Hyponatriëmie, natriumtekort: zenuwuitval en epilepsie

Voor goede communicatie tussen de hersenen, spieren en organen dienen de zenuwen optimaal te werken. Door een natriumtekort kan de werking van de zenuwen ernstig worden aangetast. Het kan tot ademhalingsproblemen, flauwte, bewustzijnsverlies of hartstilstand leiden. Daarnaast kan het uiteenlopende complicaties geven. Wat houdt hyponatriëmie in, wat zijn de oorzaken met gevolgen en hoe wordt het behandeld?

Hyponatriëmie, natriumtekort

• Invloed van natrium op lichaam
• Gevolgen van natriumtekort
• Acuut en chronisch
• Mogelijke veroorzakers
• Behandeling van hyponatriëmie

Invloed van natrium op lichaam

Natrium is een wezenlijk noodzakelijke stof voor ons aangezien het aan de basis ligt voor het goed functioneren van de zenuwen. Door de combinatie van kaliumionen omhuld met natriumionen kan een spanning worden opgebouwd en doorgeseind. Onder invloed van een elektrische prikkel kunnen ionen gemakkelijk door het celmembraan verplaatsen, waardoor de lading kan verplaatsen. Deze werking geschiedt binnen een milliseconde, zodat de hersenen met organen en spieren moeiteloos kan communiceren. Spierbewegingen en lichaamsprocessen worden hiermee aangestuurd. Hiernaast is het van belang bij het vasthouden van vocht in het lichaam en bloed. Tezamen met albumine trekt het water aan, zodat het lichaam een normale bloeddruk heeft. Via het ADH hormoon wordt natrium en vocht uit voorurine gerecycled. Oftewel natrium is van invloed op uiteenlopende processen in het lichaam, waar de mens niet zonder kan. Wat zijn de klachten indien er een ernstig tekort voordoet?

Gevolgen van natriumtekort

Een tekort kan verschillende klachten geven. Omdat het de werking van de zenuwen aantast als ook het vochtgehalte kunnen, daardoor ernstige problemen voordoen. Denk aan de volgende.

Hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid en braken

Elektrische signalen komen niet in de hersenen aan of worden niet verstuurd. De registratie van bewegingen komt niet overeen met de werkelijkheid waardoor de hersenen in de war raken. Oftewel er ontstaat duizeligheid. Ook het onttrekken van natriumreserves uit weefsels en organen zorgt ervoor dat de hersenen worden overbelast.

Brabbelen, verwardheid, bewustzijnsverlies

Door een verminderd goede werking van de hersenen kunnen cognitieve processen worden verstoord. Het kan daarbij lijken op symptomen voorkomend bij een beroerte, terwijl er in dit geval geen sprake van is. De persoon kan dus afwezig zijn, onverstaanbaar praten en kan in een extreme geval het bewustzijn verliezen. Flauwvallen dient altijd als ernstig signaal te worden beschouwd, aangezien meerdere aandoeningen ernstige consequenties kunnen hebben. Valt u zonder aanleiding flauw dan is het noodzakelijk om altijd een medische check te ondergaan. Er kan namelijk meer aan de hand zijn.

Ademhalingsstilstand

Tijdelijk worden de ademhalingsspieren niet voorzien van de juiste elektrische prikkels. De longen stoppen met ademen, waardoor per direct een kritische omstandigheid wordt veroorzaakt. Vaak zal het als apneu voordoen, waarbij de ademhaling (na schrikeffect) weer opgang komt. Indien dit te lang aanhoudt kan het verstikkende gevolgen hebben.

Epileptische aanval

Indien de hersenen en specifiek het hersenvlies niet goed meer functioneert kan het een epileptische reactie veroorzaken. De persoon verliest de controle over het lichaam en gaat ongecontroleerd schudden. De aanval kan qua lengte variëren, echter veelal duurt het enkele minuten. Deze omstandigheid kan herhaaldelijk voorvallen.

