Oogkleuring met fluoresceïne bij hoornvliesletsels

Bij dit onderzoek gebruikt de oogarts de oranje kleurstof fluoresceïne en een blauw licht om vreemde voorwerpen, krassen of problemen met de traanfilm op het hoornvlies, het buitenoppervlak van het oog, te detecteren. De oogarts stelt aan de hand van de onderzoeksresultaten een gericht behandelingsplan op. Een oogkleuring met fluoresceïne is een veilige en snelle procedure die slechts enkele minuten duurt. Anno augustus 2024 zijn er geen bekende risico’s verbonden aan dit onderzoek.

• Indicatie: Toepassing bij hoornvliesletsels
• Fluoresceïnekleuring bij andere oogziekten
• Detectie van droge ogen
• Evaluatie van corneale laesies bij infecties
• Beoordeling van corneale littekens en degeneratie
• Voorbereiding op het onderzoek
• De oogkleuring met fluoresceïne: Procedure bij hoornvliesletsels
• Interpretatie van de onderzoeksresultaten
• Veiligheid en mogelijke bijwerkingen van fluoresceïnekleuring
• Allergische reacties
• Kortstondige visuele verstoring
• Langdurige effecten
• Behandelingsopties op basis van het onderzoek
• Fluoresceïnekleuring en andere diagnostische technieken
• Scheidingsmethoden van fluoresceïne en andere kleurstoffen
• Oogdrukmetingen na fluoresceïnekleuring
• Spleetlampmicroscopie in combinatie met fluoresceïne
• Behandeling van hoornvliesletsels op basis van fluoresceïne-onderzoek
• Behandeling van oppervlakkige krassen op het hoornvlies
• Behandeling van diepere hoornvliesbeschadiging
• Preventie van hoornvliesletsels
• Fluoresceïnekleuring en vervolgonderzoek
• Regelmatige controle bij chronische aandoeningen
• Nabeschouwing en adviezen voor de patiënt
• Praktische tips voor het leven met oogkleuring met fluoresceïne bij hoornvliesletsels
• Omgaan met de procedure van fluoresceïne kleuring
• Bescherming en herstel na fluoresceïne kleuring
• Symptomen om op te letten na de procedure
• Ondersteuning bij herstel en voorkomen van verdere schade

Indicatie: Toepassing bij hoornvliesletsels

De oogarts past dit onderzoek toe om oppervlakkige krassen of andere problemen aan het hoornvliesoppervlak (hoornvliesaandoening) op te sporen. Daarnaast kan hij hiermee vreemde voorwerpen op het oogoppervlak identificeren. Dit onderzoek is ook nuttig om te beoordelen of voorgeschreven contactlenzen schade aan het hoornvlies veroorzaken. Bovendien wordt een oogkleuring met fluoresceïne gebruikt bij de evaluatie van een verstopte traanbuis of bij droge ogen.

Fluoresceïnekleuring bij andere oogziekten

Naast hoornvliesletsels kan fluoresceïnekleuring ook worden toegepast bij verschillende andere oogziekten om afwijkingen in de oogstructuren te detecteren. Het biedt de oogarts waardevolle informatie over de gezondheid van het oog en helpt bij het diagnosticeren van andere aandoeningen die het hoornvlies, de traanfilm of de oogoppervlakken aantasten.

Detectie van droge ogen

Fluoresceïnekleuring wordt veel gebruikt om de traanfilm op het oog te evalueren. Bij patiënten met droge ogen of blefaritis kan de fluoresceïne kleurstof helpen om gebrekkige gebieden in de traanfilm zichtbaar te maken. Deze aandoeningen kunnen ongemak en beschadiging van het hoornvlies veroorzaken, en de kleuring maakt het gemakkelijker om de ernst van de aandoening te beoordelen en een geschikt behandelplan op te stellen.

Evaluatie van corneale laesies bij infecties

Fluoresceïne kan ook worden gebruikt om corneale laesies te detecteren die kunnen optreden bij infecties van het oog, zoals bacteriële, virale of schimmelinfecties. De kleurstof hecht zich aan beschadigde cellen en laat het gebied oplichten onder blauw licht, waardoor de arts het bereik en de ernst van de infectie kan inschatten. Dit is bijzonder nuttig bij het identificeren van ulceraties of littekens veroorzaakt door infecties.

