Hartproblemen door stress: Oorzaken en reacties van lichaam

Langdurige of intense stress kan schadelijk zijn voor het hart. Wanneer mensen frequent stress ervaren zonder effectieve manieren om ermee om te gaan, verhoogt dit de kans op hartaandoeningen, hoge bloeddruk, pijn op de borst of een onregelmatige hartslag. Zowel de stress zelf als de manier waarop mensen ermee omgaan kunnen bijdragen aan hartproblemen. Het is belangrijk om bij ernstige psychische en/of fysieke klachten door stress contact op te nemen met een arts. Er zijn verschillende tips en strategieën die kunnen helpen bij het beheersen van stress.

• Oorzaken van stress
• Hartproblemen als gevolg van ongezonde copingmechanismen door stress
• Reacties van het lichaam op stress
• Depressie
• Gebroken hart-syndroom
• Plaquevorming in slagaders
• Omgaan met stress
• Contact met de arts

Oorzaken van stress

Stress ontstaat door fysieke of emotionele veranderingen of veranderingen in de omgeving die aanpassing en respons vereisen. Stress kan worden veroorzaakt door zowel kleine als grote problemen, alsook significante veranderingen in de levensstijl. Veelvoorkomende stressfactoren zijn onder andere werkdruk, het starten van een nieuwe baan, werkloosheid, financiële zorgen, relatieproblemen, het verlies van een dierbare of zwangerschap.

Hartproblemen als gevolg van ongezonde copingmechanismen door stress

Ongezonde copingmechanismen kunnen het risico op hartproblemen verhogen. Mensen zoeken vaak troost in voedsel zoals fastfood en desserts tijdens stressvolle periodes. Deze voedingsmiddelen, die rijk zijn aan vetten en cholesterol, kunnen bijdragen aan hoge bloeddruk en diabetes mellitus (suikerziekte), wat op zijn beurt kan leiden tot atherosclerose (slagaderverkalking), die het risico op een hartaanval en beroerte vergroot. Sommige mensen wenden zich ook tot alcohol of sigaretten, wat de bloeddruk kan verhogen en de bloedvaten kan beschadigen.

Reacties van het lichaam op stress

Stressvolle situaties veroorzaken een reeks lichamelijke reacties. Het lichaam scheidt adrenaline af, een hormoon dat tijdelijk de ademhaling en hartslag versnelt en de bloeddruk verhoogt, een reactie die bekendstaat als de 'vecht- of vlucht'-reactie. Bij chronische stress blijft het lichaam dagen of weken in deze hoge versnelling staan, wat kan leiden tot diverse lichamelijke klachten, waaronder hartproblemen.

Depressie

Een depressie kan zowel een gevolg van stress zijn als een oorzaak van stress. Het is bekend dat depressie samenhangt met een verhoogd risico op hartaandoeningen. Chronische stress kan leiden tot verhoogde niveaus van de hormonen cortisol en adrenaline, wat schadelijk kan zijn voor het hart.

Gebroken hart-syndroom

Het 'gebroken hart-syndroom', ook wel bekend als stress-cardiomyopathie, kan optreden na intense emotionele stress, zoals het verlies van een kind. Deze aandoening kan leiden tot een acute hartaanval door extreem hoge niveaus van het stresshormoon adrenaline. Het gebroken hart-syndroom komt vaker voor bij vrouwen, zelfs bij degenen zonder een voorgeschiedenis van hartaandoeningen. Symptomen zijn onder andere pijn op de borst en kortademigheid.

Plaquevorming in slagaders

Chronische stress kan leiden tot verhoogde activiteit in de amygdala, een hersengebied dat betrokken is bij de stressrespons. De amygdala stimuleert het beenmerg om meer witte bloedcellen te produceren. Langdurige stress kan echter leiden tot een overproductie van deze cellen, wat bijdraagt aan plaquevorming in de slagaders (atherosclerose) en daarmee aan hartaandoeningen.

Omgaan met stress

Effectief omgaan met stress begint met het identificeren van stressoren en het loslaten van de spanningen die zij met zich meebrengen. Het is belangrijk om veranderingen aan te brengen die kunnen helpen om stress te verminderen.

Acceptatie van geen controle hebben
Het is belangrijk om te accepteren dat niet alle situaties onder controle kunnen worden gehouden. Het accepteren van deze realiteit kan helpen om stress te verminderen.

Lachen
Lachen kan bijdragen aan stressvermindering. Het verlaagt het niveau van stresshormonen, vermindert ontstekingen in de bloedvaten en verhoogt het goede HDL-cholesterol.

Meer lichaamsbeweging uitvoeren
Regelmatige lichaamsbeweging vermindert stress en maakt mensen veerkrachtiger in het omgaan met problemen.

Nee durven zeggen
Overweeg zorgvuldig of je in staat bent om verzoeken aan te nemen die extra stress kunnen veroorzaken. Het is belangrijk om 'nee' te zeggen tegen verzoeken die je belasting verhogen. Contact met dierbaren en dagelijkse ontspanning zijn ook aanbevolen.

Stoppen met schadelijke gewoonten
Het stoppen met schadelijke gewoonten zoals alcoholgebruik en roken is essentieel voor een goede gezondheid en stressbeheersing.

Voldoende rust nemen en ontspanning inbouwen
Het inbouwen van voldoende rust en ontspanning is cruciaal voor zowel lichaam als geest. Activiteiten zoals het lezen van een boek, naar muziek luisteren, meditatie, bidden, yoga of tai chi, het bijhouden van een dagboek, of reflectie op positieve aspecten van het leven kunnen bijdragen aan ontspanning en stressvermindering.

Contact met de arts

Als stress leidt tot ernstige psychische of fysieke problemen, zoals depressie, angst of andere aanhoudende symptomen, is het belangrijk om contact op te nemen met een arts. Een depressie, die vaak geassocieerd wordt met hartaandoeningen, is meestal goed te behandelen. Psychotherapie kan nuttig zijn voor het omgaan met stress, en hoewel medicijnen vaak helpen bij het behandelen van veel aandoeningen, zijn ze meestal niet de eerste keuze voor stressbeheersing. Kalmeringsmiddelen kunnen tijdelijk verlichting bieden, maar het is beter om langdurige stress te beheersen door middel van ontspanningstechnieken en stressmanagementstrategieën.

Lees verder

• Acute stressstoornis: Symptomen na stressvolle gebeurtenis
• Stress: Symptomen, gevolgen en tips bij gestrest zijn
• Fysieke symptomen van stress en angst
• Oogproblemen bij stress (oogstress): Oorzaken van symptomen
• Chronische stress: Symptomen & behandeling langdurige stress