Pijn verlichten: Soorten niet-medicamenteuze behandelingen

Het zenuwstelsel signaleert pijn om aan te geven dat er iets mis is in het lichaam. Dit onaangenaam gevoel voelt prikkelend, tintelend, brandend, stekend, dof of erg pijnlijk aan. Pijn komt en gaat (intermitterende pijn) of is constant van aard. Pijn is in een bepaald lichaamsgebied voelbaar, of anders ervaart de patiënt pijn over het gehele lichaam (lichaamspijn). Vaak nemen patiënten pijnstillers tegen de pijn. Door de bijwerkingen en risico's van pijnstillers, willen mensen mogelijk eerst niet-medicamenteuze behandelingen proberen. Er zijn veel niet-medicamenteuze behandelingen die helpen bij pijn. Stel de arts op de hoogte van de keuzes die je maakt.

• Soorten pijn
• Wat zijn pijnstillers?
• Alternatieve en natuurlijke pijnbestrijding
• Acupunctuur
• Massagetherapie
• Meditatie
• Ontspanningstherapie
• Yoga
• Andere natuurlijke pijnstillers
• Medische behandelingen voor pijnpatiënten
• Biofeedback
• Chirurgie
• Elektrische stimulatie
• Fysiotherapie
• Psychotherapie

Soorten pijn

Acute pijn komt meestal plotseling op door een ziekte, verwonding of ontsteking. Deze is meestal goed te diagnosticeren en behandelen en verdwijnt bij de meeste patiënten, hoewel de pijn zich soms ontwikkelt naar chronische pijn. Chronische pijn duurt lang en veroorzaakt mogelijk ernstige problemen.

Wat zijn pijnstillers?

Pijnstillers zijn geneesmiddelen die pijn verminderen of verlichten. Pijnmedicatie bestaat in diverse soorten. Elk medicijn heeft voor- en nadelen. Sommige zijn vrij verkrijgbare geneesmiddelen. Sterkere pijnstillende medicijnen zijn vaak enkel op doktersvoorschrift verkrijgbaar. De krachtigste pijnstillers die een arts kan voorschrijven, zijn opioïden. Ze zijn zeer effectief, maar patiënten die deze medicatie innemen, lopen wel een risico op verslaving en een overdosis.

Alternatieve en natuurlijke pijnbestrijding

Acupunctuur

Bij acupunctuur worden bepaalde acupunctuurpunten gestimuleerd. Dit zijn specifieke punten op het lichaam. Er zijn verschillende acupunctuurmethoden. De meest voorkomende is het inbrengen van dunne naalden door de huid. Bij andere technieken wordt gebruik gemaakt van druk, elektrische stimulatie en warmte. Acupunctuur is gebaseerd op de overtuiging dat vitale energie door het lichaam stroomt langs paden (meridianen). Door het stimuleren van de acupunctuurpunten komt de vitale energie opnieuw in evenwicht. Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat acupunctuur bepaalde pijnaandoeningen onder controle kan krijgen.

Massagetherapie

Massagetherapie is een behandeling waarbij de zachte weefsels van het lichaam onder andere worden gekneed en gewreven. Daarnaast is dit een goede vorm van ontspanning voor patiënten, waardoor stress en pijn verminderen.

Meditatie

Meditatie is een oefentechniek waarbij de patiënt de aandacht richt op iets, zoals een voorwerp, een woord, een zin of de ademhaling. Dit helpt de om afleidende of stressvolle gedachten of gevoelens te minimaliseren.

Ontspanningstherapie

Ontspanningstherapie helpt om spierspanningen en stress te verminderen, de bloeddruk te verlagen en de pijn onder controle te houden. Het kan worden gebruikt met geleide beelden (waarbij de geest op positieve beelden wordt gericht) en meditatie.

Yoga

Yoga is een meditatieve bewegingsvorm die nuttig is voor pijnbestrijding. Daarnaast zijn nog andere gezondheidsvoordelen gekoppeld aan yoga zoals stress verminderen en de conditie verbeteren. Yoga leert de patiënt dat zijn of haar adem de ‘brug’ is die lichaam en de geest met elkaar verbindt. Bij het beoefenen van bepaalde houdingen (asana's), waarbij de patiënt op de juiste manier moet inademen en uitademen, ontstaat een diep gevoel van ontspanning door het hele lichaam. Het is belangrijk om de juiste vorm van yoga te vinden. Het is het beste om een ervaren yogaleraar te vinden die bekend is om patiënten met pijn te begeleiden. De instructeur start best via zachte bewegingen. Op die manier kan de patiënt wennen aan de bewegingen en erachter komen wat hij al dan niet kan verdragen. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de patiënt door zachte bewegingen, ademhalingstechnieken en ontspanningsoefeningen ontdekt dat hij de pijn beter onder controle kan houden.

Andere natuurlijke pijnstillers

Diverse bomen en planten, dagelijkse activiteiten, essentiële oliën, kruiden, supplementen en voedingsmiddelen zijn nog in staat om pijn te verminderen.

Medische behandelingen voor pijnpatiënten

Biofeedback

Biofeedback maakt gebruik van elektronische apparaten om lichaamsfuncties zoals de ademhaling en hartslag te meten. Dit leert patiënten om zich meer bewust te zijn van de lichaamsfuncties, zodat ze kunnen leren om deze te beheersen. Een biofeedback-apparaat onthult bijvoorbeeld metingen van de spierspanning. Door te kijken hoe deze metingen veranderen, weten patiënten beter wanneer de spieren gespannen zijn en leren ze om deze te ontspannen. Biofeedback helpt om pijn onder controle te houden, waaronder chronische hoofdpijn en rugpijn.

Chirurgie

Soms is een operatie nodig om ernstige pijn te behandelen, vooral wanneer deze wordt veroorzaakt door rugklachten of ernstige musculoskeletale letsels. Er zijn altijd risico's verbonden aan het krijgen van een operatie en chirurgie werkt niet altijd om pijn te behandelen. Het is dus belangrijk om alle risico's en voordelen te bespreken met de arts.

Elektrische stimulatie

Bij elektrische stimulatie wordt gebruik gemaakt van een apparaat om een zachte elektrische stroom naar de zenuwen of spieren te sturen. Dit behandelt pijn door de pijnsignalen te onderbreken of te blokkeren. Transcutane elektrische stimulatie (TENS), geïmplanteerde elektrische zenuwstimulatie en diepe hersen- of ruggenmergstimulatie zijn bekende vormen van elektrische stimulatie.

Fysiotherapie

Fysiotherapie maakt gebruik van technieken zoals warmte, koude, beweging, massage en manipulatie. Het helpt om pijn onder controle te houden, spieren te versterken en de kracht te herstellen.

Psychotherapie

Psychotherapie maakt gebruik van methoden zoals discussie, luisteren en counseling om mentale problemen en gedragsstoornissen te behandelen. Het helpt ook voor patiënten die kampen met pijn en dan vooral met chronische pijn. Patiënten leren hierbij copingvaardigheden om beter om te gaan met de stress die pijn kan veroorzaken. Verder pakken patiënten dankzij psychotherapie de negatieve gedachten en emoties aan die pijn verergeren. Patiënten krijgen tot slot de nodige professionele ondersteuning bij pijn.

Lees verder

• Natuurlijke pijnstillers: Kruiden en andere therapieën
• Kruidengeneesmiddelen: Gebruik en veiligheid van kruiden
• Neuropathische pijn: Pijn door schade aan zenuwstelsel
• Chronische pijn: Soorten, oorzaken en behandeling
• Lichaamspijn: Oorzaken van pijn in hele lichaam