Ademoefeningen – kapalabhati I (pranayama)

Ademoefeningen – kapalabhati I (pranayama) Kapalabhati I is een vereenvoudigde vorm van de bhastrika (blaasbalg). Deze pranayama houdt de longen elastisch en is een voortreffelijke longgymnastiek die ook de neusgaten reinigt en de speekselklieren versterkt. In psychisch opzicht verhoogt kapalabhati het concentratievermogen en zal het geheugen verbeteren. In tegenstelling tot de gewone ademhaling is tijdens het uitvoeren van kapalabhati de inademing passief en de uitademing actief en bruusk. Neem tijdens deze yoga-ademoefening jalandhara bandha en jnana mudra in acht en richt de aandacht op het buikgedeelte onder de navel, waar de spieren tijdens de oefening krachtig samentrekken.

Inhoud


Oorsprong van kapalabhati I (pranayama)

Het Sanskriet-woord kapala betekent 'schedel' of 'hoofd', en bhati wil zeggen 'reiniging' of 'loutering'. De letterlijke betekenis is dus 'reiniging van het hoofd'. In uitgebreide zin zuivert deze pranayama uit de hatha yoga het vegetatieve zenuwstelsel, wat volgens de yogafilosofie ook het geheugen ten goede komt.

Longen
Deze reinigingsoefening maakt deel uit van de shat-kriya's (louteringsmethoden). In de orthodoxe yoga gaat kapalabhati I vooraf aan de pranayama's en asana's om de longen grondig te reinigen en de zuurstofopname in het bloed te bevorderen.

Siddhasana met jnana mudra / Bron: Jemasty, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Siddhasana met jnana mudra / Bron: Jemasty, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Techniek

Kapalabhati I is een snelle, energieke samentrekking van de buikspieren, waardoor de lucht krachtig naar buiten wordt gedreven. In tegenstelling tot de gewone ademhaling is bij deze ademoefening de inademing passief en de uitademing actief, waarbij alleen de buikspieren samentrekken.
  1. Ga in padmasana (lotushouding) of siddhasana (voltooide houding).
  2. Neem jalandhara bandha (de kin tegen de borstkas drukken) en jnana mudra in acht.
  3. Begin deze pranayama door met één uitademing snel en krachtig de lucht uit de longen te persen.
  4. Blijf enkele seconden in bahya kumbhaka terwijl de longen leeg zijn.
  5. Ontspan de buikspieren. De longen stromen nu als vanzelf vol met lucht. Dit is een passief proces.
  6. Houd de borstkas in de inademingsstand. Let op dat de borst onbeweeglijk blijft tijdens kapalabhati. Hoewel deze pranayama een buikademhaling betreft, speelt de borstkas een belangrijke rol waarbij elke actieve beweging van de borstspieren vermeden wordt. Blaas de lucht met een krachtige stoot uit zodra de longen gevuld zijn. De buikspieren horen bij de uitademing de gangmaker te zijn. Ontspan in dit proces eerst de buik, die dan opbolt. Het zwaartepunt van de romp bevindt zich in de onderbuik.
  7. Contraheer vervolgens krachtig de buikspieren, met name de rechte buikspier. De lucht wordt nu heftig uit de longen gedreven. Ontspan daarna de buikspieren waarna de passieve inademing weer op gang komt. Kapalabhati bestaat aldus uit een snelle opeenvolging van krachtig uitgestoten lucht, waarbij de borstkas in de inademingsstand blijft.
  8. Laat de snelheid van het uitstoten van de lucht geleidelijk toenemen van 12 tot 60 keer per minuut.
  9. De inademing duurt driemaal zo lang als het (krachtig) uitstoten van de adem. Houd kapalabhati I enkele minuten vol.
  10. Blijf even in padmasana (lotushouding) of siddhasana (voltooide houding).
  11. Rust uit in savasana (lijkhouding).

Padmasana (lotushouding) / Bron: MyA, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Padmasana (lotushouding) / Bron: MyA, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Aandachtspunten

Er zijn enkele punten waarop u moet letten als u deze pranayama uitvoert. Zo mag de borstkas niet bewegen. Houd de schouders laag en de rug recht en roerloos. Het aantal ademstoten per minuut mag niet ten koste gaan van de kracht van elke ademstoot. Elke inademing duurt drie keer langer dan de uitademing.

