Mohs-chirurgie: Procedure voor behandeling van huidkanker

Chirurgen gebruiken Mohs-chirurgie (Mohs-micrografische chirurgie) voor de behandeling van huidkanker. Dankzij deze nauwkeurige chirurgische procedure is de chirurg in staat om zoveel mogelijk kwaadaardig weefsel te verwijderen terwijl het gezonde weefsel eromheen intact blijft. De chirurg verwijdert één voor één de huidlagen en laat deze onder een microscoop onderzoeken tijdens de operatie, totdat al het kankerweefsel is verdwenen. Dit verkleint de kans op toekomstige behandelingen of operaties. Frederick Mohs ontwikkelde de behandeling in de jaren dertig van de twintigste eeuw.

• Toepassingen van Mohs-chirurgie
• Contra-indicaties van chirurgische procedure
• Nadelen van Mohs-chirurgie
• Voorbereiding op de operatie
• Planning van ingreep
• Op de operatiedag zelf
• Procedure
• Na de operatie
• Prognose
• Risico’s

Toepassingen van Mohs-chirurgie

Chirurgen gebruiken Mohs-chirurgie om huidkanker te behandelen. Dit is de meest effectieve behandeling voor twee van de meest voorkomende soorten huidkanker met name een basaalcelcarcinoom (BCC) en een plaveiselcelcarcinoom (SCC). Daarnaast zet de arts deze chirurgische procedure soms ook in voor de behandelingen van andere vormen van huidkanker zoals sommige soorten melanomen en zeldzame vormen van huidkanker zoals bijvoorbeeld dermatofibrosarcoma protuberans.

Een Mohs-operatie is aanbevolen in deze situaties:

• De huidkanker komt waarschijnlijk terug of is al teruggekeerd sinds de laatste behandeling.
• De kanker bevindt zich in een lichaamsdeel waar het belangrijk is om zoveel mogelijk gezond weefsel te behouden zoals rond de ogen, de oren, de neus, de mond, de handen, de voeten, de tepels, het tepelhof en de geslachtsdelen.
• De kanker is vooral groot of groeit snel / is agressief.
• De kanker heeft ongelijke randen.

Contra-indicaties van chirurgische procedure

Er zijn geen absolute contra-indicaties voor Mohs-chirurgie bij patiënten die geschikt worden geacht voor chirurgie in het algemeen.

Nadelen van Mohs-chirurgie

De procedure is voor de patiënt soms vervelend en kan langdurig worden; vooral als het om een moeilijke of complexe operatie gaat. De procedure vereist voorts een speciaal opgeleide dermatoloog en ondersteunend personeel. Meerdere injecties met een lokaal anestheticum (verdovend medicijn) veroorzaken tot slot mogelijk ongemak voor de patiënt.

Voorbereiding op de operatie

Planning van ingreep

De chirurg bespreekt met de patiënt de operatietechniek van Mohs, alternatieve therapeutische opties, mogelijke complicaties van de procedure, en opties voor wondverzorging en reconstructie na de procedure. De chirurg heeft hiervoor ook informatie nodig met betrekking tot de medicatie, kruiden, supplementen en vitaminen die de patiënt inneemt omdat hij hiermee mogelijk tijdelijk moet stoppen. Soms zorgen ze namelijk sneller voor bloedingen na de operatie. Ook heeft de chirurg de medische geschiedenis nodig van de patiënt.

Op de operatiedag zelf

Verder draagt de patiënt op de operatiedag zelf het beste comfortabele kledij. Ook neemt de patiënt best een boek, muziek of iets anders mee om de tijd te doden omdat het verwijderde weefsel na de chirurgische procedure wordt geanalyseerd in een laboratorium en dat wat tijd in beslag neemt. Pas na de laboratoriumanalyse gebeurt de sluiting van de wond.

Procedure

De Mohs-operatie vindt plaats in een operatiekamer met een nabijgelegen laboratorium. Op die manier is de chirurg in staat om het weefsel gemakkelijk te onderzoeken nadat het is verwijderd. De operatie duurt meestal ongeveer drie tot zes uur waarbij de patiënt dezelfde dag naar huis mag, al neemt de procedure soms langer in beslag en is dit vooraf vaak moeilijk in te schatten. Voorafgaand aan de operatie maakt een arts of verpleegkundige het gebied schoon. De arts injecteert lokale verdoving in de huid zodat de patiënt geen pijn voelt. De chirurg verwijdert het zichtbare deel van de kanker met een scalpel. Hij verwijdert ook een dun laagje weefsel onder de zichtbare tumor en plaatst dan een tijdelijk verband. Hij brengt het weefsel vervolgens naar het laboratorium waar ze dit onder een microscoop bekijken. Als er nog steeds kankerweefsel aanwezig is, verwijdert de chirurg meer één voor één huidlagen totdat de kanker niet meer zichtbaar is. Het wegsnijden van de huid neemt slechts een paar minuten in beslag, maar de analyse duurt veel langer, soms zelfs tot één uur.

Na de operatie

Zodra de chirurg al het kankerweefsel heeft verwijderd, bespreekt hij samen met de patiënt de opties om de wonde te laten genezen. Afhankelijk van de situatie past hij één van deze opties toe:

• de incisie vanzelf laten genezen
• de wonde hechten
• de wonde tijdelijk sluiten en later reconstructieve chirurgie uitvoeren
• een huidflap van een nabijgelegen lichaamsdeel nemen om de wonde te bedekken
• een huidtransplantaat van een ander lichaamsdeel nemen om de wonde te bedekken

Ongemak, bloeding, roodheid of zwelling zijn enkele symptomen die mogelijk optreden na de procedure, maar deze problemen verdwijnen gewoonlijk snel vanzelf. De arts geeft informatie over de wondreiniging en de medicatie.

Een begeleider brengt de patiënt best naar huis na een Mohs-operatie. Dit geldt zeker wanneer de patiënt kalmerende middelen of voorgeschreven pijnstillers heeft gekregen.

Prognose

Mohs-chirurgie heeft het hoogste genezingspercentage van alle behandelingen voor een basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom. Meer dan 99% voor nieuwe vormen van huidkanker en 95% voor teruggekeerde kanker is voorgoed verwijderd. De arts moet wel regelmatige controles plannen om de huid op nieuwe kankervormen te controleren want patiënten die eerder reeds gediagnosticeerd zijn met huidkanker, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van een andere vorm van huidkanker.

Risico’s

Mohs-chirurgie is een zeer veilige procedure al zijn er steeds risico’s aan verbonden zoals:

• bloedingen in de wonde (hematoom) vanuit het omliggende weefsel
• bloedingen op de plaats van de operatie
• een dik, verheven litteken (keloïd)
• een huidinfectie
• jeuk
• pijn of gevoeligheid in het gebied waar de huid is verwijderd
• tijdelijke of permanente gevoelloosheid in het gebied waar de huid is verwijderd
• tijdelijke of permanente zwakte van het operatiegebied als de tumor groot is en een spierzenuw is doorgesneden

Lees verder

• Huidkanker: Kwaadaardige huidgezwellen en huidtumoren
• Plaveiselcelcarcinoom: Vorm van huidkanker
• Melanoom: Vorm van huidkanker door blootstelling aan zon
• Basaalcelcarcinoom in het ooglid: Vorm van huidkanker
• Basaalcelcarcinoom: Langzaam groeiende vorm van huidkanker