zijn wel beschikbaar voor het verminderen van de klachten. De zeldzame aandoening is niet levensbedreigend maar verlaagt wel de kwaliteit van leven.
Synoniemen interstitiële cystitis
Interstitiële cystitis kent enkele synoniemen zoals:
Epidemiologie en risicofactoren: Vooral bij vrouwen
Interstitiële cystitis is een zeldzame maar vervelende aandoening die in 90% van de gevallen vrouwen boven de veertig jaar treft. De ziekte treft sporadisch mannen maar de blaasaandoening is dan vaker geassocieerd met
prostatitis (
ontsteking van de prostaatklier). Verder zijn mensen met een lichte huidskleur en rood haar meer getroffen door een ontsteking van de blaaswand.
Oorzaken van ontsteking van blaaswand
Waarom interstitiële cystitis precies tot stand komt, is anno oktober 2020 onbekend. Wel zijn enkele aandoeningen gekoppeld aan de ziekte, zoals een
auto-immuunziekte (zoals
fibromyalgie of het
prikkelbaredarmsyndroom), een gevoeligheid voor
allergieën of een
bloedvataandoening. Ook afwijkingen in de bekleding van de blaas zijn mogelijk. Hierdoor komen toxische stoffen in de urine terecht die de blaas irriteren wat leidt tot een ontsteking van de blaaswand. Vermoedelijk is interstitiële cystitis een auto-immuunaandoening waarbij het lichaam de eigen lichaamscellen aanvalt omdat het afweersysteem ten onrechte denkt dat deze cellen indringers zijn.
Symptomen: Pijn en plasproblemen
Een patiënt met interstitiële cystitis heeft matige tot zeer ernstige
pijn en druk in en rond de blaas en het bekkengebied, boven het schaambeen (
suprapubische pijn). Daarnaast komt bij vrouwen ook pijn voor tijdens de geslachtsgemeenschap en de
menstruatieperiode, terwijl mannen pijn ervaren in het scrotum (balzak) of de penis. Verder komen
plasproblemen voor. Zo moet een patiënt vaak dringend urineren (
urinaire urgentie) alsook frequent plassen (
pollakisurie), maar dit telkens kleine beetjes (prikkelbare blaas). Ook ’s nachts moet de patiënt vaak opstaan om te gaan plassen (
nycturie). De ernst varieert wel per patiënt en bovendien ervaart hij niet altijd klachten. In ernstige gevallen moet een patiënt veertig tot zestig keer per dag naar het toilet.

Een urineonderzoek is nodig /
Bron: Frolicsomepl, PixabayDiagnose en onderzoeken
Medische uitdaging
Het diagnosticeren van interstitiële cystitis vormt voor vele artsen een moeilijkheid. Dit type blaasontsteking bootst namelijk de symptomen na van een bacteriële infectie terwijl bij interstitiële cystitis geen bacteriën aanwezig zijn. Dit is dan ook de reden waarom
antibiotica niet werken bij interstitiële cystitis.
Diagnostisch onderzoek
Nadat de patiënte een gynaecologisch onderzoek heeft gekregen, neemt de arts een biopt van het blaasweefsel (hij laat een stukje weefsel van de blaas verder microscopisch onderzoeken). Een
urineonderzoek is eveneens nodig. Aangezien zich geen bacteriën in de urine bevinden, zijn de urineculturen steriel. Daarnaast voert de arts een
cystoscopie uit. Dit is een inwendig kijkonderzoek waarbij de arts de urinewegen bekijkt, zodat hij mogelijk afwijkingen detecteert. Een cystoscopie toont typische ontstekingsveranderingen in combinatie met zweervorming van de blaasbasis.

Een evenwichtige voeding is belangrijk /
Bron: Jill111, PixabayBehandeling
Zelfzorg
Vaak vermindert een ander levensstijl reeds vele klachten. Dit houdt in dat de patiënt losse kledij moet dragen, zodat eventuele druk op de blaas verdwijnt. Andere levensstijladviezen omvatten stoppen met
roken,
stress verminderen, lichaamsbeweging uitoefenen en een
gezonde en evenwichtige voeding consumeren. Verder is het voor alle patiënten nuttig om een voedings- en activiteitendagboek op te stellen. Merkt de patiënt klachten na het eten van bepaalde voedingsproducten of het uitvoeren van bepaalde activiteiten, dan kan hij hiermee rekening houden. Voedingsmiddelen die vaak maar niet altijd leiden tot klachten of deze verergeren, zijn alcohol, cafeïnehoudende dranken zoals koffie en frisdrank, chocolade, citrusvruchten zoals
sinaasappels en citroenen, koolzuurhoudende dranken, kunstmatige zoetstoffen, pittig voedsel en
tomaten. Deze vermijdt de patiënt het beste.
Professionele medische behandeling
Interstitiële cystitis reageert niet op antibiotica daar bacteriën niet in de blaas aanwezig zijn. Daardoor is een medische behandeling erg moeilijk.

Sommige medicijnen helpen /
Bron: Stevepb, Pixabay Medicatie
Niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (
NSAID’s) zijn vrij verkrijgbare pijnstillende geneesmiddelen (
pijnstillers) die de patiënt mag innemen. Verder zijn soms orale
corticosteroïden (via de mond ingenomen ontstekingsremmers in de vorm van prednisolontherapie) nodig voor het verminderen van de pijn. Ook zet de arts andere medicijnen in zoals
antidepressiva (voor het doen ontspannen van de blaas) en/of
antihistaminica (verminderen urine-urgentie en het frequent plassen).
Medische behandelingen
Diverse medische behandelingen zijn mogelijk met een variabel succes. Deze omvatten blaasinstillatie van natriumcromoglicaat of dimethylsulfoxide (het vullen van de blaas met deze medicijnen) en het uitrekken van de blaas onder algemene verdoving (
anesthesie). Tot slot is voor een aantal patiënten een medische procedure nuttig in de vorm van zenuwstimulatie. Een verwijzing naar een fysiotherapeut voor bekkenbodemspieroefeningen en blaastrainingen zijn verder aanbevolen een deel van de patiënten.
Prognose blaasontsteking
Interstitiële cystitis is geen levensbedreigende aandoening, maar de levenskwaliteit daalt wel voor veel patiënten. Zij moeten namelijk regelmatig naar het toilet en zijn
angstig indien ze op plaatsen komen waar geen toilet aanwezig is. Het is dan ook belangrijk voor patiënten om vrienden en familie in te lichten over de chronische aandoening, zodat ze hiervoor begrip tonen en eventuele ondersteuning kunnen bieden.
Complicaties van blaasaandoening
Complicaties die voortvloeien uit interstitiële cystitis omvatten een verminderde blaascapaciteit, een lagere levenskwaliteit en seksuele en emotionele problemen.
Lees verder