Ureteroscopie: Onderzoek urineleiders voor nierstenen

Een ureteroscopie is een minimaal invasieve procedure waarbij de arts een dunne, verlichte scoop (ureteroscoop) gebruikt om de urineleiders te onderzoeken. Ureters zijn de buizen die de nieren met de blaas verbinden. Deze procedure helpt bij het diagnosticeren en behandelen van problemen in de urinewegen, zoals nierstenen. De procedure duurt doorgaans ongeveer een uur en wordt uitgevoerd onder algemene anesthesie om de patiënt geen pijn te laten ervaren. Ureteroscopie biedt doorgaans goede resultaten bij de behandeling van nierstenen.

• Indicaties voor ureteroscopie
• Nierstenen
• Tumoren
• Andere indicaties
• Tegenindicaties
• Grote stenen
• Reconstructie van de urinewegen
• Voorbereiding op de ureteroscopie
• Tijdens de procedure
• Chirurgische behandeling van urinewegobstructies: Invasieve ingrepen en nazorg
• Percutane nefrolithotomie: Chirurgische behandeling voor grote nierstenen
• Chirurgie voor tumoren in de urinewegen
• Nazorg na chirurgische behandeling van urinewegobstructies
• Levensstijl na chirurgie voor urinewegobstructies
• Nazorg
• Risico’s en bijwerkingen van de procedure
• Algemene risico’s van anesthesie en operatie
• Specifieke risico’s van ureteroscopie
• Praktische tips voor het leven met ureteroscopie
• Zorg goed voor jezelf tijdens het herstel
• Volg de instructies van je arts voor controleafspraken
• Let op tekenen van infectie of andere complicaties
• Beperk irriterende stoffen in je dieet
• Houd je urinewegen gezond met goede vochtinname
• Misvattingen rond ureteroscopie
• Ureteroscopie is altijd pijnlijk
• Ureteroscopie is een risicovolle procedure
• Ureteroscopie wordt alleen uitgevoerd voor nierstenen
• Ureteroscopie vereist een lange herstelperiode
• Ureteroscopie is niet geschikt voor oudere patiënten
• Ureteroscopie kan geen grote stenen verwijderen
• Ureteroscopie is altijd noodzakelijk bij nierstenen

Indicaties voor ureteroscopie

Nierstenen

Ureteroscopie wordt vaak toegepast bij patiënten bij wie andere behandelingen, zoals schokgolflithotripsie (SWL), niet effectief zijn. Deze behandeling is niet altijd mogelijk bij zwangere vrouwen, patiënten met morbide obesitas of degenen met een stollingsstoornis. Tijdens een ureteroscopie kan de arts kleine instrumenten gebruiken om nierstenen te grijpen en te verwijderen, of een laser inzetten om de stenen te vergruizen. Indien nodig kan de arts een stent plaatsen in de urineleider om urine en kleine stukjes steen door te laten. Patiënten met een stent moeten meestal één à twee weken later terugkomen om de stent te laten verwijderen.

Tumoren

Ureteroscopie kan ook worden gebruikt om tumoren of gezwellen in de ureter op te sporen. Het is mogelijk om tekenen van urethrakanker te onderzoeken, hoewel dit zeldzaam is. De arts kan tumoren verwijderen of verder onderzoek doen naar de aard van het gezwel.

Andere indicaties

Ureteroscopie is ook nuttig voor het onderzoeken van delen van de urineleiders die vernauwd zijn of het onderzoeken van herhaalde urineweginfecties en andere afwijkingen in de urinewegen.

Tegenindicaties

Grote stenen

Bij patiënten met grote nierstenen kan ureteroscopie problematisch zijn omdat het moeilijk kan zijn om alle fragmenten volledig te verwijderen. Bij zeer grote stenen kan het verwijderen van alle losse fragmenten onpraktisch of zelfs onmogelijk zijn.

Reconstructie van de urinewegen

Patiënten met een voorgeschiedenis van een reconstructie van de urinewegen, zoals een reconstructie van de ureter of blaas, kunnen soms geen ureteroscopie ondergaan. De anatomische veranderingen door eerdere ingrepen kunnen het plaatsen van een ureteroscoop bemoeilijken.

Voorbereiding op de ureteroscopie

De arts zal de patiënt instructies geven over hoe zich voor te bereiden op de procedure. Dit omvat doorgaans het nuchter blijven (niet eten of drinken) vanaf middernacht voorafgaand aan de ingreep. De patiënt moet mogelijk ook tijdelijk stoppen met bepaalde medicijnen, zoals aspirine of andere bloedverdunners, maar dit gebeurt alleen op advies van de arts. De patiënt ontvangt specifieke informatie over welke medicijnen wel of niet moeten worden ingenomen op de dag van de operatie.

