Skiduim: Uitgerekt of gescheurd ligament in duim met pijn

Een skiduim is een type verwonding van het zachte weefsel dat de botten van de duim aan elkaar verbindt. In medische termen is dit zachte weefsel bekend als een ligament. Pijn, zwelling, grijp- of knijpproblemen en blauwe plekken zijn enkele symptomen van dit letsel. Als het ligament volledig gescheurd is, is een chirurgische reparatie nodig. Een goede stabiliteit van het ligament is belangrijk omdat dit bijdraagt aan de grijpfunctie van de duim. Patiënten met een skiduim kunnen terugkeren naar hun activiteiten dankzij de juiste revalidatie. Het is echter raadzaam om de adviezen van de arts correct op te volgen omdat anders mogelijk complicaties ontstaan.

• Oorzaken: Uitgerekt of gescheurd ligament in duim
• Risicofactoren van letsel aan duim
• Skiën
• Auto-ongeval
• Symptomen: Pijn en zwelling
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van skiduim
• Symptomen verlichten
• Operatie
• Opvolging
• Complicaties van duimverwonding

Oorzaken: Uitgerekt of gescheurd ligament in duim

Een skiduim is een letsel waarbij het belangrijkste ligament in de duim uitgerekt of gescheurd is. Het ligament is een sterke vezel die het ene bot met het andere bot verbindt. Deze verwonding is mogelijk het gevolg van een val met een uitgestrekte duim.

Risicofactoren van letsel aan duim

Elke verwonding waarbij de duim abnormaal naar achteren of naar de zijkant buigt, veroorzaakt mogelijk een skiduim.

Skiën

Dit letsel vertegenwoordigt 8-10% van alle skiongevallen, vandaar de benaming ‘skiduim’. Een val op een uitgestrekte hand met een skistok in de handpalm creëert de kracht die nodig is om de duim te spannen en het ligament te strekken of te scheuren. Een simpele val op een uitgestrekte hand met een lege handpalm creëert meestal niet dezelfde kracht. De duim loopt echter mogelijk schade op als deze met een hoge snelheid in de volle sneeuw neerkomt.

Auto-ongeval

Een andere, minder vaak voorkomende oorzaak van dit letsel is een auto-ongeluk als de bestuurder de duim alleen over het stuurwiel heeft hangen.

Symptomen: Pijn en zwelling

Veel voorkomende milde tot ernstige symptomen zijn

• duimpijn die verergert door beweging in enkele of alle richtingen
• een blauwe of zwarte verkleuring van de huid over de duim (blauwe plekken)
• een zwelling van de duim
• het onvermogen om te grijpen of zwakte van de greep tussen de duim en wijsvinger
• pijn aan de duimbasis in de ruimte tussen duim en wijsvinger
• pijn in de pols (dit is mogelijk uitstralingspijn van de duim)
• tederheid om aan te raken langs de wijsvingerzijde van uw duim

Alarmsymptomen

Wanneer één of meer van volgende klachten optreden, is het belangrijk om de spoedafdeling in het ziekenhuis op te zoeken:

• drainage of roodheid rond de pinnen als een peesherstellende operatie is uitgevoerd
• ernstige pijn
• gevoelloze vingers of koude vingers
• zwakte in de duim

Wanneer de duim slecht geneest, is het ook belangrijk een arts te raadplegen.

Diagnose en onderzoeken

Indeling
Duimverstuikingen worden gerangschikt op basis van hoeveel ligament is uitgetrokken of hoeveel bot is afgescheurd.

• Graad 1: De ligamenten zijn uitgerekt, maar niet gescheurd. Dit is een lichte verwonding. Het verbetert mogelijk met wat lichte rekoefeningen.
• Graad 2: De ligamenten zijn gedeeltelijk gescheurd. Voor dit letsel is een spalk of een gipsverband nodig gedurende vijf tot zes weken.
• Graad 3: De ligamenten zijn volledig gescheurd. Dit is een ernstige verwonding die een operatie vereist.

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
De arts zorgt er eerst voor dat de patiënt geen andere verwondingen aan de ledematen heeft en onderzoekt vervolgens de duim. De arts bevraagt de patiënt over hoe het letsel is opgetreden. Hij heeft ook informatie over de medische geschiedenis van de patiënt nodig.

Diagnostisch onderzoek
Een röntgenfoto onthult of het ligament een stuk bot heeft afgetrokken. Dit staat dan bekend als een avulsiefractuur.

Behandeling van skiduim

Symptomen verlichten

IJs in een plastic zak doe gewikkeld is in een doek, toepassen op de huid gedurende twintig minuten per uur in de eerste 24 uur, en daarna twee tot drie keer per dag vermindert de pijn. De patiënt mag verder vrij verkrijgbare pijnstillers nemen zoals ibuprofen (Advil, Motrin en anderen) of naproxen (Aleve, Naprosyn en anderen). De patiënt mag deze geneesmiddelen niet gedurende de eerste 24 uur na de blessure gebruiken. Ze verhogen namelijk het risico op bloedingen. Bij volgende aandoeningen of problemen is het verstandig om eerst een arts te raadplegen alvorens deze medicijnen te gebruiken: hartaandoeningen, een hoge bloeddruk, nieraandoeningen of leveraandoeningen.

Operatie

Als een operatie nodig is, wordt het ligament opnieuw verbonden met het bot. Het ligament moet mogelijk opnieuw worden vastgemaakt aan het bot met behulp van een botanker (soort plaatje dat met schroeven bevestigd is). Als het bot kapot is, gebruikt de arts een pin om het op zijn plaats te zetten. Na de operatie zitten de hand en onderarm gedurende zes tot acht weken in een gipsverband of spalk.

Opvolging

De arts controleert regelmatig het herstelproces van de duim. De patiënt komt dan ook te weten wanneer het gips of de spalk verwijderd mag worden en wanneer hij weer mag terugkeren naar de normale activiteiten. Meestal moet de patiënt met hulp van een fysiotherapeut na drie tot acht weken na het letsel duimoefeningen uitvoeren om de beweging en kracht te verbeteren. De patiënt mag na de verstuiking opnieuw starten met een activiteit, maar bouwt dit wel geleidelijk op. Bij duimpijn is het belangrijk om meteen eventjes te stoppen.

Complicaties van duimverwonding

Verwondingen die de arts niet goed behandelt of letsels waarbij de patiënt de adviezen van de arts niet goed opvolgt, leiden mogelijk tot langdurige zwakte, pijn of duimartritis (slijtage van kraakbeen met pijn aan duimbasis).

Lees verder

• Pijn in vinger (vingerpijn): Oorzaken van pijnlijke vingers
• Duimartritis: Slijtage van kraakbeen met pijn aan duimbasis
• Blauwe of paarse vingers: Oorzaken van blauwverkleuring
• Duimpijn: Oorzaken van en symptomen bij pijnlijke duim