Cladosporium-schimmels: Symptomen bij de mens

Schimmels bevinden zich op vele plaatsen, zoals op de bodem maar ook binnen en buiten het huis. Cladosporium is een voorbeeld van een schimmelgeslacht dat zich in en rond het huis van iemand bevindt. Af en toe zorgt een soort van deze schimmel voor diverse mogelijke klachten die gerelateerd zijn aan astma of een allergische reactie. Het is belangrijk om blootstelling aan de schimmel te vermijden alsook om deze zo snel mogelijk te verwijderen. De tekenen verdwijnen namelijk van zodra de schimmel verwijderd is. Af en toe leidt de ziekte tot ernstigere longgerelateerde complicaties.

• Soorten Cladosporium
• In huis
• Buitenshuis
• Risicofactoren van blootstelling aan schimmels
• Symptomen bij de mens
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Medicatie
• Operatie
• Verwijdering
• Preventie van schimmel
• Prognose
• Complicaties

Soorten Cladosporium

Cladosporium is een schimmelsoort die bestaat uit meer dan veertig verschillende schimmels. Een aantal van de schimmelsoorten groeien in huis, terwijl anderen zich gedijen buitenshuis.

In huis

Het geslacht komt voorts vaak voor in vochtige gebieden of op vochtige plaatsen in huis, zoals bijvoorbeeld:

• in badkamers (maar ook in andere kamers)
• in de buurt van verwarmings- en koelapparatuur
• in gordijnen
• in kelders
• onder putten
• op gestoffeerde meubels
• op het behang
• op tapijten
• op zolders
• rond kranen

Buitenshuis

Ook buitenshuis is de schimmel aanwezig en dan vooral:

• in dode planten
• in een boomstam
• in rottende bomen

Risicofactoren van blootstelling aan schimmels

Cladosporium veroorzaakt vooral buitenshuis bij sommige mensen allergische reacties, maar de schimmel veroorzaakt zelden ernstige problemen. Wanneer de schimmels echter in het huis aanwezig zijn, is de schade in huis groter en bovendien veroorzaakt de schimmel sneller gezondheidsproblemen wanneer deze binnenshuis aanwezig is. De concentratie van schimmels binnenshuis is namelijk veel groter is dan buitenshuis, waardoor de blootstelling veel groter is. Ook brengen de meeste mensen binnenshuis meer tijd door dan buitenshuis.

Symptomen bij de mens

De meeste soorten Cladosporium veroorzaken geen symptomen bij de mens. Wel ervaart een patiënt mogelijk gezondheidsproblemen indien hij langdurig blootgesteld is geweest aan een grote hoeveelheid schimmels, waaronder Cladosporium. Mensen reageren namelijk mogelijk allergisch op de schimmels doordat ze gevoelig zijn voor een allergische reactie, of anders hebben ze reeds astma en verergeren hierdoor de klachten.

Mogelijk ontstaan één of meer van volgende problemen door de schimmel:

• ademhalingsproblemen
• een beklemmend gevoel op de borst
• een bloedneus
• een droge huid
• een huiduitslag
• een jeukende keel
• een piepende ademhaling (stridor)
• een verstopte neus of een loopneus
• gewrichtspijn
• heesheid
• hoesten
• hoofdpijn
• jeukende ogen, rode ogen of waterige ogen
• keelpijn
• kortademigheid
• netelroos (huidziekte met jeukende bultjes)
• niezen
• oedeem (vochtophoping onder de huid)
• ooginfecties
• oorinfecties
• postnasale drip ((overmatig veel slijm in de achterkant van de keel))
• sinusitis: Bij langdurige blootstelling ontstaat allergische fungale sinusitis. Cladosporium is dan het allergeen (uitlokkende stof) waarvan zich fijne deeltjes in de lucht bevinden. Het allergeen veroorzaakt schimmelresten in de sinusholten van een patiënt.
• spierspasmen
• terugkerende sinushoofdpijn (druk in sinussen door infectie of allergie)
• vermoeidheid
• verstopte sinussen