Tijdens de procedure

De ureteroscopie wordt uitgevoerd met een ureteroscoop, een dunne buis met een lampje en camera aan het uiteinde. De procedure vindt plaats onder algemene anesthesie, zodat de patiënt slaapt en geen pijn voelt. De liesstreek en urinebuis worden gereinigd. De arts plaatst de ureteroscoop via de urethra in de blaas en schuift deze vervolgens omhoog in de urineleider.

Chirurgische behandeling van urinewegobstructies: Invasieve ingrepen en nazorg

Urinewegobstructies kunnen verschillende oorzaken hebben, waaronder tumoren, nierstenen, of aangeboren afwijkingen. Deze aandoeningen kunnen de normale urinestroom blokkeren en leiden tot ernstige complicaties, zoals nierbeschadiging, infecties, of chronische pijn. Chirurgische ingrepen kunnen noodzakelijk zijn om deze obstructies te verhelpen, de blokkades te verwijderen, en de functie van de urinewegen te herstellen. Het type ingreep dat nodig is, hangt af van de oorzaak en de locatie van de obstructie.

Percutane nefrolithotomie: Chirurgische behandeling voor grote nierstenen

Percutane nefrolithotomie is een chirurgische procedure die wordt uitgevoerd om grote nierstenen te verwijderen wanneer andere behandelingsopties, zoals ureteroscopie of lithotripsie, niet effectief zijn. Tijdens de ingreep maakt de arts een kleine incisie in de rug van de patiënt om een instrument in de nier te brengen. Dit instrument wordt gebruikt om de steen te fragmenteren en te verwijderen. De procedure wordt meestal uitgevoerd onder algemene anesthesie en is bijzonder effectief voor het verwijderen van stenen die te groot zijn om op andere manieren te behandelen. Het herstel van deze procedure kan langer duren, en patiënten moeten vaak enige tijd in het ziekenhuis blijven voor observatie.

Chirurgie voor tumoren in de urinewegen

Wanneer tumoren de urinewegen blokkeren of de normale urinestroom verstoren, kan een chirurgische ingreep noodzakelijk zijn om de tumor te verwijderen. Dit kan variëren van het verwijderen van een kleine tumor in de blaas tot een uitgebreide operatie waarbij delen van de urineleider of nier worden verwijderd. Chirurgie wordt vaak gecombineerd met andere behandelingsopties, zoals chemotherapie of bestraling, afhankelijk van het type en de omvang van de tumor.

Nazorg na chirurgische behandeling van urinewegobstructies

Na een chirurgische ingreep aan de urinewegen is nazorg essentieel voor het herstel van de patiënt en het voorkomen van complicaties. Patiënten moeten mogelijk enkele dagen in het ziekenhuis blijven voor observatie, afhankelijk van de ernst van de ingreep. Gedurende deze tijd wordt de patiënt nauwlettend in de gaten gehouden om te controleren op tekenen van infectie, bloeding, of andere complicaties. Het herstel kan variëren, maar patiënten kunnen in de meeste gevallen binnen enkele weken hun normale activiteiten hervatten, mits ze de instructies van hun arts volgen voor postoperatieve zorg en levensstijlaanpassingen.

Levensstijl na chirurgie voor urinewegobstructies

Na een chirurgische ingreep om urinewegobstructies te behandelen, zal de arts de patiënt adviseren over hoe ze hun levensstijl kunnen aanpassen om het risico op herhaling van de obstructie te verminderen. Dit kan onder andere het volgen van een gezond dieet, het drinken van voldoende water, en het vermijden van overmatige druk op de urinewegen inhouden. Regelmatige follow-up afspraken zijn cruciaal om te controleren op eventuele complicaties en ervoor te zorgen dat de urinewegen goed functioneren na de operatie.

Nazorg

Na de procedure wordt de patiënt naar een verkoeverkamer gebracht om bij te komen van de anesthesie. Zodra de patiënt weer wakker is en kan plassen, mag hij naar huis, mits hij wordt begeleid door iemand. Het is belangrijk om de nazorginstructies van de arts op te volgen. Dit omvat meestal:

• Rust: De patiënt moet 24 uur rusten en er moet iemand bij hem in de buurt zijn.
• Pijnbestrijding: Voorgeschreven pijnstillers kunnen helpen bij pijn.
• Antibiotica: Om infecties te voorkomen.
• Vochtinname: Minimaal vier tot zes glazen water per dag om de urinewegen te spoelen.
• Symptomen: Het is normaal om enige tijd bloed in de urine te zien, en de patiënt kan pijn in de blaas of een brandend gevoel bij het plassen ervaren.

