Ureteroscopie: Onderzoek urineleiders voor nierstenen

Een ureteroscopie is een minimaal invasieve procedure waarbij de arts een kleine verlichte scoop (soort kijkinstrument) gebruikt om de urineleiders te onderzoeken. Ureters zijn de buizen die de nieren met de blaas verbinden. Deze procedure helpt bij het diagnosticeren en behandelen van problemen in de urinewegen, zoals nierstenen. De procedure kent een duurtijd van circa één uur en vindt plaats onder algemene verdoving zodat de man geen pijn ervaart. Het behandelen van nierstenen met ureteroscopie heeft meestal een goed resultaat.

• Indicatie van ureteroscopie
• Nierstenen
• Tumoren
• Andere indicaties
• Tegenindicatie van operatie
• Grote stenen
• Reconstructie urinewegen
• Voor het onderzoek van de ureters
• Tijdens de procedure
• Na het medisch onderzoek
• Risico’s en bijwerkingen van medische procedure
• Operatie en anesthesie
• Ureteroscopie

Indicatie van ureteroscopie

Nierstenen

Voor nierstenen is schokgolflithotripsie (SWL) de meest gebruikelijke behandeling. Een SWL-behandeling is niet bij iedereen mogelijk. Voor vrouwen die zwanger zijn, patiënten met morbide obesitas (complicaties door ernstige obesitas) of patiënten met een stollingsstoornis is ureteroscopie een goede keuze. De arts gebruikt tijdens een ureteroscopie mogelijk kleine instrumenten om nierstenen te grijpen en te verwijderen of ze te breken met een laser. Soms plaatst de arts een stent in de urineleider om urine en kleine stukjes niersteen door te laten. Patiënten met een stent moeten één à twee weken later terugkeren naar het ziekenhuis om deze te laten verwijderen.

Tumoren

Via een ureteroscopie is het mogelijk om de ureter te controleren op tekenen van urethrakanker (kanker aan plasbuis met plasproblemen en pijn). Hij onderzoekt of verwijdert eventueel een tumor of gezwel.

Andere indicaties

Gebieden van de urineleiders die smal zijn geworden, kan hij onderzoeken met behulp van een ureteroscopie. Het medisch onderzoek is eveneens inzetbaar om herhaalde urineweginfecties en andere problemen te diagnosticeren.

Tegenindicatie van operatie

Grote stenen

Patiënten met grote nierstenen zijn geen goede kandidaat voor deze procedure, omdat de arts bij een ureteroscopie alle steenfragmenten actief met verwijderen. Bij de behandeling van zeer grote stenen zijn erg veel losse fragmenten aanwezig hetgeen de volledige verwijdering onpraktisch of onmogelijk maakt.

Reconstructie urinewegen

Patiënten met een voorgeschiedenis van een reconstructie van de urinewegen (reconstructie van de ureter of blaas) kunnen ook geen ureteroscopie krijgen, omdat het door hun anatomie vaak niet mogelijk is om een ureteroscoop te plaatsen.

Voor het onderzoek van de ureters

De arts geeft de patiënt op voorhand instructies mee die de patiënt moet opvolgen. Zo mag de patiënt voorafgaand aan de ureteroscopie niet eten of drinken na middernacht. Hij moet mogelijk ook tijdelijk stoppen met het nemen van bepaalde medicijnen, zoals aspirine of andere bloedverdunners. De patiënt stopt enkel op vraag van de arts met het nemen van voorgeschreven medicijnen. Soms mag of moet de patiënt nog wel medicijnen innemen op de dag van de operatie; deze informatie krijgt hij ook op voorhand mee van de arts.

Tijdens de procedure

Een ureteroscopie gebeurt met behulp van een ureteroscoop. Dit is een kleine buis (stijf of flexibel) met een klein lampje en een camera aan het uiteinde. De patiënt krijgt algemene anesthesie. De patiënt slaapt met andere woorden tijdens het onderzoek waardoor hij geen pijn ervaart. De liesstreek en urinebuis worden eerst gewassen. De arts plaatst de ureteroscoop vervolgens via de urethra in de blaas en vervolgens omhoog in de urineleider.

Na het medisch onderzoek

De patiënt ontwaakt in een verkoeverkamer. Eenmaal de patiënt wakker is en kan plassen, mag hij naar huis. Hij moet wel naar huis worden gebracht. De patiënt moet wel alle instructies van de arts opvolgen bij de nazorg. Hij moet bijvoorbeeld 24 uur rusten en er moet altijd iemand bij hem in de buurt zijn tijdens deze periode. Verder mag de patiënt voorgeschreven pijnstillers nemen. Antibiotica moet hij ook innemen om een infectie te voorkomen. De patiënt moet dagelijks bovendien vier tot zes glazen water drinken om de urine te verdunnen en de urinewegen te spoelen. Het is normaal om gedurende meerdere dagen bloed in de urine te zien. Pijn in de blaas en een brandend gevoel bij het plassen zijn andere normale symptomen na de procedure. De patiënt mag na toestemming van de arts warme baden nemen om het ongemak te verlichten. Als de arts een stent heeft geplaatst, voelt de patiënt pijn in de zij, vooral tijdens en vlak na het plassen. De patiënt mag voorts weer autorijden nadat hij is gestopt met het nemen van verdovende pijnstillers. Binnen vijf tot zeven dagen na de ureteroscopie voelt de patiënt zich meestal wel beter. Heeft de patiënt een stent, dan duurt het herstel wel wat langer.

Risico’s en bijwerkingen van medische procedure

Operatie en anesthesie

Risico's van de operatie en anesthesie in het algemeen zijn:

• bloedingen, bloedstolsels, een infectie
• een reactie op medicijnen
• problemen met ademhalen

Ureteroscopie

Risico's van deze procedure zijn onder meer:

• een urineweginfectie
• een vernauwing of littekens van de urineleider
• een verwonding van de urineleider of nier

Lees verder

• Nierstenen vergruizen: De behandeling
• Nierstenen: Vorming van kristallen met pijn in buik en rug
• Urineleiderkanker (ureterkanker): Oorzaken en symptomen