Spiervermoeidheid: Oorzaken van vermoeide spieren

Spiervermoeidheid is een zeer bekend fenomeen na een lichamelijke inspanning. Bij spiervermoeidheid ontstaat namelijk een door inspanning veroorzaakte afname van de maximale kracht of energie. De spieren werken dan niet meer zo goed. De uitgeputte spieren zijn het gevolg van diverse aandoeningen en omgevingsfactoren. Vermoeide spieren zorgen voor lichte overlast bij de meeste mensen, maar sommige mensen herstellen niet van de spiervermoeidheid en hebben medische hulp nodig.

• Oorzaken van spiervermoeidheid
• Geen opwarming
• Melkzuur
• Mineraaltekorten
• Myasthenia gravis
• Paramyotonia congenita
• Verminderde activiteit
• Symptomen
• Behandeling van vermoeide spieren
• Natuurlijke middelen
• Training en oefeningen

Oorzaken van spiervermoeidheid

Sommige wetenschappers melden dat de spiervermoeidheid het gevolg is van een falend zenuwstelsel dat geen goede seinen kan doorgeven aan het spierweefsel, of anders dat de uitgeputte spieren resulteren uit metabolische processen. In de praktijk verhogen diverse aandoeningen en omgevingsfactoren de kans op vermoeide spieren.

Geen opwarming

Wanneer mensen zich niet goed opwarmen voor een lichamelijke activiteit, treedt snel spiervermoeidheid op. Een plotselinge fysieke inspanning doet de spieren dan erg schrikken, omdat ze zich eerst in een rustgevende staat bevinden. Door zachtjes op te warmen, krijgen de spieren een waarschuwingssignaal, ontstaat een hogere bloedstroom en ontstaat eveneens een hoger zuurstofgehalte.

Melkzuur

Melkzuur komt vrij bij lichamelijke inspanning en is dan bruikbaar als energie. Wanneer het lichaam al het lactaat (een zout van melkzuur) heeft gebruikt dat het aankan, bewaren de spieren het resterende lactaat, wat leidt tot een verhoogde zuurgraad in de spieren. Deze zuurgraad veroorzaakt spierpijn en spierkrampen. Melkzuur hoopt zich op wanneer zuurstof wordt opgebruikt en daalt tot het punt waar cellen anaëroob gaan ademhalen (de cellen hebben dan geen lucht nodig).

Mineraaltekorten

Een goede balans van mineralen, vitaminen en elektrolyten is vereist voor een goede spierfunctie. Wanneer een tekort ontstaat aan mineralen zoals kalium (hypokaliëmie), magnesium (hypomagnesiëmie) en calcium (hypocalciëmie), evenals andere belangrijke voedingsstoffen, leidt dit tot spiervermoeidheid en spierkrampen. Volkoren voedingsmiddelen en supplementen zijn bijgevolg voor sporters essentieel.

Myasthenia gravis

Myasthenia gravis is een neuromusculaire aandoening die leidt tot zwakte in de skeletspieren. Bij de zeldzame auto-immuunaandoening is de communicatie tussen zenuwcellen en spieren aangetast. Gezichtszwakte is één van de mogelijke tekenen van deze aandoening.

Paramyotonia congenita

Paramyotonia congenita is een spieraandoening waarbij bij kinderen of jongvolwassenen aanvallen van spierzwakte, spierstijfheid en spierspanning ontstaan. Koude is een bekende risicofactor voor de erfelijke ziekte. De zeldzame aandoening leidt bij veel mensen ook tot spiervermoeidheid.

Verminderde activiteit

Sommige mensen zijn futloos in de spieren, omdat de ledematen onvoldoende bloedtoevoer krijgen. Hierdoor ontstaat soms ook een verhoogde bloeddruk (hypertensie) of een hartaandoening.

