Skiduim: Uitgerekt of gescheurd ligament in duim met pijn
Een skiduim is een type verwonding aan het zachte weefsel dat de botten van de duim met elkaar verbindt. In medische termen staat dit zachte weefsel bekend als een ligament. Pijn, zwelling, problemen met grijpen of knijpen, en blauwe plekken zijn enkele symptomen van dit letsel. Wanneer het ligament volledig gescheurd is, kan een chirurgische ingreep nodig zijn. Het behoud van een goede stabiliteit van het ligament is cruciaal, omdat dit bijdraagt aan de grijpfunctie van de duim. Met de juiste revalidatie kunnen patiënten met een skiduim vaak terugkeren naar hun normale activiteiten. Het is echter belangrijk om de adviezen van de arts zorgvuldig op te volgen om complicaties te voorkomen.
Oorzaken: Uitgerekt of gescheurd ligament in de duim
Een skiduim ontstaat wanneer het belangrijkste ligament in de duim uitgerekt of gescheurd is. Dit ligament is een sterke vezel die de botten in de duim met elkaar verbindt. Deze verwonding kan optreden door een
val met een uitgestrekte duim of door een andere impact.
Risicofactoren voor letsel aan de duim
Elke verwonding waarbij de duim abnormaal naar achteren of naar de zijkant buigt, kan leiden tot een skiduim.
Skiën
Dit letsel komt voor bij 8-10% van alle skiongevallen, wat de benaming ‘skiduim’ verklaart. Een val met een uitgestrekte hand, vaak met een skistok in de handpalm, creëert de kracht die nodig is om het ligament te strekken of te scheuren. Een val op een uitgestrekte hand zonder skistok creëert meestal niet dezelfde kracht, hoewel de duim nog steeds kan worden beschadigd bij een hoge snelheid in de sneeuw.
Auto-ongelukken
Een andere, minder frequente oorzaak van dit letsel is een auto-ongeluk waarbij de bestuurder de duim over het stuurwiel heeft hangen, wat een vergelijkbare kracht kan uitoefenen op het ligament.
Symptomen: Pijn en zwelling
Veel voorkomende symptomen van een skiduim zijn:
- Pijn in de duim die verergert bij beweging in enkele of alle richtingen
- Blauwe of zwarte verkleuring van de huid over de duim (blauwe plekken)
- Zwelling van de duim
- Moeilijkheden bij grijpen of zwakte van de greep tussen duim en wijsvinger
- Pijn aan de basis van de duim in de ruimte tussen duim en wijsvinger
- Pijn in de pols (mogelijk uitstralend vanuit de duim)
- Tederheid bij aanraking langs de zijde van de wijsvinger van de duim
Alarmsymptomen
Wanneer één of meer van de volgende klachten optreden, is het belangrijk om de spoedafdeling in het ziekenhuis te bezoeken:
- Drainage of roodheid rond de pinnen als een peesherstellende operatie is uitgevoerd
- Ernstige pijn
- Gevoelloze of koude vingers
- Zwakte in de duim
Bij een trage genezing van de duim is het ook essentieel om een arts te raadplegen.
Diagnose en onderzoeken
Indeling
Duimverstuikingen worden ingedeeld op basis van de ernst van het ligamentletsel:
- Graad 1: Het ligament is uitgerekt maar niet gescheurd. Dit is een lichte verwonding die vaak verbetert met eenvoudige rekoefeningen.
- Graad 2: Het ligament is gedeeltelijk gescheurd. Voor deze verwonding is een spalk of gipsverband nodig gedurende vijf tot zes weken.
- Graad 3: Het ligament is volledig gescheurd. Dit is een ernstige verwonding die vaak een chirurgische ingreep vereist.
Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
De arts onderzoekt eerst of er andere verwondingen aan de ledematen zijn en onderzoekt vervolgens de duim. De arts vraagt naar de oorzaak van het letsel en verzamelt informatie over de
medische geschiedenis van de patiënt.
Diagnostisch onderzoek
Een
röntgenfoto kan aantonen of het ligament een stuk bot heeft afgetrokken, wat bekend staat als een avulsiefractuur.
Behandeling van skiduim
Vrij verkrijgbare medicijnen kunnen de pijn verlichten /
Bron: Stevepb, Pixabay
Symptomen verlichten
Het aanbrengen van ijs, gewikkeld in een doek, gedurende twintig minuten per uur in de eerste 24 uur, en daarna twee tot drie keer per dag, kan helpen om de pijn en zwelling te verminderen. Vrij verkrijgbare
pijnstillers zoals
ibuprofen (Advil, Motrin, enz.) of
naproxen (Aleve, Naprosyn, enz.) kunnen ook nuttig zijn. Het gebruik van deze geneesmiddelen binnen de eerste 24 uur na de blessure wordt echter afgeraden, omdat ze het risico op bloedingen kunnen verhogen. Personen met
hartaandoeningen,
hoge bloeddruk,
nieraandoeningen, of
leveraandoeningen moeten eerst een arts raadplegen voordat ze deze medicijnen gebruiken.
Operatie
Als een operatie nodig is, wordt het ligament opnieuw bevestigd aan het bot. Dit kan gebeuren met behulp van een botanker (een soort plaatje dat met schroeven wordt bevestigd). Bij botbreuken gebruikt de arts vaak een pin om de botten op hun plaats te houden. Na de operatie moet de hand en onderarm gedurende zes tot acht weken in een gipsverband of spalk worden gehouden.
Opvolging
De arts controleert regelmatig de voortgang van het herstel van de duim. De patiënt krijgt instructies over wanneer het gips of de spalk kan worden verwijderd en wanneer hij weer veilig kan terugkeren naar normale activiteiten. Meestal wordt fysiotherapie aanbevolen om na drie tot acht weken na de blessure de beweging en kracht van de duim te verbeteren. Activiteiten moeten geleidelijk worden hervat, en bij pijn in de duim is het belangrijk om onmiddellijk te stoppen.
Revalidatie en herstel
Revalidatie na een skiduim omvat doorgaans fysiotherapie om de kracht en mobiliteit van de duim te herstellen. Oefeningen kunnen helpen om de grijpkracht en de bewegingsvrijheid van de duim te verbeteren. Het is belangrijk om de oefeningen regelmatig uit te voeren en de voortgang met de fysiotherapeut te bespreken.
Complicaties van duimverwonding
Onvoldoende behandeling van duimletsel of het niet volgen van de adviezen van de arts kan leiden tot langdurige zwakte, aanhoudende pijn, of
duimartritis (slijtage van het kraakbeen met pijn aan de basis van de duim).
Preventie van skiduim
Om het risico op een skiduim te verminderen, is het belangrijk om voorzorgsmaatregelen te nemen tijdens activiteiten zoals skiën. Dit kan het dragen van geschikte handschoenen en het aanleren van de juiste valtechnieken omvatten. Voor skiërs kan het ook nuttig zijn om te investeren in speciale skihandschoenen met extra polstering ter bescherming van de handen en duimen.
Lees verder