Talgklierhyperplasie: Vergrote talgklieren met bultjes
Talgklieren bevinden zich overal behalve op de voetzolen en handpalmen. Deze klieren scheiden talg (een olieachtige stof) af. Dit beschermt de huid tegen de buitenomgeving. Talgklierhyperplasie is een aandoening waarbij de talgklieren vergroot zijn. Dit veroorzaakt kleine oneffenheden op de huid. Deze bultjes, die vaak op het voorhoofd en de wangen verschijnen, zijn goedaardig. Een remedie bestaat niet voor vergrote talgklieren anno oktober 2020. Sommige medicijnen en huismiddeltjes verminderen de uitbarstingen van bultjes. Cosmetische ingrepen verwijderen deze huidletsels.- Epidemiologie
- Mechanisme
- Oorzaken van vergroting van talgklieren
- Risicofactoren van grotere talgklieren
- Familiegeschiedenis
- Genetische aandoening
- Medicatie
- Toename van androgenen
- Zon
- Risicogroepen
- Symptomen: Bultjes onder de huid
- Locatie
- Kenmerken
- Baby’s
- Alarmsymptomen
- Diagnose en onderzoeken
- Professionele medische behandeling van goedaardige aandoening
- Antiandrogene medicijnen
- Chirurgie
- Cryotherapie
- Elektrocauterisatie
- Fotodynamische therapie
- Gezichtspeeling
- Lasertherapie
- Retinol
- Huismiddeltjes
- Prognose van vergrote talgklieren
- Complicaties
- Preventie van talgklierhyperplasie
- Praktische tips voor het leven met / omgaan met talgklierhyperplasie
- Zorg voor een milde huidverzorging
- Raadpleeg een arts voor behandelingsopties
- Gebruik producten die de huid kalmeren
- Bescherm je huid tegen de zon
- Misvattingen rond talgklierhyperplasie
- Talgklierhyperplasie is altijd een teken van een ernstige aandoening
- Talgklierhyperplasie veroorzaakt altijd acne
- Talgklierhyperplasie kan niet worden behandeld
- Talgklierhyperplasie komt alleen voor bij oudere mensen
- Talgklierhyperplasie is altijd zichtbaar op het gezicht
- Talgklierhyperplasie heeft geen invloed op de gezondheid
- Talgklierhyperplasie kan worden genezen met zelfzorg of alternatieve behandelingen
Epidemiologie
Talgklierhyperplasie is een veelvoorkomende huidaandoening die gekarakteriseerd wordt door vergrote talgklieren. Hoewel deze aandoening in verschillende leeftijdsgroepen kan optreden, komt het vaker voor bij ouderen. Talgklierhyperplasie wordt vaak als een benigne aandoening beschouwd, maar kan esthetische zorgen veroorzaken vanwege de zichtbare huidveranderingen. De prevalentie is moeilijk exact vast te stellen, maar studies suggereren dat het bij oudere volwassenen relatief veel voorkomt.Incidentie en prevalentie
Talgklierhyperplasie wordt vaker aangetroffen bij ouderen, vooral bij personen boven de 40 jaar. Hoewel het ook bij jongere patiënten kan voorkomen, zijn de gevallen zeldzamer. In een studie onder ouderen werd gevonden dat 40% van de mensen boven de 60 jaar tekenen van talgklierhyperplasie vertoonden. Dit kan worden verklaard door het natuurlijke verouderingsproces, waarbij de talgklieren vergroot raken.
Geslachtsverschillen
Er wordt vaak verondersteld dat talgklierhyperplasie vaker voorkomt bij mannen, met name vanwege hormonale invloeden zoals verhoogde androgenen, die de talgproductie stimuleren. Bij vrouwen komt de aandoening vaak na de menopauze voor, wanneer hormonale veranderingen, zoals een daling van het oestrogeenniveau, de talgproductie kunnen beïnvloeden.
