Acne aestivalis: Huidaandoening met bultjes na uv-stralen

Acne aestivalis is een goedaardige aandoening die vooral voorkomt bij vakantiegangers die naar warme landen zijn gereisd. Door overmatige blootstelling aan UV-stralen in combinatie met een aantal andere factoren verschijnt bij de patiënt een huiduitslag. Op de huid ontstaan meerdere rode bultjes die soms jeuken. De zeldzame huidziekte is goed te behandelen met gels en crèmes. De klachten verdwijnen meestal wel spontaan, al kunnen ze mogelijk jaarlijks terugkomen. De ziekte werd voor het eerst beschreven door de Deense huidarts Hjorth in 1972. Hij ontdekte deze huiduitslag bij Deense toeristen die op vakantie waren geweest in Mallorca.

• Synoniemen van acne aestivalis
• Epidemiologie van zomeracne
• Oorzaken: Overmatige blootstelling aan UV-straling
• Risicofactoren
• Symptomen: Rode jeukende bultjes
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van Mallorca acne
• Prognose van huidaandoening
• Complicaties
• Preventie: UV-stralen vermijden

Synoniemen van acne aestivalis

De term ‘acne aestivalis’ is in de literatuur ook gekend onder deze benamingen:

• Mallorca acne
• zomeracne

Epidemiologie van zomeracne

De huidziekte acne aestivalis komt zelden voor. Kinderen en jongvolwassenen zijn het vaakst aangetast. In de lente en zomer zijn het vaakst patiënten getroffen omdat mensen dan veel baden in de zon. ‘Aestivalis’ betekent dan ook ‘met betrekking tot de zon’.

Oorzaken: Overmatige blootstelling aan UV-straling

Huidverbetering.nl meldt dat Mallorca acne ontstaat door een combinatie van diverse factoren, namelijk:

• een hoge vochtigheidsgraad
• hoge temperaturen
• overmatige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht / UV-stralen / kunstmatige lichtbronnen met UV-straling
• verkeerde cosmeticaproducten
• verkeerde zonnebrandproducten

In feite is er dus niet echt sprake van acne dat strikt genomen een allergie is; Mallorca acne treedt op door een combinatie van factoren.

Risicofactoren

De huidaandoening komt vooral tot stand bij mensen die op vakantie zijn geweest naar een zonnig land. Huidgebieden die zijn blootgesteld aan de zon, vertonen het vaakst symptomen van acne aestivalis. Baden in de zon met beschermende kledij vermindert het risico op het ontwikkelen van de goedaardige huidaandoening.

Symptomen: Rode jeukende bultjes

De symptomen van de huidaandoening verschijnen vrij snel, meestal binnen één tot drie dagen na blootstelling aan UV-stralen. De armen, de borst, de bovenarmen, de decolleté en de schouders zijn het vaakst aangetast. Af en toe bevindt de huiduitslag zich op het gezicht of de rug. Zomeracne kenmerkt zich door meerdere rode bultjes (papels) die gegroepeerd zijn op de huid. Ze bereiken ongeveer een grootte van twee tot vier millimeter. Soms gaat de huiduitslag gepaard met jeuk.

Alarmsymptomen

De volgende symptomen kunnen wijzen op een ernstigere aandoening en vereisen medische aandacht:

• Ernstige pijn of ongemak
• Koorts
• Zeer uitgebreide huiduitslag
• Aanwijzingen van infectie zoals pus of verhoogde roodheid

Diagnose en onderzoeken

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

De arts bevraagt de patiënt over de vakantiegeschiedenis en onderzoekt de kleine papeltjes op de huid. De locatie van de bultjes in combinatie met een geschiedenis van blootstelling aan UV-stralen is vaak al voldoende om de aandoening te diagnosticeren. De arts voert echter mogelijk nog een huidbiopsie uit waarbij hij een stukje weefsel wegneemt en microscopisch laat onderzoeken, aangezien de huiduitslag soms ook een kenmerk kan zijn van een andere huidziekte of huidinfectie.

Differentiële diagnose

Volgende aandoeningen kunnen verwart worden met acne aestivalis:

• acne vulgaris (jeugdpuistjes)
• folliculitis (haarwortelontsteking met pijn en jeuk aan de huid)
• gistpuistjes
• pityrosporon folliculitis

Behandeling van Mallorca acne

Om acne aestivalis te behandelen, is het belangrijk om het zonlicht te vermijden. Hierdoor verdwijnen de klachten vaak zonder verdere medische behandeling. Indien patiënten de bultjes cosmetisch storend vinden of verlost willen zijn van de jeuk, schrijft de arts tretinoïne crème of benzoylperoxide gel voor, die de patiënt topisch (op de huid zelf) aanbrengt. Deze middelen zorgen voor een zachtere hoornlaag van de huid waardoor een verstopping van de huidporiën weer verdwijnt. Het koelen van de huid verlicht verder ook de jeuk en vermindert de bultjes. Het is verder aangewezen om niet te krabben aan de bultjes.

Prognose van huidaandoening

In de meeste gevallen verdwijnen de symptomen enkele weken nadat de patiënt de blootstelling aan UV-stralen heeft vermeden. Littekens komen niet voor. Wel keert de aandoening mogelijk elke zomer terug, om dan na enkele jaren voorgoed te verdwijnen.

Complicaties

Hoewel acne aestivalis doorgaans geen ernstige complicaties met zich meebrengt, kunnen er enkele problemen optreden, zoals:

• Secundaire infecties door krabben aan de bultjes
• Verhoogde gevoeligheid van de huid
• Psychologisch ongemak door het cosmetische aspect

Preventie: UV-stralen vermijden

Het overmatig gebruik van vette zonnebrandmiddelen doet de poriën sneller verstoppen, en daarom is het aanbevolen om te opteren voor vetvrije en geurvrije bruiningsoliën of zonnebrandproducten met fysieke blokkers/filters. Het gebruik van chemische UV-filters is voorts geen goed idee. Ook zonnebanken en het zonnebaden zonder beschermende kledij of zonnebrandmiddelen is afgeraden.

Lees verder

• Acne (puistjes) op borsten: Oorzaken & behandeling borstacne
• Acne agminata: Huidziekte met bultjes rond oogleden
• Huidschade door blootstelling aan UV-straling van de zon
• Acne medicamentosa: Huidletsels door gebruik van medicijnen
• Acne: Huidaandoening met ontsteking van talgklieren