De patiënt mag na goedkeuring van de arts warme baden nemen om het ongemak te verlichten. Als er een stent is geplaatst, kan er pijn in de zij optreden, vooral tijdens en vlak na het plassen. Autorijden kan weer worden hervat zodra de patiënt is gestopt met het gebruik van verdovende pijnstillers. De meeste patiënten voelen zich binnen vijf tot zeven dagen beter, hoewel het herstel iets langer kan duren als er een stent is geplaatst.

Risico’s en bijwerkingen van de procedure

Algemene risico’s van anesthesie en operatie

De algemene risico's van anesthesie en chirurgie omvatten:

• bloedingen, bloedstolsels, infecties
• allergische reacties op medicijnen
• ademhalingsproblemen

Specifieke risico’s van ureteroscopie

Specifieke risico’s van ureteroscopie zijn onder andere:

• urineweginfecties
• vernauwing of littekenvorming in de urineleider
• verwijdering van een beschadiging aan de urineleider of nier

Bij vragen over de procedure of als er onverwachte symptomen optreden na de ureteroscopie, is het belangrijk om direct contact op te nemen met de behandelend arts.

Praktische tips voor het leven met ureteroscopie

Ureteroscopie is een medische procedure die vaak wordt uitgevoerd om nierstenen of andere blokkades in de urinewegen te behandelen. Als je deze ingreep hebt ondergaan of eraan denkt, is het belangrijk om te weten hoe je herstel kunt bevorderen en hoe je omgaat met eventuele complicaties. In dit artikel worden praktische tips gegeven om je te helpen herstellen en de gezondheid van je urinewegen te behouden.

Zorg goed voor jezelf tijdens het herstel

Na een ureteroscopie is het cruciaal om goed voor jezelf te zorgen en voldoende rust te nemen. Je arts zal je waarschijnlijk adviseren om gedurende een aantal dagen activiteiten te vermijden die je lichaam teveel belasten, zoals zwaar tillen of intensieve lichaamsbeweging. Het herstel kan variëren, maar het is normaal om enige pijn of ongemak te ervaren, vooral bij het plassen. Zorg ervoor dat je voldoende water drinkt om je urinewegen te spoelen en zo infecties te voorkomen. Het kan ook nuttig zijn om pijnstillers in te nemen zoals voorgeschreven door je arts om pijn te verlichten en het herstelproces te ondersteunen.

Volg de instructies van je arts voor controleafspraken

Je arts zal je waarschijnlijk vragen om enkele controleafspraken te maken na de ureteroscopie om te zorgen dat er geen complicaties optreden. Tijdens deze afspraken zal de arts je nierfunctie controleren en eventuele infecties uitsluiten. Het is belangrijk om je strikt aan deze controleafspraken te houden, zodat je arts vroegtijdig problemen kan signaleren. Bij bepaalde complicaties kan bijvoorbeeld een infectie optreden die aangepakt moet worden, wat je herstel kan vertragen. Houd ook rekening met eventuele extra tests, zoals beeldvormende onderzoeken, die kunnen worden uitgevoerd om je voortgang te monitoren.

Let op tekenen van infectie of andere complicaties

Hoewel de meeste mensen goed herstellen na een ureteroscopie, is het belangrijk om alert te zijn op tekenen van infectie of andere complicaties. Symptomen zoals koorts, bloed in de urine, hevige pijn of moeite met plassen kunnen wijzen op een probleem. Als je een van deze symptomen ervaart, neem dan onmiddellijk contact op met je arts voor verder onderzoek en behandeling. Infecties kunnen snel worden behandeld met antibiotica, maar het is belangrijk om ze vroegtijdig op te merken om complicaties te voorkomen. Het is ook belangrijk om te zorgen voor een goede hygiëne om huidinfecties te vermijden, die kunnen optreden na een medische ingreep.

Beperk irriterende stoffen in je dieet

Na een ureteroscopie kan je urine tijdelijk gevoeliger zijn. Het kan nuttig zijn om irriterende stoffen in je dieet te vermijden, zoals scherpe voedingsmiddelen, alcohol en cafeïne. Deze kunnen je blaas irriteren en het herstel vertragen. Kies in plaats daarvan voor een evenwichtig voedingspatroon met veel water, vezels en voedingsstoffen die de gezondheid van je nieren ondersteunen. Vitaminen zoals vitamine C kunnen helpen bij het bevorderen van de genezing van je urinewegen en het versterken van je immuunsysteem.