Uitwerking

Kapalabhati is een reinigende pranayama die zorgt voor een flinke daling van de CO²-spiegel in het bloed. Deze tijdelijke en in wezen abnormale daling van het koolzuur voelt weldadig, maar stimuleert bovenal de intracellulaire stofwisseling doordat de cellen als gevolg van de koolzuurdaling hun CO² makkelijker kunnen afgeven aan het intern milieu (extracellulaire ruimte). Daarnaast waarborgt kapalabhati een vrije circulatie van prana (levensenergie) in het fysieke lichaam. Dankzij de pompwerking van het middenrif komt het aderlijk bloed versnelt terug in het arteriële systeem en wordt opnieuw van zuurstof voorzien. De bloedsomloop krijgt met andere woorden een flinke boost.

Longgymnastiek
Ook reinigt kapalabhati de longblaasjes (sponsachtig weefsel) en houdt ze in conditie. De ademoefening is dus een effectieve longgymnastiek en heeft een verkwikkende uitwerking op het vegetatieve zenuwstelsel. Ook de buikorganen krijgen een grondige massage. Mensen met longziekten en hartproblemen kunnen beter eerst medisch advies inwinnen voordat ze aan kapalabhati beginnen.

OM-symbool / Bron: Brenkee, PixabayOM-symbool / Bron: Brenkee, Pixabay

Gezondheidseffecten van kapalabhati I (pranayama)

Dankzij kapalabhati behouden de longen hun elasticiteit. De zonnevlecht (plexus solaris) wordt met prana geladen, wat de vitaliteit en het concentratievermogen ten goede komt. Bij deze yogische ademoefening is het belangrijk dat u eerst de buikademhaling en in het verlengde daarvan de volledige yoga-ademhaling beheerst.

Therapie

Kapalabhati I is een klassieke ademoefening en heeft een therapeutische en ondersteunende uitwerking op onder andere de volgende kwalen, klachten en aandoeningen:
  • Slijmvorming in de luchtwegen.
  • Obstipatie (kapalabhati stimuleert de peristaltiek in het maag-darmkanaal).
  • Somberheid, depressieve gevoelens.
  • Slechte bloeddoorstroming in de extremiteiten.
  • Slappe buikspieren.
  • Verstopte neus, slijmvorming in de sinussen.

Lees verder

© 2015 - 2024 Orion, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Ademoefeningen – ujjayi pranayama (de triomfator)Ademoefeningen – ujjayi pranayama (de triomfator)Voordat u aan de klassieke ademoefeningen (pranayama) begint, is het belangrijk dat u de gewone ademhaling verbetert. Uj…
Ademoefeningen – bhastrika pranayama (blaasbalg)Ademoefeningen – bhastrika pranayama (blaasbalg)Tijdens deze yoga-ademoefening wordt de lucht zeer krachtig in- en uitgeademd, zoals bij een blaasbalg. Bhastrika is een…
Ademoefeningen – volledige yoga-ademhaling (pranayama)Ademoefeningen – volledige yoga-ademhaling (pranayama)De volledige yoga-ademhaling wil zeggen dat men de longcapaciteit ten volle benut. De longen worden dan maximaal geventi…
Pranayama – bewustwording van de yoga-ademhalingPranayama – bewustwording van de yoga-ademhalingDe ademhaling is als een blaasbalg, waarbij de buik en borstkas een deinende beweging maken in het ritme van de in- en u…

Yogahoudingen – surya namaskar (zonnegroet)Yogahoudingen – surya namaskar (zonnegroet)De zonnegroet (surya namaskar) bestaat uit yogahoudingen die vloeiend in elkaar overgaan. De oefening kan snel of langza…
Stilte, de nieuwe luxeStilte, de nieuwe luxe“Luxe”, iedereen heeft een ander beeld bij wat hij of zij bij “luxe" ervaart en dus kan je er voor een ander niet over o…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: GDJ, Pixabay
  • 'Light on Yoga', B.K.S. Iyengar, George Allen & Unwin, London
  • 'Yoga und Medicin', Jurg Wunderli, Fink Verlag, Stuttgart
  • 'Textbook of Yoga', Georg Feuerstein, Hutchinson
  • 'Pranayama', André van Lysebeth,UItgeverij Ankh-Hermes, Deventer
  • Afbeelding bron 1: Jemasty, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 2: MyA, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 3: Brenkee, Pixabay
Orion (616 artikelen)
Laatste update: 12-08-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Spiritueel
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.