Etniciteit
Er zijn aanwijzingen dat talgklierhyperplasie vaker voorkomt bij bepaalde etnische groepen, hoewel de gegevens hierover niet eenduidig zijn. Bij mensen van Afrikaanse afkomst worden vaak grotere talgklieren waargenomen, maar er is geen bewijs dat etniciteit zelf een directe oorzaak is van de aandoening.
Mechanisme
Het mechanisme achter talgklierhyperplasie houdt verband met een verstoring van de normale regulatie van de talgklieren. Talgklieren bevinden zich in de dermis en zijn verantwoordelijk voor het produceren van talg, een olieachtige substantie die helpt de huid te beschermen en te hydrateren. Wanneer deze klieren abnormaal vergroeien, kan dit leiden tot de ontwikkeling van zichtbare, vergrote klieren op de huid.Verhoogde talgproductie
Bij talgklierhyperplasie produceert de talgklier een overmatige hoeveelheid talg, wat de vergrote klieren veroorzaakt. Dit komt vaak door een onbalans in de hormoonhuishouding, zoals een verhoging van de androgenen (mannen hormonen), die de talgproductie kunnen stimuleren.
Hormonale invloeden
Talgklierhyperplasie wordt vaak geassocieerd met hormonale veranderingen. Bij mannen kan een verhoogd niveau van androgenen in verband worden gebracht met een toename van talgproductie. Bij vrouwen, vooral na de menopauze, kunnen de afgenomen oestrogeenspiegels bijdragen aan een verhoging van de talgproductie, wat leidt tot vergroting van de talgklieren.
Genetische invloeden
Genetische factoren spelen een rol bij de ontwikkeling van talgklierhyperplasie. Er zijn aanwijzingen dat sommige mensen genetisch vatbaarder zijn voor het ontwikkelen van vergrote talgklieren. Bepaalde genetische mutaties kunnen de productie van talg beïnvloeden en de kans op talgklierhyperplasie verhogen, hoewel meer onderzoek nodig is om de precieze mechanismen te begrijpen.
Oorzaken van vergroting van talgklieren
Bij talgklierhyperplasie is er een overvloed aan sebocyten, de speciale cellen die de talgklieren vormen. Deze cellen creëren een vergroting van de talgklier, waardoor deze meerdere malen groter wordt dan de normale grootte. De talgklier is dan groot genoeg om een bultje te creëren die gemakkelijk op de huid te zien is. Waarom de aandoening precies verschijnt, is anno oktober 2020 niet geweten. Wel zijn diverse risicofactoren bekend voor de vergroting van de talgklieren.Risicofactoren van grotere talgklieren
Verschillende factoren verhogen de kans op het ontwikkelen van vergrote talgklieren.Familiegeschiedenis
Patiënten hebben meer kans op vergrote talgklieren als ze een familiegeschiedenis hebben.Genetische aandoening
Bij de zeldzame genetische aandoening Muir-Torre syndroom komen ook vergrote talgklieren tot stand.Medicatie
Patiënten met een zwak immuunsystemen en patiënten die het immunosuppressivum (medicatie die het immuunsysteem onderdrukt) cyclosporine gebruiken, hebben mogelijk een hoger risico op het krijgen van talgklierhyperplasie.Toename van androgenen
Androgenen (met name testosteron) stimuleren de talgklieren om meer olie te maken. Wanneer er een patiënt meer androgenen heeft, is er ook meer activiteit van de talgklier. Tijdens de puberteit is er een enorme toename van androgenen, waardoor ook sneller talgklierhyperplasie tot uiting komt.
Blootstelling aan de zon is een risicofactor voor vergrote talgklieren / Bron: Blueeve, PixabayZon
Veertigplussers met een lichte huidskleur krijgen sneller te maken met de aandoening, vooral wanneer hun huid vaak is blootgesteld aan de zon (langdurige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht). Voortdurende schade door de zon verergert de symptomen of zorgt ervoor dat de vergrote talgklieren sneller verschijnen.Risicogroepen
Bepaalde groepen mensen lopen een verhoogd risico om talgklierhyperplasie te ontwikkelen. Deze risicogroepen worden vaak gekarakteriseerd door leeftijd, hormonale status en genetische aanleg.Ouderen
Ouderen zijn de grootste risicogroep voor talgklierhyperplasie. De aandoening komt vaak voor bij mensen ouder dan 40 jaar, vooral bij mannen en vrouwen die hormonale veranderingen ondergaan, zoals tijdens de menopauze bij vrouwen. Het verouderingsproces zelf leidt ook tot veranderingen in de werking van de talgklieren.
