EHBO bij vreemd voorwerp in de neus bij kinderen

Jonge kinderen zijn van nature nieuwsgierig. Vooral twee tot vijfjarigen stoppen gemakkelijk kleine voorwerpen zoals onder andere een kraaltje, een kiezelsteentje of een erwtje in een neusgat. Hierdoor komt een vreemd voorwerp in de neus terecht. Pijn en verstikking zijn enkele symptomen van deze vaak onschuldige verwonding. Niettemin leidt de aanwezigheid van een vreemd voorwerp in de neus in sommige gevallen tot ernstige verwondingen of een ontsteking. Bij de toediening van de eerste hulp is het belangrijk dat de ouder nooit zelf met een voorwerp in de neus gaat om het vreemde object te verwijderen. Enkele andere, niet-traumatische technieken zijn beschikbaar. Helpen deze procedures niet, of zijn enkele andere symptomen aanwezig, dan is het raadzaam om medische hulp in te schakelen.

• Symptomen bij kinderen
• Foute diagnose bij het kind
• Eerste hulp bij vreemd voorwerp in de neus
• EHBO: Zeker niet doen
• Preventie ongevallen met vreemde objecten in de neusgaten

Symptomen bij kinderen

Zeker kleine kinderen grijpen naar de neus om aan te geven dat met dat lichaamsdeel iets mis is. Oudere kinderen geven dit vaak zelf aan. Huilen komt vaak voor door neuspijn en/of angst. De ademhaling verloopt soms moeilijker want één van de neusgaten zit verstopt. Af en toe ontstaat een neusbloeding of komt helder neusvocht naar buiten. Soms is het voorwerp goed te zien als een bobbeltje ter hoogte van het neustussenschot, maar mogelijk zit dit erg diep en is het daarom moeilijk op te sporen. Een diep voorwerp levert gevaar op voor verstikking en tevens beschadigt dit de neusschelpen en van het neusslijmvlies.

Foute diagnose bij het kind

Soms doet een ouder het huilen van het kind af als een vorm van aandacht vragen. Af en toe vermoedt de ouder dat het kind gewoon lijdt aan een neusbloeding, sinusitis of een bovenste luchtweginfectie, zoals een verkoudheid (milde infectie met symptomen aan neus en keel) en zoekt hij niet verder naar een probleem. Het is echter raadzaam om steevast een grondige controle te doen van de neus en zo nodig of bij twijfel een arts te bezoeken.

Eerste hulp bij vreemd voorwerp in de neus

Zelf het voorwerp verwijderen

De ouder probeert het kind te kalmeren en hij zorgt er bovendien voor dat het kind niet in de neus gaat peuteren (neuspeuteren). Het kalmeren van een kind verloopt gemakkelijker wanneer het op de schoot kan zitten. Oudere kinderen zitten gewoon op een stoel. De ouder meldt het kind dat het niet mag snuiven, maar moet ademen door de mond. De ouder kijkt eventueel met behulp van een zaklamp of zich daadwerkelijk een vreemd voorwerp in het neusgat bevindt. Is dit het geval, dan verloopt de eerste verwijderpoging via een speciale kus-op-de-mond-techniek waardoor het object in 50% van de gevallen spontaan loslaat. Bij deze kindvriendelijke procedure drukt de ouder eerst zachtjes het onaangetaste neusgat toe. Daarna geeft hij een dikke kus op de mond waarbij hij wat lucht in de mond inblaast en op deze manier positieve druk uitoefent. Indien deze techniek niet helpt, moet het kind (meermaals) krachtig snuiten waarbij het kind ondertussen het andere, onaangetaste neusgat en de mond dichthoudt. De ouder dient desnoods een beetje peper toe zodat het snuiten beter verloopt. Wanneer na het vrijkomen van het object de neus een beetje bloedt, houdt de ouder de neus gedurende tien minuten goed gesloten. Een coldpack vermindert ook de bloeding en de pijn.

Naar de arts

Komt het voorwerp niet vrij, dan is het nodig om professionele medische hulp in te schakelen. Een arts beschikt over speciale hulpmiddelen waardoor hij geen schade berokkent aan het weefsel in de neus. Tevens is een snel doktersbezoek dan wenselijk omdat een kind met een neusletsel een hoog risico loopt op ontstekingen en complicaties. Bij een slecht ruikende afscheiding, een heel erg bloedende neus, een gevaarlijk of scherp voorwerp of een jong, zeer geagiteerd kind, is het wenselijk om direct de arts op te zoeken.

EHBO: Zeker niet doen

De ouder gaat nooit met een voorwerp (dus ook geen pincet!) in de neusholte om een voorwerp te verwijderen. Ook met wattenstaafjes of de vingers is het afgeraden om het voorwerp te verwijderen. Hierdoor bestaat de kans dat de ouder de neusschelpen en het neusslijmvlies kwetst. Daarnaast duwt hij op deze manier het object soms nog dieper in de neus. Bij een gevaarlijk of scherp voorwerp probeert de ouder nooit om het object te (laten) verwijderen door het kind. De ouder bezoekt daarentegen onmiddellijk de arts. Tevens mag het kind niets eten of drinken omdat mogelijk nog een operatie nodig is om het voorwerp onder narcose te verwijderen.

Preventie ongevallen met vreemde objecten in de neusgaten

Een ouder snijdt het voedsel in de juiste maten voor kleine kinderen. Verder raadt de ouder aan het kind aan om niet te praten, lachen of spelen wanneer hij voedsel in de mond heeft. Voedingsmiddelen zoals hotdogs, hele druiven, noten, popcorn, of hard snoep geeft de ouder niet aan kinderen jonger dan drie jaar. Voorts houdt de ouder kleine voorwerpen buiten het bereik van jonge kinderen. Een logisch laatste advies is om kinderen aan te leren dat ze geen voorwerpen in de neus en andere lichaamsopeningen mogen plaatsen.

Lees verder

• Epistaxis (neusbloeding): Oorzaken & behandeling bloedneus
• Neuspijn: Oorzaken van pijn op of in neus (pijnlijke neus)
• Neuspeuteren: Oorzaken, problemen en tips bij neuspulken
• Pijn aan de neusbrug: Oorzaken bij pijnlijke neusbrug
• Neusendoscopie: Onderzoek van neus- en sinusholtes