Duimpijn: Oorzaken van en symptomen bij pijnlijke duim

Duimpijn: Oorzaken van en symptomen bij pijnlijke duim Soms ervaren patiënten pijn in of aan de duim. Veel oorzaken zijn bekend voor duimpijn, zoals bijvoorbeeld artritis of het carpale tunnel syndroom. Mogelijk verschijnen ook andere tekenen in combinatie met de pijnlijke duim, zoals een zwelling en stijfheid. Het is belangrijk om de bron van de pijn te kennen zodat hiervoor een gepaste behandeling in kan worden gezet. Soms zijn thuisbehandelingen mogelijk met bijvoorbeeld rust, het dragen van een spalk en vrij verkrijgbare medicijnen, maar sommige oorzaken van een pijnlijke duim vereisen een professionele medische behandeling.

Oorzaken van pijnlijke duim

De pijn aan de duim treedt mogelijk op door een probleem of letsel aan:
  • de botten
  • de duimbasis
  • de huid
  • de knokkels
  • de ligamenten rond de duim
  • de nagels
  • de pezen
  • de spieren
  • de zenuwen
  • het bindweefsel
  • het duimgewricht
  • het vlezige gedeelte van de duim

Carpaal tunnel syndroom

Mogelijk is pijn in het duimgewricht te wijten aan het carpaal tunnel syndroom. Deze aandoening veroorzaakt vooral tijdens de nacht klachten, zoals zwakte, gevoelloosheid, tintelingen of een brandend gevoel aan de pols, in de vingers of in de gewrichten van de handen. De symptomen zijn het gevolg van overmatige druk op de middelste zenuw in de pols (carpale tunnel). Warmte en koude toepassen, vrij verkrijgbare en op voorschrift verkrijgbare medicatie, fysiotherapie en een gipsverband zijn inzetbaar voor het verlichten van deze gewrichtsaandoening. Enkele tips verhogen de gewrichtsgezondheid waardoor het carpaal tunnel syndroom minder snel tot uiting komt.

Alcoholmisbruik is een risicofactor voor een contractuur van Dupuytren / Bron: Jarmoluk, PixabayAlcoholmisbruik is een risicofactor voor een contractuur van Dupuytren / Bron: Jarmoluk, Pixabay

Contractuur van Dupuytren

Bij de contractuur van Dupuytren verdikt een weefsellaagje net onder de huid van de handpalm. Tevens wordt deze weefsellaag samengetrokken. Hierdoor ontstaat uiteindelijk een pijnloze buigstand van de vingers, waaronder de duim. Suikerziekte, alcoholmisbruik, epilepsie, roken en een verhoogd cholesterolgehalte zijn enkele risicofactoren van de ziekte. Het strekken of verplaatsen van de duim is hierdoor bemoeilijkt of onmogelijk. Orthopedische hulpmiddelen, fysiotherapie, medicatie en chirurgie zijn inzetbaar om de handmisvorming te verhelpen.

De Quervain tenosynovitis

De Quervain tenosynovitis is een aandoening waarbij het synovium (omhulsel dat de twee pezen die tussen de pols en de duim lopen, omringt) chronisch ontstoken is. Wanneer het synovium door de ontsteking zwelt en verdikt, ontstaat er een vernauwing van de peesschede. Hierdoor zijn de pezen niet meer goed in staat om door de peesschede te glijden. Afwijkende polsposities, herhaalde bewegingen, een trauma aan de pols of duim, ontstekingsaandoeningen en zwangerschap zijn bekende risicofactoren voor deze aandoening. Zwelling en pijn aan de duimbasis en de zijkant van de pols, een verminderde grijpkracht en schurende of krakende geluiden (gewrichtsgeluiden) horen, zijn mogelijke symptomen. De behandeling bestaat uit bijvoorbeeld:
  • corticosteroïde injecties (bij ernstige klachten)
  • een chirurgische ingreep
  • een spalk dragen
  • fysiotherapie
  • warmte of koude toepassen

Duimartritis

Het kussenachtige kraakbeen in het duimgewricht breekt af door de veroudering, waardoor symptomen ontstaan van duimartritis. De patiënt kan dan met de duim niet meer goed grijpen en bewegen. Duimartritis is mogelijk geassocieerd met artrose (aantasting van het gewricht en het bot) of reumatoïde artritis (een auto-immuunaandoening met ontsteking van gewrichten en organen). Duimpijn aan het duimgewricht veroorzaakt door artritis (gewrichtsontsteking) veroorzaakt een brandend of stekend gevoel of resulteert in ‘krakende’ pijn.

Duim van de bowlingspeler (Bowlers thumb)

De duim van een bowlingspeler is een zeldzame, traumatische zenuwaandoening waarbij druk ontstaat op een zenuw van de duim (ulnaire digitale zenuw). De symptomen ontstaan door chronische wrijvingsirritatie aan de duim, vaak wanneer een fervent bowlingspeler herhaaldelijk de ulnaire digitale zenuw samendrukt door het duimgat van een bowlingbal vast te grijpen. Juweliers, basketbalspelers en massagetherapeuten kunnen vergelijkbare symptomen ervaren. De patiënt kampt dan met pijn, gevoeligheid, gevoelloosheid, tintelingen, eeltvorming en/of huidverlies. Stoppen met bowlen of een andere activiteit die de duimklachten veroorzaakt, vermindert de klachten.