Mannen
Mannen hebben een verhoogd risico op talgklierhyperplasie, vooral vanwege de invloed van androgenen (mannelijke hormonen) die de talgproductie kunnen stimuleren. Dit kan leiden tot vergrote talgklieren. Bij oudere mannen neemt de prevalentie van talgklierhyperplasie aanzienlijk toe.
Vrouwen na de menopauze
Vrouwen die de menopauze hebben bereikt, lopen een verhoogd risico op talgklierhyperplasie. Na de menopauze ervaren vrouwen een daling van de oestrogeenspiegels, wat kan leiden tot verhoogde talgproductie en vergroting van de talgklieren.
Genetisch gevoelige personen
Mensen met een familiegeschiedenis van talgklierhyperplasie of andere huidaandoeningen die de talgklieren beïnvloeden, hebben een verhoogd risico. Dit suggereert dat genetische factoren een belangrijke rol spelen bij het ontwikkelen van de aandoening.
Symptomen: Bultjes onder de huid
Locatie
De vergrote talgklieren verschijnen meestal op het gezicht, met name op het voorhoofd, de wangen en de neus. De bultjes verschijnen echter mogelijk overal waar er tal van talgklieren zijn, zoals de rug en de borst, de schouders, het tepelhof, de penis, het scrotum en de vulva. De bultjes komen echter zelden tot stand in deze gebieden.Kenmerken
Bij talgklierhyperplasie verschijnen kleine, glanzende bultjes onder de huid. De oneffenheden zijn meestal huidkleurig of anders nemen ze een witte tot lichtgele tint aan. Een bultje heeft een kleine inkeping in het midden en een witte of gele buitenrand. Ze variëren in grootte van één tot enkele millimeters groot. Veel patiënten met een vette huid of een gemengde huid ervaren deze huidbultjes bij het verouderen. De bultjes verschijnen alleen of in kleine clusters (groepjes). Jeuk of pijn komen niet tot stand maar ze gaan soms wel bloeden door het scheren of door een andere vorm van irritatie.Baby’s
Pasgeborenen ontwikkelen soms ook grotere talgklieren (vaak in combinatie met babyacne), doordat de moeder haar hormonen overdraagt aan de baby. De bultjes verschijnen meestal op de neus, de wangen, de bovenlip en het voorhoofd. Een behandeling is onnodig bij pasgeboren baby’s; deze bultjes verdwijnen vanzelf binnen een paar maanden na de bevalling. De hormonen van de moeder verdwijnen dan namelijk uit het lichaam van de baby.Alarmsymptomen
Hoewel talgklierhyperplasie meestal een goedaardige aandoening is, kunnen er enkele alarmsymptomen zijn die wijzen op mogelijke complicaties of een andere onderliggende aandoening.Zichtbare veranderingen op de huid
Het belangrijkste symptoom van talgklierhyperplasie is de zichtbare vergroting van de talgklieren. Deze verschijnen meestal als kleine, bleke of gelige bultjes op de huid.
Snel groeiende of pijnlijke knobbels
In zeldzame gevallen kan een knobbeltje in de talgklier groter worden of pijnlijk aanvoelen, wat kan wijzen op een ontsteking of andere huidcomplicaties.
Veranderingen in kleur of textuur
Als de vergrote talgklieren plotseling van kleur veranderen of de textuur meer ruw of hard wordt, kan dit een teken zijn van infectie of een andere aandoening die medische evaluatie vereist.
