Talgklierhyperplasie: Vergrote talgklieren met bultjes

Talgklieren bevinden zich overal behalve op de voetzolen en handpalmen. Deze klieren scheiden talg (een olieachtige stof) af. Dit beschermt de huid tegen de buitenomgeving. Talgklierhyperplasie is een aandoening waarbij de talgklieren vergroot zijn. Dit veroorzaakt kleine oneffenheden op de huid. Deze bultjes, die vaak op het voorhoofd en de wangen verschijnen, zijn goedaardig. Een remedie bestaat niet voor vergrote talgklieren anno oktober 2020. Sommige medicijnen en huismiddeltjes verminderen de uitbarstingen van bultjes. Cosmetische ingrepen verwijderen deze huidletsels.

• Epidemiologie
• Oorzaken van vergroting van talgklieren
• Risicofactoren van grotere talgklieren
• Familiegeschiedenis
• Genetische aandoening
• Medicatie
• Toename van androgenen
• Zon
• Symptomen: Bultjes onder de huid
• Locatie
• Kenmerken
• Baby’s
• Diagnose en onderzoeken
• Professionele medische behandeling van goedaardige aandoening
• Antiandrogene medicijnen
• Chirurgie
• Cryotherapie
• Elektrocauterisatie
• Fotodynamische therapie
• Gezichtspeeling
• Lasertherapie
• Retinol
• Huismiddeltjes
• Prognose van vergrote talgklieren
• Preventie van talgklierhyperplasie

Epidemiologie

Patiënten van middelbare en oudere leeftijd zijn het vaakst aangetast door talgklierhyperplasie, al verschijnen de symptomen van de aandoening op elke mogelijke leeftijd.

Oorzaken van vergroting van talgklieren

Bij talgklierhyperplasie is er een overvloed aan sebocyten, de speciale cellen die de talgklieren vormen. Deze cellen creëren een vergroting van de talgklier, waardoor deze meerdere malen groter wordt dan de normale grootte. De talgklier is dan groot genoeg om een bultje te creëren die gemakkelijk op de huid te zien is. Waarom de aandoening precies verschijnt, is anno oktober 2020 niet geweten. Wel zijn diverse risicofactoren bekend voor de vergroting van de talgklieren.

Risicofactoren van grotere talgklieren

Verschillende factoren verhogen de kans op het ontwikkelen van vergrote talgklieren.

Familiegeschiedenis

Patiënten hebben meer kans op vergrote talgklieren als ze een familiegeschiedenis hebben.

Genetische aandoening

Bij de zeldzame genetische aandoening Muir-Torre syndroom komen ook vergrote talgklieren tot stand.

Medicatie

Patiënten met een zwak immuunsystemen en patiënten die het immunosuppressivum (medicatie die het immuunsysteem onderdrukt) cyclosporine gebruiken, hebben mogelijk een hoger risico op het krijgen van talgklierhyperplasie.

Toename van androgenen

Androgenen (met name testosteron) stimuleren de talgklieren om meer olie te maken. Wanneer er een patiënt meer androgenen heeft, is er ook meer activiteit van de talgklier. Tijdens de puberteit is er een enorme toename van androgenen, waardoor ook sneller talgklierhyperplasie tot uiting komt.

Zon

Veertigplussers met een lichte huidskleur krijgen sneller te maken met de aandoening, vooral wanneer hun huid vaak is blootgesteld aan de zon (langdurige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht). Voortdurende schade door de zon verergert de symptomen of zorgt ervoor dat de vergrote talgklieren sneller verschijnen.

Symptomen: Bultjes onder de huid

Locatie

De vergrote talgklieren verschijnen meestal op het gezicht, met name op het voorhoofd, de wangen en de neus. De bultjes verschijnen echter mogelijk overal waar er tal van talgklieren zijn, zoals de rug en de borst, de schouders, het tepelhof, de penis, het scrotum en de vulva. De bultjes komen echter zelden tot stand in deze gebieden.

Kenmerken

Bij talgklierhyperplasie verschijnen kleine, glanzende bultjes onder de huid. De oneffenheden zijn meestal huidkleurig of anders nemen ze een witte tot lichtgele tint aan. Een bultje heeft een kleine inkeping in het midden en een witte of gele buitenrand. Ze variëren in grootte van één tot enkele millimeters groot. Veel patiënten met een vette huid of een gemengde huid ervaren deze huidbultjes bij het verouderen. De bultjes verschijnen alleen of in kleine clusters (groepjes). Jeuk of pijn komen niet tot stand maar ze gaan soms wel bloeden door het scheren of door een andere vorm van irritatie.

Baby’s

Pasgeborenen ontwikkelen soms ook grotere talgklieren (vaak in combinatie met babyacne), doordat de moeder haar hormonen overdraagt aan de baby. De bultjes verschijnen meestal op de neus, de wangen, de bovenlip en het voorhoofd. Een behandeling is onnodig bij pasgeboren baby’s; deze bultjes verdwijnen vanzelf binnen een paar maanden na de bevalling. De hormonen van de moeder verdwijnen dan namelijk uit het lichaam van de baby.

