Atopisch eczeem bij een baby: symptomen en behandeling

Atopisch eczeem – ook constitutioneel eczeem genoemd – is een jeukende, erfelijke huidaandoening, die vaak een chronisch beloop heeft. Afwisselend zijn er periodes van betering en verslechtering. Meestal steekt deze aandoening de kop op op de leeftijd vanaf 2 tot 6 maanden. In vrijwel alle gevallen treedt het op voor het 5e levensjaar. Slechts 10 tot 15% begint op volwassen leeftijd. Op jonge leeftijd komt het iets vaker voor bij jongetjes dan bij meisjes. Van alle kinderen met eczeem zal grofweg de helft als volwassene nog steeds of weer – na tijdelijke genezing – last hebben van de huid.

• Atopisch eczeem bij een baby
• Eczeem komt vaak voor
• Bij baby's vooral eczeem in het gezicht
• Symptomen van atopisch eczeem bij een baby
• Verschijnselen
• Beschrijving
• Atopisch eczeem bij een baby behandelen
• Algemeen
• Baby in bad
• Kleding
• Zonlicht
• Andere tips
• Zalf en crèmes

Atopisch eczeem bij een baby

Eczeem komt vaak voor

Grofweg 10 tot 20% van de kinderen heeft atopisch eczeem. Bij het ontstaan spelen vele factoren een rol, waarvan aanleg veruit de belangrijkste is. Het blijkt dat een kind met een ouder die zelf ook atopisch eczeem heeft, 30% kans heeft om het zelf ook te krijgen. Vooral voor het eerste levensjaar kan allergie voor voedingsmiddelen een rol spelen. Niet-allergische omgevingsfactoren kunnen het eczeem en de jeuk verergeren. Hierbij kun je denken aan het dragen van kleding van textiel met een ruwe vezel, zoals wol, warm weer, transpireren, ziekte en spanning. Daarnaast zijn irritatie en uitdroging van de huid door overmatig gebruik van zeep en/of badschuim zijn beruchte factoren. Te lang en/of te vaak baden kan ook een nadelige invloed hebben.

Bij baby's vooral eczeem in het gezicht

Atopisch eczeem bij baby's manifesteert zich vanaf de leeftijd van 2 maanden, meestal ronde de derde levensmaand. Bij baby’s zit het eczeem vaak op het gezicht, wat ook wel dauwworm wordt genoemd, alsook in de hals. In het gezicht zijn vooral de wangen en het voorhoofd aangedaan, maar opvallend is dat de huid rondom de neus en de mond niet afwijkend is. Dit wordt wel 'het narcosekapje' genoemd. Eczeem kan zich ook voordoen op het behaarde hoofd en de strekzijden van armen en benen. De romp is vaak minder aangedaan door eczeem. In principe kan eczeem op elke plaats van het lichaam ontstaan, behalve het luiergebied. Hier kan dan wel weer luieruitslag ontstaan. Rond de leeftijd dat het kindje begint te kruipen zit het vaak op de knieën en ellebogen.

Symptomen van atopisch eczeem bij een baby

Verschijnselen

In de zuigelingenfase (0-2 jaar) bestaan de huidafwijkingen uit:

• roodheid;
• schilfering;
• blaasjes;
• pukkels met vocht erin.

Beschrijving

Deze oedemateuze papels (pukkels met vocht erin) kunnen hevig jeuken, waardoor het kind de sterke neiging heeft om ze open te krabben of wrijven, waarna er vocht uitkomt en het eczeem aan nattend aspect krijgt. Vandaar de benaming 'dauwworm'. Nadat de plekken zijn ingedroogd, ontstaan er korstjes. In een kapot gekrabde huid ontstaan gemakkelijk bacteriële infecties, wat gepaard kan gaan met zwelling van de lymfeklieren. Het eczeem kent een wisselend beloop waarin periodes va verbetering worden afgewisseld met periodes van verslechtering, welke kunnen ontstaan onder invloed van het krijgen van tandjes, luchtweginfecties, stress en bepaalde weersomstandigheden.

Atopisch eczeem bij een baby behandelen

Hoe kun je atopisch eczeem bij een baby behandelen?

Algemeen

Eczeem kan niet worden genezen, wel kan behandeling voor aanzienlijke verbetering zorgen. De basisbehandeling bestaat uit het vermijden van irritantia, dat zijn prikkels die het eczeem verergeren of doen opvlammen. Verder bestaat de behandeling uit het dagelijks invetten met een vette crème of zalf en periodieke behandeling met een hormoomzalf of -crème.

