Hartproblemen door stress: Oorzaken en reacties van lichaam

Te lang te veel stress hebben, is slecht voor het hart. Als mensen te vaak stress ervaren en geen goede manieren hebben om dit aan te pakken, verhoogt de kans op hartaandoeningen, een hoge bloeddruk, pijn op de borst of een onregelmatige hartslag. De stress zelf is mogelijk het probleem, maar ook de manier waarop mensen omgaan met stress, leidt mogelijk tot hartproblemen. Enkele tips helpen mensen omgaan met stress. Verder is het belangrijk om bij ernstige psychische en/of fysieke problemen als gevolg van de stress contact op te nemen met een arts.

• Oorzaken van stress
• Hartproblemen als gevolg van ongezonde copingmechanismen door stress
• Reacties van het lichaam op stress
• Depressie
• Gebroken hart-syndroom
• Plaquevorming in slagaders
• Omgaan met stress
• Contact met de arts

Oorzaken van stress

Stress resulteert uit een fysieke of emotionele verandering, of een verandering in de omgeving die vereist dat mensen zich aanpassen en reageren. Kleine of grote problemen en/of grote veranderingen in de levensstijl veroorzaken stress. Sommige vaak genoemde stressfactoren zijn overbelasting van het werk, het starten van een nieuwe baan, werkloosheid, financiële zorgen, relatieproblemen, het overlijden van een geliefde of een zwangerschap.

Hartproblemen als gevolg van ongezonde copingmechanismen door stress

Enkele gedragingen verhogen de kans op hartproblemen. Mensen wenden zich vaak tot troostmaaltijden, zoals fastfood en desserts, als ze angstig zijn of onder druk staan. Deze vetrijke, cholesterolrijke voedingsmiddelen leiden mogelijk tot een hoge bloeddruk en diabetes mellitus (suikerziekte) die bijdragen aan de slagaderschade (atherosclerose) die een hartaanval en een beroerte veroorzaakt. Ook wenden sommige mensen zich tot alcohol of sigaretten. Deze schadelijke gewoonten verhogen de bloeddruk en de beschadigen de wand van de hartslagaders.

Reacties van het lichaam op stress

Een stressvolle situatie veroorzaakt een reeks processen. Het lichaam geeft adrenaline vrij, een hormoon dat tijdelijk de ademhaling en hartslag versnelt en de bloeddruk verhoogt. Deze reacties bereiden mensen voor om met de situatie om te gaan, de zogenaamde 'vecht of vlucht'-reactie. Wanneer stress constant is, blijft het lichaam dagen of weken achtereen in een hoge versnelling staan. Langdurige stress, maar ook acute stress, veroorzaakt diverse lichamelijke klachten die verband houden met het hart.

Depressie

Mensen krijgen soms te maken met een depressie, hebben moeite met de stress, of misschien is stress de oorzaak van de depressie. Het is bekend dat een depressie verband houdt met hartaandoeningen. Stress leidt mogelijk tot chronisch hoge niveaus van de hormonen cortisol en adrenaline, wat schadelijke effecten op het hart kan hebben.

Gebroken hart-syndroom

Mensen die traumatisch nieuws hebben ontvangen of te maken hebben gekregen met een intens emotionele gebeurtenis, zoals de dood van een kind, hebben in zeldzame gevallen een onmiddellijke hartaanval gekregen door de acute en ernstige stress. Deze aandoening staat bekend als het 'gebroken hart-syndroom'. De hartaandoening is wellicht te wijten aan extreem hoge niveaus van het stresshormoon adrenaline. De hartziekte komt veel vaker voor bij vrouwen, zelfs bij mensen zonder geschiedenis van hartaandoeningen. De hartaandoening gaat gepaard met pijn op de borst en kortademigheid.

Plaquevorming in slagaders

Mensen met een verhoogde activiteit in de amygdala (hersengebieden die verband houden met stress) hebben meer kans op het ontwikkelen van hartaandoeningen. De amygdala is verantwoordelijk voor het vertellen aan het beenmerg om tijdelijk meer witte bloedcellen te produceren die infecties bestrijden en schade herstellen. Chronische stress leidt echter tot een overproductie van witte bloedcellen, wat resulteert in plaquevorming in de slagaders (atherosclerose) en in hartaandoeningen.

Omgaan met stress

Het kunnen identificeren van stressoren (factoren die leiden tot stress) in het leven en het loslaten van de spanning die ze met zich meebrengen, zijn de sleutels tot het omgaan met stress. Het is belangrijk dat mensen veranderen wat ze kunnen om de stress te verminderen.

Acceptatie van geen controle hebben
Mensen accepteren het best dat er sommige dingen zijn waar ze geen controle over hebben.

Lachen
Tevens is het aangewezen om vaak te lachen en positief te blijven. Lachen verlaagt het stresshormoon, vermindert ontstekingen in slagaders en verhoogt de goede HDL-cholesterol.

Meer lichaamsbeweging uitvoeren
Een ander advies is om meer te sporten, hetgeen stress vermindert en mensen veerkrachtiger maakt om problemen aan te pakken.

Nee durven zeggen
Voordat mensen ermee instemmen iets te doen, moeten ze overwegen of ze dit echt kunnen en willen doen. Mensen mogen namelijk 'nee' zeggen tegen verzoeken die meer stress aan het leven toevoegen. Contact met mensen waarvan mensen houden, is zeker aanbevolen. Verder is het essentieel om dagelijks te ontspannen.

Stoppen met schadelijke gewoonten
Stoppen met schadelijke gewoonten (alcohol drinken, roken, …) is essentieel.

Voldoende rust nemen en ontspanning inbouwen
Voldoende rust inbouwen is tevens essentieel voor zowel het lichaam al de geest. Dit is mogelijk door bijvoorbeeld een boek te lezen, naar muziek te luisteren, te mediteren, te bidden, yoga of tai chi uit te voeren, een dagboek bij te houden of na te denken over wat goed is in het leven.

Contact met de arts

Sommige mensen hebben het moeilijk met stress omdat ze depressief, angstig of overweldigd zijn. Ook kampen sommige patiënten met andere blijvende of ernstige fysieke symptomen en/of psychische problemen als gevolg van de stress. In deze gevallen is advies van een arts nodig. Een depressie is gekoppeld aan hartaandoeningen en is meestal goed te behandelen. Soms is psychotherapie aanbevolen voor patiënten met stress. Medicijnen zijn nuttig voor de behandeling van veel ziekten en problemen, maar meestal niet voor het verlichten van stress. Sommige mensen nemen kalmerende middelen zodat ze onmiddellijk rustig worden, maar het is op de lange termijn veel beter om te leren omgaan met de stress door middel van ontspanning of stressmanagementtechnieken.

Lees verder

• Acute stressstoornis: Symptomen na stressvolle gebeurtenis
• Stress: Symptomen, gevolgen en tips bij gestrest zijn
• Fysieke symptomen van stress en angst
• Oogproblemen bij stress (oogstress): Oorzaken van symptomen
• Chronische stress: Symptomen & behandeling langdurige stress