Diagnose en onderzoeken

Een dermatoloog (huidarts) stelt de diagnose van vergrote talgklieren via een visueel onderzoek. Toch is het soms moeilijk om de aandoening niet te verwarren met bijvoorbeeld een basaalcelcarcinoom (langzaam groeiende vorm van huidkanker). Deze bultjes zijn meestal groter dan bij talgklierhyperplasie, en bovendien zijn ze donkerder of meer uitgesproken van kleur dan de omringende huid. Ook acne vertoont gelijkaardige symptomen met de vergrote talgklieren. Een mee-eter heeft echter meestal een verhoogd midden, terwijl de bultjes veroorzaakt door talgklierhyperplasie een inkeping hebben. Deze bultjes zijn meestal klein en veroorzaken geen pijn. Als een arts twijfelt over een diagnose, neemt hij meestal een monster (biopsie) en stuurt hij dit naar een laboratorium voor verdere analyse.

Professionele medische behandeling van goedaardige aandoening

Talgklierhyperplasie is in de meeste gevallen onschadelijk. Als de bultjes lelijk of gênant zijn, is het mogelijk om deze te laten verwijderen. Er zijn verschillende methoden beschikbaar, maar een paar sessies of toepassingen zijn vaak vereist voor een volledige verwijdering van de grotere talgklieren.

Antiandrogene medicijnen

Er is mogelijk een verband tussen vergrote talgklieren en een verhoogd testosterongehalte. Sommige artsen schrijven daarom antiandrogeen medicijnen voor voor vrouwen met ernstige symptomen die niet goed reageren op andere behandelmethoden.

Chirurgie

Als grotere talgklieren ernstig zijn of aanhouden, is een operatie nodig om de bultjes te verwijderen. Hierdoor komen de bultjes niet terug. Wel ontstaan mogelijk littekens als gevolg van de chirurgische ingreep. Meestal gebruikt een arts een operatie als laatste redmiddel.

Cryotherapie

Een arts verwijdert soms de bultjes van de vergrote talgklieren via cryotherapie. De arts bevriest hierbij de bultjes, waardoor ze uitdrogen en uiteindelijk van de huid vallen. Soms veroorzaakt dit wel een huidverkleuring.

Elektrocauterisatie

De arts gebruikt elektriciteit om bultjes te verbranden. De aangetaste huid valt uiteindelijk van de huid, waardoor een glad gebied achterblijft. De patiënt moet goed de richtlijnen van de arts opvolgen, omdat anders verkleurde vlekken achterblijven op de huid.

Fotodynamische therapie

Bij fotodynamische therapie wordt eerst een medicijn aangebracht op de aangetaste cellen waardoor deze gevoelig zijn voor licht. Vervolgens wordt het gebied blootgesteld aan een sterk licht dat de cellen doodt. De huid is na de behandeling extreem gevoelig, wat leidt tot roodheid, irritatie en afschilfering.

Gezichtspeeling

Bij een gezichtspeeling plaatst de arts chemicaliën bevatten zoals salicylzuur op de huid. Een chemische gezichtspeeling veroorzaakt soms echter ook irritatie, roodheid en gevoeligheid. Dit verergert dan talgklierhyperplasie als een patiënt geen goede nazorg krijgt.

Lasertherapie

Een dermatoloog verwijdert soms het vastzittende talg uit de klier met behulp van een laser. De hobbelige huid wordt hierdoor wat gladder. Lasertherapie test de arts eerst op een klein huidgebied zodat een patiënt geen ongewenste reactie krijgt.

Retinol

Retinol is een vorm van vitamine A. Dit helpt bij een grote waaier van huidaandoeningen. Voorgeschreven topische (op de huid toegepaste) retinoïde is vaak aanbevolen voor patiënten met grotere talgklieren, maar de patiënt moet dit regelmatig toepassen om een effectief resultaat te verkrijgen. De bultjes keren soms ook terug wanneer een patiënt stopt met het gebruik van de behandeling.

Huismiddeltjes

Sommige huismiddeltjes verminderen ook bultjes veroorzaakt door de talgklierhyperplasie. Vrij verkrijgbare medicijnen en gezichtsreinigers die retinol bevatten, verwijderen mogelijk de verstopte talgklieren. Sommige patiënten wassen de aangetaste gebieden regelmatig met een reinigingsmiddel dat salicylzuur bevat. Hierdoor droogt de vette huid en voorkomt de patiënt verstopte klieren. Warme kompressen verwijderen ook het vastzittende talg. Na het wassen met een medicinale zeep, is het nuttig om een schoon washandje in warm water te weken en op het gezicht te leggen. Hoewel bij sommige patiënten toch nog bultjes aanhouden door het toepassen van een warm kompres, verdwijnen de talgophopingen sneller en vermindert de kans op een zwelling en ontsteking. Omdat talgklierhyperplasie verergert door zonlicht, is het tot slot verstandig om de huid tegen de zon te beschermen.

Prognose van vergrote talgklieren

Talgklierhyperplasie is een goedaardige aandoening al veroorzaakt de aandoening mogelijk wel cosmetische problemen. Huishoudmiddeltjes helpen soms om de vorming van de bultjes te voorkomen of de bultjes te verminderen, maar meestal zijn enkel medische behandelingen effectief om deze ze verwijderen.

Preventie van talgklierhyperplasie

Aangezien de blootstelling aan de zon het risico op de ontwikkeling ervan mogelijk verhoogt, is het belangrijk om elke dag zonnebrandcrème toe te passen op de huid.

Lees verder

• Huidtumoren: Huidgezwellen en goed- of kwaadaardige tumoren op de huid (special)