Hartstilstand

Een zeer levensgevaarlijke omstandigheid is dat de hartspieren geen signalen meer krijgen. Normaal wordt een automatisch signaal in de sinusknoop van het hart opgewekt, waarbij de eerste pompende beweging in gang wordt gezet. Dat signaal wordt verder verstuurd naar de AV-knoop, alwaar het vertraagd de volgende kamer laat pompen. Indien deze signalering is verstoord kan bijvoorbeeld het WPW-syndroom ontstaan, maar het kan ook leiden tot algehele hartstilstand.

Acuut en chronisch

De aandoening kan zowel geleidelijk aan groeien, waarbij de klachten in toenemende mate verslechteren of acuut voorkomen. Het hangt daarbij van de snelheid van het verdwijnen van natrium uit het lichaam af of het acuut is of niet. Betreft het een chronische omstandigheid dan zal de verandering minder dan 0,5 mmol/l/uur zijn. Is het een acute omstandigheid dan kunnen de complicaties dermate overheersend zijn, waardoor het leven direct in gevaar komt. Wat zijn zoal de achterliggende veroorzakers van hyponatriëmie?

Mogelijke veroorzakers

Een ernstig tekort aan natrium houdt vaak in dat het op een ongewone manier wordt afgevoerd of dat het op een onjuiste wijze door het lichaam wordt gebruikt. Denk aan de volgende omstandigheden.

Prostatectomie

Bij ernstige klachten aan de prostaat kan worden overwogen om een TURP uit te voeren. Dit is de Transurethrale Resectie van de Prostaat, waarbij vergroeiingen worden weggebrand of gesneden. Daartoe wordt via de urinebuis een cystoscoop ingebracht, waarna op verschillende manieren het overtollige materiaal kan worden verwijderd. De vergroeide prostaat kan door een tekort aan Natrium sulfide worden veroorzaakt. Daarnaast wordt verondersteld dat post-TURP patiënten een verhoogde kans op natriumtekort hebben.

Hyperlipidemie

Door toedoen van een ontregelde vetstofwisseling wordt overmatig veel natrium verbruikt. Het ligt ten grondslag aan ernstige aderverkalking, waaraan eveneens natrium wordt gekoppeld. Natrium en aderverkalking zorgen ervoor dat de bloeddruk verder toeneemt. Vaak zal er een ongunstige LDL, HDL en cholesterol verhouding van toepassing zijn.

Overmatige bloedeiwit afvoer

Er is sprake van een overactieve nier of nierlijden. De nieren werken minder efficiënt, waardoor overmatig vocht, bloedeiwitten en zouten uit het lichaam worden gehaald. Het natrium wordt letterlijk uit het lichaam geplast. Dit kan ook gepaard gaan met gruis of nierstenen.

Hoog bloedglucosegehalte

Door onvoldoende insuline aanmaak ontstaat hyperglycemie. De persoon zal veel dorst hebben, waardoor men veel moet plassen. Het kan tot vermoeidheid, slecht zien, misselijkheid en gewichtsverlies leiden. Omdat men veel plast verliest men veel zouten.

Overige

Naast voorgaande ingrijpende aandoeningen kan het ook andere oorzaken hebben. Denk aan overmatig zweten, verbrande huid, verstoorde ontlasting resulterend in ernstige diarree.

Behandeling van hyponatriëmie

Is er sprake van een acuut voorkomende omstandigheid dan daalt het natriumgehalte te snel. De klachten zijn direct aanleiding voor urgente opname. Het tekort moet per direct wordt aangevuld door toediening van natriumchloride via een infuus. Daarnaast dient de veroorzaker te worden opgespoord en behandeld. Denk aan het toedienen van extra ADH hormoon bij nierlijden. In hoeverre men bij de chronische variant wordt behandeld, hangt van de verliessnelheid van het natrium af. Heeft u ernstige klachten laat u altijd medisch onderzoeken en behandelen. Volg daarna de adviezen op om klachten te minimaliseren en het natriumgehalte op een goed niveau te houden.

Lees verder

• Aantasting zenuwen, axon en myeline, wat zijn de gevolgen?
• Guillain-Barre Syndroom: tinteling, zenuwpijn, verlamming
• Voorkom zenuwziekten: afvoer metalen via Quantintox gebruik!
• Rett syndroom: groeiachterstand, epilepsie en krachtsverlies
• Sturge-Weber syndroom wijnvlek groeiachterstand en epilepsie