Skiduim

Mogelijk krijgt een patiënt een pijnlijke duim als gevolg van een skiduim. Hierbij ontstaat een uitrekking of scheur aan het ligament (zachte weefsel) dat de botten van de duim aan elkaar verbindt. Deze duimaandoening gaat gepaard met pijn, zwelling, grijp- of knijpproblemen en blauwe plekken. Bij een volledige scheur is een operatie nodig. Revalidatie is eveneens belangrijk zodat de duimfunctie weer volledig kan herstellen.

Trigger finger

Een trigger finger is een vingeraandoening waarbij een plaatselijke vernauwing van de buigpeesschede van een vinger, zoals de duim, ontstaat. Dit resulteert in een verdikking van de pees, waardoor deze niet meer goed kan bewegen door de peesschede. Dit veroorzaakt een vastzittende positie van een gebogen vinger en pijn. De patiënt kan de duim (of een andere vinger) niet meer strekken. Probeert hij dit toch, dan ‘knipt’ de duim open. Rust, een spalk aanbrengen, medicijnen en/of chirurgie behandelen de vingeraandoening.

Verwonding of verstuiking en pijn aan de duim

Verwondingen, verstuikingen of breuken aan de duim veroorzaken schade aan de duimligamenten. Vaak komen dit type verwondingen tot stand door contactsporten of valpartijen. Pijn op de plaats van het gewricht, zwelling, stijfheid en zelfs misselijkheid door de pijn zijn enkele symptomen die mogelijk ontstaan door duimletsels.

Symptomen

De milde tot ernstige pijn is constant of treedt met tussenpozen op. De pijn beschrijven patiënten als scherp, saai, dof, kloppend, brandend of stekend. Af en toe straalt de pijn uit naar andere gebieden zoals de pols.

Duimpijn gaat voorts mogelijk gepaard met andere symptomen zoals:

Soms is sprake van uitstralingspijn aan de duim, waarbij het oorspronkelijke probleem te wijten is aan een beknelde zenuw in de schouder, de elleboog of de pols of een probleem met het ruggenmerg.

Alarmsymptomen

Bij volgende symptomen is medische hulp nodig:
  • een kromme of misvormde duim
  • een mogelijke breuk aan een bot in de duim, de pols of een ander deel van de hand
  • een onbeweeglijke duim of beperkte duimbewegingen
  • moeite met het vastgrijpen van voorwerpen
  • terugkerende pijn
  • toenemende pijn in de loop van de dag
  • verstoring van de dagelijkse activiteiten door gewrichtspijn

Diagnose en onderzoeken

Om de oorzaak van pijn aan of in de duim te achterhalen, noteert de arts de medische geschiedenis en de symptomen van de patiënt. Verdere diagnostische onderzoeken zijn vaak vereist zoals:
  • een echografie om ontstoken of vergrote zenuwen te identificeren
  • een MRI-scan om de pols- en gewrichtsanatomie in beeld te krijgen
  • een röntgenfoto om breuken of artritis te onthullen
  • een zenuwtest of zenuwgeleidingsonderzoek om het carpaletunnelsyndroom op te sporen

Behandeling van duimpijn

Zelfzorg

IJs
Het toepassen van ijs op de pijnlijke plekken is nuttig wanneer er een zwelling aanwezig is.

Rust
In een aantal omstandigheden is rust de beste therapie. Dit geldt bijvoorbeeld bij:
  • een verwonding aan zacht weefsel
  • het overmatig gebruik van de duim
  • overmatige extensie (uitrekken) van het duimgewricht

Spalk
Een spalk is nuttig bij het carpale tunnel syndroom of een slechte grip. Patiënten dragen de spalk vooral ’s nachts. Hierdoor stabiliseren de samengedrukte zenuwen in de pols.

Medicatie verlicht de pijn / Bron: Stevepb, PixabayMedicatie verlicht de pijn / Bron: Stevepb, Pixabay
Vrij verkrijgbare medicijnen
Vrij verkrijgbare via de mond ingenomen medicijnen die gewrichtspijn behandelen, omvatten NSAID's (niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen), zoals ibuprofen
(Advil, Motrin), naproxen (Aleve) of acetaminophin (Tylenol).

Professionele medische behandeling

Soms werken huismiddeltjes niet of onvoldoende bij een pijnlijke duim. De patiënt raadpleegt dan best een arts. De arts spoort de oorzaak op en zet dan een geschikte behandeling in voor het verlichten van de pijn aan de duim zoals:
  • een hersteloperatie bij pees- of gewrichtsschade
  • fysiotherapie
  • injecties met corticosteroïden in de gewrichten
  • op de huid toegepaste of via de mond ingenomen pijnstillers

Prognose

De prognose van een pijnlijke duim hangt af van de onderliggende oorzaak en de behandeling:
  • Verstuikingen en lichte verwondingen: Genezen meestal goed met rust, ijs en soms spalken.
  • Carpaal tunnel syndroom: Kan goed beheerd worden met spalken, fysiotherapie en soms chirurgie.
  • Artritis: Chronisch, maar symptomen kunnen beheerd worden met medicatie en fysiotherapie.
  • De Quervain tenosynovitis: Vaak succesvol behandeld met rust, spalken en soms injecties of chirurgie.