Houd je urinewegen gezond met goede vochtinname

Het drinken van voldoende water is essentieel voor de gezondheid van je urinewegen. Het helpt bij het spoelen van je nieren en het voorkomen van oxalaten of andere mineralen die zich kunnen ophopen en nierstenen kunnen vormen. Na een ureteroscopie is het bijzonder belangrijk om gehydrateerd te blijven, omdat dit helpt bij het verwijderen van eventuele kleine resten van stenen of andere blokkades die mogelijk achterblijven. Het drinken van ongeveer 2 tot 3 liter water per dag wordt vaak aanbevolen, tenzij je arts iets anders adviseert.

Misvattingen rond ureteroscopie

Ureteroscopie is een medische procedure die vaak wordt uitgevoerd om problemen in de urinewegen te diagnosticeren of behandelen. Ondanks de effectiviteit van deze techniek, zijn er verschillende misvattingen die het begrip en de verwachtingen rondom deze ingreep kunnen beïnvloeden. In dit artikel worden de meest voorkomende misvattingen over ureteroscopie besproken.

Ureteroscopie is altijd pijnlijk

Een veelvoorkomende misvatting is dat ureteroscopie altijd gepaard gaat met hevige pijn. Hoewel de procedure enige ongemakken kan veroorzaken, zoals een branderig gevoel of lichte pijn, wordt deze doorgaans uitgevoerd onder verdoving, waardoor de patiënt weinig pijn ervaart tijdens de ingreep. Pijn na de procedure kan optreden, maar dit is vaak tijdelijk en kan goed worden behandeld met pijnstillers.

Ureteroscopie is een risicovolle procedure

Veel mensen denken dat ureteroscopie een risicovolle procedure is, maar het is een relatief veilige ingreep wanneer uitgevoerd door een ervaren arts. Zoals bij elke medische procedure kunnen er complicaties optreden, zoals infecties of beschadiging van de urinewegen, maar deze zijn zeldzaam. De voordelen van de procedure, zoals het verhelpen van verstoppingen of het verwijderen van stenen, wegen meestal zwaarder dan de mogelijke risico's.

Ureteroscopie wordt alleen uitgevoerd voor nierstenen

Hoewel ureteroscopie vaak wordt uitgevoerd voor de behandeling van nierstenen, is dit niet de enige reden voor de procedure. Het kan ook worden gebruikt om andere aandoeningen van de urinewegen te diagnosticeren of te behandelen, zoals tumoren in de urineleider, vernauwingen, of infecties in de urinewegen, die vaak geassocieerd worden met een urineweginfectie.

Ureteroscopie vereist een lange herstelperiode

Er wordt vaak gedacht dat het herstel van ureteroscopie lang duurt, maar in de meeste gevallen kunnen patiënten snel herstellen. Veel mensen kunnen dezelfde dag of de dag erna naar huis, hoewel het aanbevolen wordt om een paar dagen rust te nemen. In sommige gevallen kunnen er tijdelijke bijwerkingen optreden, zoals bloed in de urine of een branderig gevoel bij het plassen, maar deze verdwijnen meestal binnen enkele dagen.

Ureteroscopie is niet geschikt voor oudere patiënten

Er bestaat de misvatting dat ureteroscopie niet geschikt is voor oudere patiënten. Dit is echter niet waar. De procedure kan veilig worden uitgevoerd bij ouderen, vooral wanneer de alternatieven, zoals open chirurgie, minder geschikt of risicovoller zijn. De keuze voor ureteroscopie bij ouderen hangt af van hun algehele gezondheid en medische geschiedenis.

Ureteroscopie kan geen grote stenen verwijderen

Sommige mensen denken dat ureteroscopie alleen kan worden gebruikt om kleine nierstenen te verwijderen, maar de procedure kan ook effectief worden ingezet voor het verwijderen van grotere stenen. Door gebruik te maken van geavanceerde technieken, zoals lasers, kunnen grotere stenen in kleinere stukjes worden gebroken en verwijderd via de ureteroscopie, wat een minimaal invasieve optie is in plaats van open chirurgie.

Ureteroscopie is altijd noodzakelijk bij nierstenen

Niet alle nierstenen vereisen ureteroscopie. In veel gevallen kunnen nierstenen op andere manieren worden behandeld, zoals via bloedonderzoeken, medicijnen of extracorporale schokgolflithotripsie (ESWL), een techniek waarbij stenen met behulp van schokgolven worden gebroken. De keuze voor ureteroscopie wordt meestal gemaakt wanneer andere behandelingen niet effectief zijn of als de stenen zich op een moeilijk bereikbare plek bevinden.

Lees verder

• Nierstenen vergruizen: De behandeling
• Nierstenen: Vorming van kristallen met pijn in buik en rug
• Urineleiderkanker (ureterkanker): Oorzaken en symptomen