Diagnose en onderzoeken
Een dermatoloog (huidarts) stelt de diagnose van vergrote talgklieren via een visueel onderzoek. Toch is het soms moeilijk om de aandoening niet te verwarren met bijvoorbeeld een basaalcelcarcinoom (langzaam groeiende vorm van huidkanker). Deze bultjes zijn meestal groter dan bij talgklierhyperplasie, en bovendien zijn ze donkerder of meer uitgesproken van kleur dan de omringende huid. Ook acne vertoont gelijkaardige symptomen met de vergrote talgklieren. Een mee-eter heeft echter meestal een verhoogd midden, terwijl de bultjes veroorzaakt door talgklierhyperplasie een inkeping hebben. Deze bultjes zijn meestal klein en veroorzaken geen pijn. Als een arts twijfelt over een diagnose, neemt hij meestal een monster (biopsie) en stuurt hij dit naar een laboratorium voor verdere analyse.Professionele medische behandeling van goedaardige aandoening
Talgklierhyperplasie is in de meeste gevallen onschadelijk. Als de bultjes lelijk of gênant zijn, is het mogelijk om deze te laten verwijderen. Er zijn verschillende methoden beschikbaar, maar een paar sessies of toepassingen zijn vaak vereist voor een volledige verwijdering van de grotere talgklieren.Antiandrogene medicijnen
Er is mogelijk een verband tussen vergrote talgklieren en een verhoogd testosterongehalte. Sommige artsen schrijven daarom antiandrogeen medicijnen voor voor vrouwen met ernstige symptomen die niet goed reageren op andere behandelmethoden.Chirurgie
Als grotere talgklieren ernstig zijn of aanhouden, is een operatie nodig om de bultjes te verwijderen. Hierdoor komen de bultjes niet terug. Wel ontstaan mogelijk littekens als gevolg van de chirurgische ingreep. Meestal gebruikt een arts een operatie als laatste redmiddel.Cryotherapie
Een arts verwijdert soms de bultjes van de vergrote talgklieren via cryotherapie. De arts bevriest hierbij de bultjes, waardoor ze uitdrogen en uiteindelijk van de huid vallen. Soms veroorzaakt dit wel een huidverkleuring.Elektrocauterisatie
De arts gebruikt elektriciteit om bultjes te verbranden. De aangetaste huid valt uiteindelijk van de huid, waardoor een glad gebied achterblijft. De patiënt moet goed de richtlijnen van de arts opvolgen, omdat anders verkleurde vlekken achterblijven op de huid.Fotodynamische therapie
Bij fotodynamische therapie wordt eerst een medicijn aangebracht op de aangetaste cellen waardoor deze gevoelig zijn voor licht. Vervolgens wordt het gebied blootgesteld aan een sterk licht dat de cellen doodt. De huid is na de behandeling extreem gevoelig, wat leidt tot roodheid, irritatie en afschilfering.Gezichtspeeling
Bij een gezichtspeeling plaatst de arts chemicaliën bevatten zoals salicylzuur op de huid. Een chemische gezichtspeeling veroorzaakt soms echter ook irritatie, roodheid en gevoeligheid. Dit verergert dan talgklierhyperplasie als een patiënt geen goede nazorg krijgt.Lasertherapie
Een dermatoloog verwijdert soms het vastzittende talg uit de klier met behulp van een laser. De hobbelige huid wordt hierdoor wat gladder. Lasertherapie test de arts eerst op een klein huidgebied zodat een patiënt geen ongewenste reactie krijgt.Retinol
Retinol is een vorm van vitamine A. Dit helpt bij een grote waaier van huidaandoeningen. Voorgeschreven topische (op de huid toegepaste) retinoïde is vaak aanbevolen voor patiënten met grotere talgklieren, maar de patiënt moet dit regelmatig toepassen om een effectief resultaat te verkrijgen. De bultjes keren soms ook terug wanneer een patiënt stopt met het gebruik van de behandeling.Huismiddeltjes
Sommige huismiddeltjes verminderen ook bultjes veroorzaakt door de talgklierhyperplasie. Vrij verkrijgbare medicijnen en gezichtsreinigers die retinol bevatten, verwijderen mogelijk de verstopte talgklieren. Sommige patiënten wassen de aangetaste gebieden regelmatig met een reinigingsmiddel dat salicylzuur bevat. Hierdoor droogt de vette huid en voorkomt de patiënt verstopte klieren. Warme kompressen verwijderen ook het vastzittende talg. Na het wassen met een medicinale zeep, is het nuttig om een schoon washandje in warm water te weken en op het gezicht te leggen. Hoewel bij sommige patiënten toch nog bultjes aanhouden door het toepassen van een warm kompres, verdwijnen de talgophopingen sneller en vermindert de kans op een zwelling en ontsteking. Omdat talgklierhyperplasie verergert door zonlicht, is het tot slot verstandig om de huid tegen de zon te beschermen.Prognose van vergrote talgklieren
De prognose voor talgklierhyperplasie is over het algemeen gunstig, vooral als de aandoening geen andere complicaties veroorzaakt. In de meeste gevallen is het een goedaardige huidaandoening die geen ernstige gezondheidseffecten heeft.Langdurig verloop
Hoewel talgklierhyperplasie doorgaans geen bedreiging voor de gezondheid vormt, kunnen de vergrote talgklieren in sommige gevallen blijven groeien en verergeren, vooral bij ouderen. Dit kan leiden tot esthetische zorgen.