Diagnose en onderzoeken

Cladosporium verschijnt in clusters van donkere vlekken. De vlekken verspreiden zich snel wanneer ze niet worden schoongemaakt. Het is echter bijna onmogelijk om Cladosporium visueel te identificeren omdat andere schimmels qua kleur vergelijkbaar zijn. De schimmels zijn met andere woorden niet zonder een microscoop te zien, maar zijn mogelijk wel op te sporen via een typische geur. Wanneer kolonies groot genoeg zijn, zijn ze zichtbaar als donkere stippen in natte gebieden, zoals ramen met condensatie of douchecabines in de badkamer. Een bloedonderzoek onthult de aanwezigheid van Cladosporium-antilichamen in het bloed bij een patiënt.

Behandeling

Diverse behandelingen zijn beschikbaar voor het behandelen van een allergische reactie veroorzaakt door Cladosporium. Zo vermijdt de patiënt indien mogelijk de schimmel door deze te verwijderen en ook door te voorkomen dat deze ontstaat.

Medicatie

Daarnaast neemt hij medicijnen zoals:

• immunotherapie (allergie-injecties voor behandeling allergie)
• inhalatoren of geïnhaleerde steroïden (bij patiënten met astma)
• neusspoelingen
• neussprays
• orale (via de mond ingenomen) of nasale (via de neus ingebrachte) decongestiva (medicijnen die de zwelling van de slijmvliezen in de neus verminderen)
• vrij verkrijgbare of op voorschrift verkrijgbare medicatie tegen een allergische reactie (antihistaminica).

Operatie

Bij patiënten met allergische fungale sinusitis is soms een operatie nodig waarbij de arts de schimmeldeeltjes en blokkades uit de sinusholtes verwijdert.

Verwijdering

Als Cladosporium in het huis van een patiënt groeit, is het belangrijk om deze te verwijderen om verdere problemen te voorkomen. Een azijnoplossing of bleekmiddel in combinatie met antischimmelmiddelen is bruikbaar om een klein schimmelgedeelte te behandelen. Hierbij zijn tevens veiligheidsmaatregelen nodig (het dragen van een masker en handschoenen). Wanneer grote delen van Cladosporium in het huis aanwezig zijn, moet de patiënt een specialist raadplegen. Het verwijderen van de schimmel vormt een uitdaging en is erg tijdrovend.

Preventie van schimmel

De schimmel voorkomen is mogelijk door:

• alle lekken zo snel mogelijk te repareren
• alle sanitaire verbindingen in goede staat te houden
• een deeltjesvormige luchtfilter met hoog rendement gebruiken om de schimmel te vangen
• een lekdetector te installeren
• een luchtontvochtiger in een kelder of andere vochtige ruimte te activeren
• een schimmelwerende verf te gebruiken om de schimmelgroei op muren te stoppen
• tapijten niet te plaatsen in ruimtes die mogelijk vochtig worden, zoals badkamers of kelders

Prognose

Zodra een patiënt Cladosporium uit het huis heeft verwijderd, zouden de allergie- of astmasymptomen normaalgezien verwijderd moeten zijn. Het is vaak niet mogelijk om de blootstelling aan de schimmels volledig te vermijden, maar enkele tips helpen wel om het risico hierop te verkleinen.

Complicaties

Hoewel de symptomen van allergieën en astma meestal vanzelf verdwijnen, draagt Cladosporium bij aan een mycose (ziekte veroorzaakt door schimmels). De aandoening treedt op wanneer iemand de schimmelsporen inademt, waardoor infecties en ontstekingen ontstaan. Zo ontwikkelt de patiënt bijvoorbeeld overgevoeligheidspneumonitis, een pijnlijke longontsteking. De symptomen treden meestal op na langdurige, overmatige blootstelling. In zeldzame gevallen ontwikkelen patiënten zelfs longemfyseem (longaandoening met kortademigheid en hoesten).