IJshoofdpijn: oorzaken en behandeling van hoofdpijn door kou

IJshoofdpijn staat ook bekend als koudestimulushoofdpijn en sphenopalatine ganglioneuralgie. IJshoofdpijn is een kortdurende hoofdpijn die meestal verband houdt met de snelle consumptie van ijs, slush puppy, milkshake of een andere zeer koude drank. IJshoofdpijn treedt op wanneer iets extreem kouds het gehemelte raakt. Het gebeurt meestal als het weer erg heet is en je heel gretig iets drinkt wat koud is. Vermoedelijk wordt het veroorzaakt door een snelle vernauwing van de bloedvaten in je gehemelte. Je kunt deze vorm van hoofdpijn behandelen door je verhemelte te verwarmen. De pijn wordt meestal gevoeld in het voorhoofd of in beide slapen.

• Wat is ijshoofdpijn?
• Synoniemen
• Vóórkomen
• Symptomen van ijshoofdpijn
• Verschijnselen
• Onschuldig fenomeen
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Huisarts raadplegen
• Behandeling van hoofdpijn door kou
• Preventie
• Prognose
• Boezemfibrilleren door kou

Wat is ijshoofdpijn?

IJshoofdpijn is een korte, stekende hoofdpijn die kan optreden als je iets kouds eet, drinkt of inademt. Het bijten in een ijsje is een veel voorkomende trigger, maar het eten of drinken van slush puppy, milkshake of een andere zeer koude drank, kan hetzelfde effect hebben. Deze vorm van hoofdpijn kan ook optreden wanneer je hoofd plotseling wordt blootgesteld aan koude temperaturen, zoals door in koud water te duiken. Meestal is ijshoofdpijn net zo snel verdwenen als het zich ontwikkelt.

Synoniemen

IJshoofdpijn staat ook bekend als brainfreeze, bevriezingshoofdpijn of koudestimulushoofdpijn. Een archaïsche benaming is sphenopalatine ganglioneuralgie.

Vóórkomen

Koudestimulushoofdpijn komt vaak voor, bij 30% tot 40% van de mensen die gewoonlijk geen hoofdpijn hebben.

Symptomen van ijshoofdpijn

Verschijnselen

Symptomen van ijshoofdpijn zijn:

• scherpe, stekende pijn in het voorhoofd
• soms is de pijn gelokaliseerd bij de slapen
• pijn die ongeveer 20 tot 60 seconden na het begin piekt
• de pijn verdwijnt ongeveer in dezelfde tijd
• pijn die zelden langer duurt dan vijf minuten

Onschuldig fenomeen

De symptomen zijn ongevaarlijk en geen teken van een onderliggende ziekte, hoewel veel deskundigen denken dat ze vaker voorkomen bij mensen die bekend zijn met migraine.

Oorzaken

IJshoofdpijn worden veroorzaakt door je hoofd bloot te stellen aan plotselinge, extreme kou of door iets kouds over je gehemelte en de achterkant van je keel te laten bewegen, zoals wanneer je snel ijs eet of een koud drankje neemt. Wetenschappers zijn anno 2024 nog niet zeker over het exacte ontstaansmechanisme van deze pijn. Eén theorie luidt dat de kou tijdelijk de bloedstroom in je zenuwstelsel verandert, waardoor een kortdurende hoofdpijn ontstaat. Bloedvaten vernauwen zich om het verlies van lichaamswarmte te voorkomen en ontspannen vervolgens opnieuw om de bloedstroom te laten stijgen, wat resulteert in een uitbarsting van pijn die weggaat zodra het lichaam zich aanpast aan de temperatuursverandering.

Risicofactoren

IJshoofdpijn kan iedereen treffen. Maar je bent kwetsbaarder voor ijshoofdpijn of je hebt intensere klachten als je bekend bent met migraine.

Huisarts raadplegen

Omdat ijshoofdpijn snel verdwijnt, is het niet nodig om naar een dokter te gaan. Als de hoofdpijn langer dan een paar minuten aanhoudt, gepaard gaat met koorts, braken en niet gelinkt is aan iets kouds eten of drinken, dan is het verstandig om je huisarts te raadplegen. Het is mogelijk dat dit geen eenvoudige ijshoofdpijn is.

Behandeling van hoofdpijn door kou

IJshoofdpijn hoeft niet te worden behandeld. Meestal verdwijnt de pijn snel nadat het koude eten of drinken is ingeslikt. De meeste mensen hebben hun eigen methoden om de pijn te bestrijden; de meest voorkomende is om de tong te krullen en tegen je verhemelte aan te drukken.

Preventie

De beste manier om ijshoofdpijn te voorkomen, is door het consumeren van heel koud eten of drinken te vermijden of door blootstelling aan kou te voorkomen. Wat ook helpt, is het heel langzaam eten van koude gerechten.

Prognose

IJshoofdpijn is een onschuldige vorm van hoofdpijn die snel verdwijnt. Recidief is niet uitgesloten als je wederom iets kouds eet of drinkt.

Lees verder

• Hoofdpijn achter ogen: oorzaken van pijn achter de ogen
• Hoofdpijn: soorten, symptomen, oorzaak en behandeling
• Hoofdpijn op kruin: oorzaken van drukkende pijn op kruin
• Hoofdpijn aan voorhoofd: oorzaken van pijn aan voorhoofd
• Hoofdpijn natuurlijk genezen, bestrijden of behandelen