Ureteroscopie: Onderzoek urineleiders voor nierstenen

Een ureteroscopie is een minimaal invasieve procedure waarbij de arts een dunne, verlichte scoop (ureteroscoop) gebruikt om de urineleiders te onderzoeken. Ureters zijn de buizen die de nieren met de blaas verbinden. Deze procedure helpt bij het diagnosticeren en behandelen van problemen in de urinewegen, zoals nierstenen. De procedure duurt doorgaans ongeveer een uur en wordt uitgevoerd onder algemene anesthesie om de patiënt geen pijn te laten ervaren. Ureteroscopie biedt doorgaans goede resultaten bij de behandeling van nierstenen.

• Indicaties voor ureteroscopie
• Nierstenen
• Tumoren
• Andere indicaties
• Tegenindicaties
• Grote stenen
• Reconstructie van de urinewegen
• Voorbereiding op de ureteroscopie
• Tijdens de procedure
• Nazorg
• Risico’s en bijwerkingen van de procedure
• Algemene risico’s van anesthesie en operatie
• Specifieke risico’s van ureteroscopie

Indicaties voor ureteroscopie

Nierstenen

Ureteroscopie wordt vaak toegepast bij patiënten bij wie andere behandelingen, zoals schokgolflithotripsie (SWL), niet effectief zijn. Deze behandeling is niet altijd mogelijk bij zwangere vrouwen, patiënten met morbide obesitas of degenen met een stollingsstoornis. Tijdens een ureteroscopie kan de arts kleine instrumenten gebruiken om nierstenen te grijpen en te verwijderen, of een laser inzetten om de stenen te vergruizen. Indien nodig kan de arts een stent plaatsen in de urineleider om urine en kleine stukjes steen door te laten. Patiënten met een stent moeten meestal één à twee weken later terugkomen om de stent te laten verwijderen.

Tumoren

Ureteroscopie kan ook worden gebruikt om tumoren of gezwellen in de ureter op te sporen. Het is mogelijk om tekenen van urethrakanker te onderzoeken, hoewel dit zeldzaam is. De arts kan tumoren verwijderen of verder onderzoek doen naar de aard van het gezwel.

Andere indicaties

Ureteroscopie is ook nuttig voor het onderzoeken van delen van de urineleiders die vernauwd zijn of het onderzoeken van herhaalde urineweginfecties en andere afwijkingen in de urinewegen.

Tegenindicaties

Grote stenen

Bij patiënten met grote nierstenen kan ureteroscopie problematisch zijn omdat het moeilijk kan zijn om alle fragmenten volledig te verwijderen. Bij zeer grote stenen kan het verwijderen van alle losse fragmenten onpraktisch of zelfs onmogelijk zijn.

Reconstructie van de urinewegen

Patiënten met een voorgeschiedenis van een reconstructie van de urinewegen, zoals een reconstructie van de ureter of blaas, kunnen soms geen ureteroscopie ondergaan. De anatomische veranderingen door eerdere ingrepen kunnen het plaatsen van een ureteroscoop bemoeilijken.

Voorbereiding op de ureteroscopie

De arts zal de patiënt instructies geven over hoe zich voor te bereiden op de procedure. Dit omvat doorgaans het nuchter blijven (niet eten of drinken) vanaf middernacht voorafgaand aan de ingreep. De patiënt moet mogelijk ook tijdelijk stoppen met bepaalde medicijnen, zoals aspirine of andere bloedverdunners, maar dit gebeurt alleen op advies van de arts. De patiënt ontvangt specifieke informatie over welke medicijnen wel of niet moeten worden ingenomen op de dag van de operatie.

Tijdens de procedure

De ureteroscopie wordt uitgevoerd met een ureteroscoop, een dunne buis met een lampje en camera aan het uiteinde. De procedure vindt plaats onder algemene anesthesie, zodat de patiënt slaapt en geen pijn voelt. De liesstreek en urinebuis worden gereinigd. De arts plaatst de ureteroscoop via de urethra in de blaas en schuift deze vervolgens omhoog in de urineleider.

Nazorg

Na de procedure wordt de patiënt naar een verkoeverkamer gebracht om bij te komen van de anesthesie. Zodra de patiënt weer wakker is en kan plassen, mag hij naar huis, mits hij wordt begeleid door iemand. Het is belangrijk om de nazorginstructies van de arts op te volgen. Dit omvat meestal:

• Rust: De patiënt moet 24 uur rusten en er moet iemand bij hem in de buurt zijn.
• Pijnbestrijding: Voorgeschreven pijnstillers kunnen helpen bij pijn.
• Antibiotica: Om infecties te voorkomen.
• Vochtinname: Minimaal vier tot zes glazen water per dag om de urinewegen te spoelen.
• Symptomen: Het is normaal om enige tijd bloed in de urine te zien, en de patiënt kan pijn in de blaas of een brandend gevoel bij het plassen ervaren.

De patiënt mag na goedkeuring van de arts warme baden nemen om het ongemak te verlichten. Als er een stent is geplaatst, kan er pijn in de zij optreden, vooral tijdens en vlak na het plassen. Autorijden kan weer worden hervat zodra de patiënt is gestopt met het gebruik van verdovende pijnstillers. De meeste patiënten voelen zich binnen vijf tot zeven dagen beter, hoewel het herstel iets langer kan duren als er een stent is geplaatst.

Risico’s en bijwerkingen van de procedure

Algemene risico’s van anesthesie en operatie

De algemene risico's van anesthesie en chirurgie omvatten:

• bloedingen, bloedstolsels, infecties
• allergische reacties op medicijnen
• ademhalingsproblemen

Specifieke risico’s van ureteroscopie

Specifieke risico’s van ureteroscopie zijn onder andere:

• urineweginfecties
• vernauwing of littekenvorming in de urineleider
• verwijdering van een beschadiging aan de urineleider of nier

Bij vragen over de procedure of als er onverwachte symptomen optreden na de ureteroscopie, is het belangrijk om direct contact op te nemen met de behandelend arts.

Lees verder

• Nierstenen vergruizen: De behandeling
• Nierstenen: Vorming van kristallen met pijn in buik en rug
• Urineleiderkanker (ureterkanker): Oorzaken en symptomen