Complicaties

Complicaties kunnen optreden als de pijnlijke duim niet adequaat wordt behandeld:
  • Chronische pijn: Bij onvoldoende behandeling kan pijn chronisch worden.
  • Gehoorverlies: Bij langdurige of onbehandelde infecties kan blijvend gehoorverlies optreden.
  • Functiebeperking: Onbehandelde aandoeningen kunnen leiden tot blijvende beperkingen in duimfunctie.
  • Gevoelloosheid en zwakte: Vooral bij zenuwcompressie zoals bij het carpaal tunnel syndroom.
  • Gewrichtsschade: Langdurige ontsteking of letsel kan blijvende gewrichtsschade veroorzaken.

Preventie

Preventieve maatregelen om een pijnlijke duim te voorkomen zijn onder andere:
  • Correcte handpositie: Vermijd overmatige belasting en verkeerde handposities bij repetitieve taken.
  • Gebruik van ergonomische hulpmiddelen: Bijvoorbeeld ergonomische toetsenborden en muizen.
  • Oefeningen en stretching: Regelmatig rekken en strekken van de handen en polsen kan helpen om stijfheid en spanning te verminderen.
  • Bescherming tijdens sport: Gebruik beschermende uitrusting tijdens sportactiviteiten om letsel te voorkomen.
  • Juiste techniek bij tillen en grijpen: Gebruik de juiste techniek om overbelasting van de duim te voorkomen.
  • Regelmatige pauzes: Neem regelmatig pauzes bij langdurig gebruik van de handen om spanning te verminderen.

Door deze maatregelen te nemen, kan de kans op het ontwikkelen van oorafscheiding en pijnlijke duimen aanzienlijk verminderd worden. Tijdige diagnose en behandeling zijn cruciaal voor het voorkomen van complicaties en het bevorderen van herstel.

Lees verder

© 2019 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Peesontsteking duim: symptomen, oorzaken en behandelingPeesontsteking duim: symptomen, oorzaken en behandelingPeesontsteking van de duim staat bekend als De Quervain tendinitis. Het dankt zijn naam aan de arts die deze voor het ee…
Gebroken duim: symptomen, oorzaken, behandeling en prognoseGebroken duim: symptomen, oorzaken, behandeling en prognoseLetsel aan de vingers komt veel voor. Aangezien je je handen en vingers constant nodig hebt om dingen te pakken en erg b…
Gekneusde duim: symptomen, oorzaken, behandeling & preventieGekneusde duim: symptomen, oorzaken, behandeling & preventieEen gekneusde duim duidt op een beschadiging van het onderhuids weefsel door een val, slag of stoot. Een kneuzing is een…
Slijtage van de duim: symptomen, oorzaken en behandelingSlijtage van de duim: symptomen, oorzaken en behandelingSlijtage van het gewricht in de duim is de meest voorkomende vorm van slijtage in de handen. Dit komt doordat de duim bi…

Pijn aan voeten tijdens nacht: Oorzaken nachteljke voetpijnPijn aan voeten tijdens nacht: Oorzaken nachteljke voetpijnPijnlijke voeten treden vooral tijdens de dag op omdat mensen zich dan verplaatsen en de voeten daardoor steeds in beweg…
Harde knobbel onder huid: Oorzaken onderhuids hard bultjeHarde knobbel onder huid: Oorzaken onderhuids hard bultjeEen onderhuidse harde bult is voor veel mensen een alarmsignaal, maar meestal kent dit harde knobbeltje goedaardige oorz…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Megsavyy, Unsplash
  • Geraadpleegd op 9 april 2019:
  • Carpaal tunnel syndroom: Tintelingen en/of zwakte in de hand, https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/179193-carpaal-tunnel-syndroom-tintelingen-enof-zwakte-in-de-hand.html
  • Coëlho, medisch zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Contractuur van Dupuytren: Pijnloze handmisvorming, https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/176422-contractuur-van-dupuytren-pijnloze-handmisvorming.html
  • De Quervain tendinitis: Pijn bij bewegen van duim, https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/188411-de-quervain-tendinitis-pijn-bij-bewegen-van-duim.html
  • Trigger finger: Vastzittende positie van gebogen vinger , https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/186603-trigger-finger-vastzittende-positie-van-gebogen-vinger.html
  • What is Bowler’s Thumb?, https://www.news-medical.net/health/What-is-Bowlere28099s-Thumb.aspx
  • What’s Causing the Pain on or Near My Thumb, and How Do I Treat It?, https://www.healthline.com/health/thumb-pain
  • Afbeelding bron 1: Jarmoluk, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Stevepb, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 05-08-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.