Ademoefeningen – sitali (pranayama)

Tijdens deze pranayama is de uitgestoken tong buisvorming gekruld, de lippen om de tong geklemd. Gedurende de inademing hebt u het gevoel of u aan een rietje zuigt. Het klinkt sissend door de weerstand die de ademlucht ondervindt. Sitali betreft een van de weinige pranayama's, of ademoefeningen, waarbij u door de mond ademt. Deze pranayama heeft veel voordelen. In het begin zult u na de oefening wellicht een bittere smaak in de mond hebben door de ontgifting en zuivering van niet alleen de tong. Sitali werkt verfrissend en geeft rust aan lichaam en geest. Zeer geschikt op hete dagen. Mensen met opvliegers, of degenen die het sowieso gauw warm hebben, kunnen wel eens veel baat hebben bij deze bij uitstek verkoelende ademoefening.

Inhoud

• Oorsprong van sitali (verkoeling)
• Techniek
• Aandachtspunten
• Voordelen
• Gezondheidsvoordelen van sitali (verkoeling)
• Therapie

Oorsprong van sitali (verkoeling)

Sitali betekent 'koud', 'fris' of 'koel'. Deze klassieke ademoefening uit de hatha-yoga heeft een verkoelend, kalmerend effect op lichaam en geest dankzij het stimuleren van de parasympathicus. Het betreft een van de zes pranayama's waarover het Indiase yogahandboek 'Gheranda-samhita' de loftrompet steekt, en er – vrij vertaald – over zegt: '… deze schenker van zaligheid... vrijwaart de mens van spijsverteringsproblemen en galkwalen...'

Techniek

Sitali verlaagt de lichaamstemperatuur. Houd er bovendien rekening mee dat tijdens deze ademoefening de ademlucht niet verwarmd wordt door de neus, waardoor een beginnende keelontsteking zou kunnen verergeren. Combineer sitali altijd met de volledige yoga-ademhaling.

1. Ga in sukhasana (gemakkelijke meditatiehouding), siddhasana (voltooide houding) of in padmasana (lotushouding). Het belangrijkste van de voorbereidende zithouding is dat u het bekken en de rug recht houdt.
2. Neem jnana mudra in acht, waarbij u de handen in de genoemde mudra op de knieën legt.
3. Doe de ogen dicht, concentreer u op de mond en keelholte.
4. Maak de lippen rond, zoals bij het uitspreken van de letter 'O'. Krul de tong buisvormig, steek de tong gedeeltelijk uit. Houd het hoofd recht.
5. De bovengenoemde vier stappen zijn voorbereidingen op de feitelijke sitali pranayama.
6. Begin met puraka, of inademing, waarbij u langzaam door de buisvormige tong inademt, alsof u aan een rietje zuigt. Doe dit met behulp van de volledige yoga-ademhaling. Het maakt een sissend geluid. Zodra de longen vol zijn, trekt u uw tong in, lippen op elkaar.
7. Houd de adem ongeveer vijf seconden vast (antara kumbhaka), waarbij u zowel jalandhara bandha als mula bandha (anus samentrekken) in acht neemt.
8. Na kumbhaka (inhouden van de adem) volgt recaka, ofwel uitademen door de neus, waarbij u mula bandha loslaat en volhardt in jalandhara bandha. Tijdens de uitademing klinkt de adem als 'huuum'.
9. Houd het hoofd recht en adem weer in (zie stap 6).
10. Beoefen sitali gedurende enkele minuten en rust uit in savasana (lijkhouding).

Aandachtspunten

Doe sitali altijd in combinatie met de volledige yoga-ademhaling. Ook het inhouden van de adem (kumbhaka) na de inademing dient volgens de yogarichtlijnen te gebeuren. Houd tijdens de inademing het hoofd recht. Na de uitademing volgt geen kumbhaka. U ademt meteen weer in door de buisvormig gekrulde tong.

Verkoudheid
Aangezien de adem niet wordt 'voorverwarmd' in de neus, is het beter om sitali niet uit te voeren bij keelpijn, een beginnende verkoudheid of bij een (chronische) bronchitis. Dat geldt echter alleen als de ademoefening langdurig wordt uitgevoerd, bijvoorbeeld tien minuten.

Voordelen

Sitali verfrist en schenkt rust aan lichaam en geest. Deze yogische ademoefening is zeer geschikt op warme zomerdagen, maar blijkt ook een uitkomst voor hen die last hebben van opvliegers of voor degenen die zo energiek van aard zijn dat ze soms even 'getemperd' moeten worden. Het spreekt vanzelf dat deze pranayama populair is in het snikhete India.

Ontgiftende werking
In de beginfase van de oefening kan de tong een bittere smaak in de mond veroorzaken. Volgens de Indiase yogi's komt dat door de ontgiftende werking van sitali. Later zal de smaak neigen naar zoet. Daarnaast is de verkoelende sitali een weldaad voor het maag-darmkanaal en heeft deze pranayama een positieve uitwerking op de galwegen, de lever en de milt.

Gezondheidsvoordelen van sitali (verkoeling)

Degenen die kundalini-yoga beoefenen, kunnen tijdens het beoefenen van sitali de aandacht ook richten op de Ajna-chakra tussen de wenkbrauwen (derde oog).

Therapie

Sitali heeft een therapeutische en ondersteunende, maar niet per definitie een genezende uitwerking op onder andere de volgende klachten, kwalen en aandoeningen:

• Opvliegers.
• Rusteloosheid.
• Stress.
• Slechte adem.
• Hoge bloeddruk.
• Spijsverteringsproblemen.
• Vermoeidheid.
• Koorts.
• Sitali stimuleert de lever, de milt en de galwegen...
• … en maakt u evenwichtig en kalm.

Lees verder

• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Geschiedenis van yoga – hatha yoga
• Ademoefeningen – volledige yoga-ademhaling (pranayama)
• Ademoefeningen – kapalabhati I (pranayama)