Complicaties
Er zijn zelden ernstige complicaties van talgklierhyperplasie, maar in sommige gevallen kan een infectie van de vergrote klier optreden. In dergelijke gevallen kan het nodig zijn om de klier te behandelen of zelfs te verwijderen.
Behandeling en controle
In de meeste gevallen is behandeling niet nodig, tenzij de aandoening cosmetisch belastend is voor de patiënt. De behandeling bestaat meestal uit lasertherapie of andere chirurgische ingrepen om de vergrote talgklieren te verwijderen.
Complicaties
Talgklierhyperplasie is doorgaans een goedaardige aandoening, maar er kunnen enkele complicaties optreden, vooral wanneer de vergrote talgklieren verergeren of infecties veroorzaken.Infectie
In sommige gevallen kunnen de vergrote talgklieren geïnfecteerd raken, wat leidt tot ontstekingen. Dit kan het gevolg zijn van een verstopping van de talgklieren, waardoor bacteriën zich kunnen ophopen. Een infectie kan zich uiten in roodheid, zwelling en pijn rond de talgklier, met soms pusvorming. Hoewel deze infecties meestal goed behandelbaar zijn met antibiotica, kan een onbehandelde infectie leiden tot meer ernstige problemen zoals littekens of chronische ontsteking.
Esthetische problemen
Talgklierhyperplasie kan cosmetische bezorgdheid veroorzaken, vooral wanneer de vergroting van de talgklieren zichtbaar is, bijvoorbeeld in het gezicht. De vergrote talgklieren kunnen als kleine, gelige knobbeltjes verschijnen, wat bij sommige patiënten kan leiden tot gevoelens van onzekerheid of schaamte. Dit kan in sommige gevallen psychologische stress veroorzaken, vooral als de aandoening progressief is en steeds zichtbaarder wordt.
Misdiagnose
Een andere complicatie is de mogelijkheid van een misdiagnose. Talgklierhyperplasie kan in sommige gevallen verward worden met andere huidaandoeningen, zoals basaalcelcarcinoom of andere goedaardige tumoren van de huid. Deze verwarring kan leiden tot onterecht gebruik van agressieve behandelingen, wat onnodige zorgen en ingrepen met zich mee kan brengen.
Verergering bij andere huidaandoeningen
Patiënten met andere huidziekten zoals acne of rosacea kunnen merken dat talgklierhyperplasie de symptomen van deze aandoeningen verergert. De verhoogde talgproductie kan de bestaande huidproblemen intensiveren, wat kan leiden tot ernstigere klachten of een langere behandelperiode. Het is belangrijk om talgklierhyperplasie goed te monitoren bij patiënten met een voorgeschiedenis van huidziekten.
Het gebruik van een zonnebrandcrème vermindert de kans op talgklierhyperplasie / Bron: Dimitrisvetsikas1969, Pixabay