Baby in bad

De baby mag in bad, maar niet vaker dan 2 -3 keer per week. Ook op een zomerse dag in een badje zitten of zwemmen telt mee. De baby hoeft slechts kort in bad, maximaal 5 minuten. Iedere badbeurt haalt een vetlaagje van de huid, waardoor de huid minder goed beschermd is. Gebruik lauwwarm water (36-38 graden Celsius). Door een scheutje badolie in het badwater te doen, houd je het kwetsbare babyhuidje soepel en zacht en voorkom je dat deze uitdroogt. Was je baby met een katoenen washandje en gebruik vooral geen zeep. Zeep vermindert de werking van de badolie.

Na het baden kun je de baby het beste droogdeppen en niet wrijven want dat is niet goed voor de (atopische) huid. Het is belangrijk om direct na het baden/douchen de huid weer in te vetten met een zalf of crème. Maar gebruik geen poeder in combinatie met zalf, aangezien dit voor klontervorming zorgt. Gebruik geen strooipoeder, babypoeder of gel. Dergelijke producten drogen de huid uit.

Een alternatief bij kinderen is de 'soak and smear'-methode. Hierbij wordt na baden in schoon water (zonder wat voor toevoegingen dan ook) de huid droog gedept. Vervolgens wordt met een verzorgende zalf die de arts speciaal voor dit doel heeft voorgeschreven (bijvoorbeeld vaseline-paraffinezalf) direct op de nog iets vochtige huid aangebracht. Bij voorkeur moet dit enkele uren na het bad nog eens herhaald worden, aangezien het beschermend effect van de eerste smeerbeurt maar kort aanhoudt.

Kleding

Zorg dat je kind geen irriterende kleding zoals wol, direct op de huid draagt. Dit kan bij je kindje de jeuk verergeren en daarmee het kind aanzetten tot krabben. Draag op de huid bij voorkeur gladde, katoenen kleding. Voor baby's bestaan anti-krabpakjes van bijvoorbeeld zijde. Deze pakjes kunnen niet alleen 's nachts, maar ook overdag als rompertje gedragen worden.

Kleed de baby niet te warm aan. Dit leidt tot transpiratie en irritatie. Was babykleding zo veel mogelijk op 60 graden. Gebruik in plaats van wasverzachter azijn, want azijn verwijdert de laatste zeepresten in de kleding en maakt de kleding lekker zacht.

Zonlicht

Zonlicht heeft vaak een positieve invloed op eczeemklachten, zowel bij kinderen als volwassen. Je kind mag echter niet te veel aan het zonlicht worden blootgesteld. Uit onderzoek is bekend dat kinderen die in de eerste levensjaren (zeer) veel zonlicht hebben gehad, een grotere kans hebben om op latere leeftijd huidkanker te ontwikkelen.

Andere tips

Vermijd het contact met stoffen waarvoor het kind allergisch is en gebruik een anti-allergiedekbed en -matrassen. Houd de nageltjes van je baby zo kort mogelijk teneinde schade als gevolg van krabben te beperken. In de slaapkamer mag het niet te warm zijn en ventileer goed en regelmatig.

Zalf en crèmes

Indifferente middelen vormen de basis van de behandeling. Indifferent wil zeggen een middel dat geen (farmacologisch) werkzaam geneesmiddel bevat. Bij voorkeur vaselinecetomacrogolcrème en als alternatief vaselinelanettecrème. Breng deze minimaal eenmaal daags aan en desgewenst vaker. Er is geen beperking voor het aantal malen dat je deze zalf of crème op de huid van je baby mag aanbrengen.

Voorts wordt (periodiek) corticosteroïdencrèmes of zalven voorgeschreven, welke de ontstekingsreactie onderdrukken en de jeuk bestrijden. Je (huis)arts zal je uitleggen welke corticosteroïd-zalf of -crème je moet aanbrengen en hoeveel dagen per week je dit moet doen. Het is uitermate belangrijk dat je je goed aan dat voorschrift houdt.

Lees verder

• Atopisch eczeem: symptomen, oorzaken, behandeling, prognose
• Atopische dermatitis: behandeling met zalf, crèmes en UV
• Eczeem (soorten eczeem): symptomen, oorzaak en behandeling
• Eczeem aan de vingers: symptomen, oorzaken en behandeling
• Handeczeem (eczeem aan de handen): symptomen en behandeling