Symptomen

De meest voorkomende klacht van spiervermoeidheid is spierzwakte. De benen voelen dan aan alsof ze van spaghetti gemaakt zijn. Anderen hebben het gevoel dat ze het eigen gewicht niet meer kunnen dragen. Spiertrekkingen en spierschokken komen ook voor. Deze resulteren uit signalen van zenuwimpulsen die vanuit de hersenen worden verzonden. Een zwakke gang of trillingen / bevingen zijn soms ook symptomen van spiervermoeidheid; veelal wijst dit dan op een spieroverbelasting. Zwakte, moeite met praten en lopen, ademhalingsproblemen, slikproblemen, kauwproblemen, dubbelzien (diplopie), hangende oogleden (ptosis) en gezichtsverlamming zijn typische symptomen van myasthenia gravis.

Behandeling van vermoeide spieren

Normaal gezien is spiervermoeidheid niet zo ernstig en is een medische behandeling niet vereist. Rust bevordert het spierherstel. Afhankelijk van de ernst van de vermoeidheid zijn soms wel enkele dagen rust nodig. Enkele tips helpen bij het herstel van vermoeide spieren.

Natuurlijke middelen

Bromelaïne
In de stengel en het sap van een ananas bevindt zich het enzym ‘bromelaïne. Dit enzym werkt ontstekingsremmend en spierontspannend. Bromelaïnesupplementen of een op de huid aangebrachte oplossing met bromelaïne zijn opties voor spiervermoeidheid.

Crème
Een huidcrème die methylsalicylaat bevat, ontspant de spieren. Deze pijnstillende crème (pijnstiller) dat de arts veel inzet bij artritis (gewrichtsontsteking).

Duivelsklauw
Duivelsklauw vermindert de pijn bij artritis en andere vormen van spierpijn wanneer mensen dit op de huid toepassen of via de mond innemen.

Gember
Gembercapsules, gemberthee en gemberextracten verlichten de vermoeidheid in de spieren. In verwarmde en rauwe vorm heeft gember ontstekingsremmende en pijnstillende eigenschappen.

Pepermuntolie
Papermuntolie heeft kalmerende, pijnstillende eigenschappen. De toepassing van pepermuntolie op de pijnlijke spieren werkt verlichtend voor de meeste mensen.

Training en oefeningen

Massage
Een professionele massage maakt te strakke spieren los. Te strakke spieren leiden namelijk tot zwakke, vermoeide spieren.

Opwarmen / afkoelen
Het is belangrijk om vlak voor het sporten de spieren voldoende te strekken en op te warmen. Na de training is het tevens aanbevolen om stretchoefeningen uit te voeren.

Rustig opbouwen
Indien mensen regelmatig uitgeputte spieren ervaren, is het verstandig om bepaalde oefeningen opnieuw te introduceren. Meestal willen mensen terug hun normale activiteiten uitvoeren. De beste aanpak is echter om rustig te starten door te zwemmen of wandelen. Als de spieren duidelijk deze activiteit aankunnen, is het verstandig om geleidelijk op te bouwen naar zwaardere of intensievere activiteiten. Bij extreme spiervermoeidheid die niet betert, is het belangrijk om een arts te raadplegen om ernstige aandoeningen en gezondheidsproblemen uit te sluiten.

Voldoende eten
Voor een goede spierfunctie is energie nodig. Bijgevolg moeten mensen voldoende eiwitten en andere voedingsstoffen binnenkrijgen. Elke dag een verse en gezonde maaltijd eten is belangrijk. Sommige mensen wenden zich tot eiwitshakes of andere supplementen. Deze mensen geloven namelijk dat het eten van eiwitten na een training microscopische scheuren in het spierweefsel repareert en nieuwe spieren doet opbouwen.

Warmte- en koudetherapie
Het toepassen van koude en daarna warmte op het pijnlijke en vermoeide gebied verlicht eveneens spiervermoeidheid bij heel wat mensen. Het is wel belangrijk dat het ijs niet meteen met de huid in contact komt; het ijs is best opgerold in een handdoek. Het ijs mag bovendien niet langer dan tien à vijftien minuten op de vermoeide spieren toegepast worden.

Lees verder

• Spierkrampen & spierspasmen: Oorzaken, soorten & behandeling
• Spierpijn: Oorzaken van pijn aan spieren (pijnlijke spieren)
• Spierstijfheid: Oorzaken stijve spieren (spierverstijving)
• Spierzwakte (zwakke spieren): Verminderde spierkracht
• Vermoeidheid: Oorzaken van uitputting en vermoeide gevoelens