Beoordeling van corneale littekens en degeneratie

Patiënten met chronische oogziekten, zoals herpetische keratitis, kunnen na verloop van tijd littekens op het hoornvlies ontwikkelen. Fluoresceïnekleuring is een uitstekende methode om de aanwezigheid van dergelijke littekens of degeneratie van het hoornvlies te visualiseren. De kleuring kan helpen bepalen of de littekens de gezichtsvermogen van de patiënt beïnvloeden en of een behandeling nodig is om verdere schade te voorkomen.

Voorbereiding op het onderzoek

De patiënt dient voor het onderzoek zijn bril of contactlenzen uit te doen. Verdere speciale voorbereidingen zijn niet noodzakelijk.

De oogkleuring met fluoresceïne: Procedure bij hoornvliesletsels

De oogarts gebruikt een stukje vloeipapier met daarop de fluoresceïnekleurstof, waarmee hij het oogoppervlak aanraakt. Bij zeer droge ogen kan dit soms een licht krassend gevoel veroorzaken. De kleurstof zelf kan een mild stekend of prikkend gevoel teweegbrengen, dat meestal na enkele seconden verdwijnt. De patiënt wordt gevraagd enkele keren te knipperen om de kleurstof gelijkmatig over de traanfilm te verspreiden, die het oppervlak van de cornea bedekt. Deze traanfilm, die water, olie en slijm bevat, beschermt en smeert het oog. Vervolgens schijnt de oogarts een blauw licht in het oog, waardoor eventuele problemen op het hoornvliesoppervlak groen oplichten. Hiermee kan de oogarts de grootte, locatie, vorm en waarschijnlijke oorzaak van de hoornvliesproblemen vaststellen.

Interpretatie van de onderzoeksresultaten

Bij normale onderzoeksresultaten blijft de kleurstof beperkt tot de traanfilm op het oogoppervlak en hecht deze niet aan het hoornvlies zelf.

Wanneer er sprake is van een cornea-abrasie, wat neerkomt op een kras of schaafwonde op het hoornvlies, zal de kleurstof zich hechten aan de beschadigde delen, wat afwijkende resultaten oplevert. Hoornvlieslittekens kunnen ontstaan door:

• chemische brandwonden
• onvoldoende bescherming van de ogen tijdens algemene anesthesie, wat leidt tot uitdroging van het hoornvlies
• abnormale traanproductie (droge ogen)
• infecties
• ernstige droge ogen in combinatie met artritis (keratoconjunctivitis sicca)
• te ruw wrijven in de ogen
• verwondingen zoals een slag of stoot in het oog van bijvoorbeeld een vingernagel, make-upborstel of ander object
• slechte contactlenshygiëne, zoals het dragen van vieze, oude of beschadigde contactlenzen
• vreemde voorwerpen zoals wimpers, stof, as, of vuil dat in het oog is gekomen

Veiligheid en mogelijke bijwerkingen van fluoresceïnekleuring

Hoewel de fluoresceïnekleuring doorgaans als een veilige procedure wordt beschouwd, zijn er enkele overwegingen en mogelijke bijwerkingen die patiënten en artsen in gedachten moeten houden.

Allergische reacties

Hoewel zeldzaam, kunnen sommige patiënten een allergische reactie ervaren op fluoresceïne. Dit kan variëren van lichte irritatie tot meer ernstige reacties, zoals jeuk, zwelling of huiduitslag. Het is belangrijk dat de arts op de hoogte is van eventuele allergieën van de patiënt, vooral voor kleurstoffen of andere medicijnen, zodat de procedure veilig kan worden uitgevoerd.

Kortstondige visuele verstoring

Na de procedure kunnen sommige patiënten tijdelijke visuele verstoringen ervaren, zoals een lichtgele of oranje tint in hun gezichtsveld. Dit komt doordat de fluoresceïne-kleurstof tijdelijk in de ogen blijft, maar verdwijnt meestal binnen een paar uur. Patiënten hoeven zich geen zorgen te maken, maar moeten zich bewust zijn van deze tijdelijke verandering in hun visuele ervaring.

Langdurige effecten

Op de lange termijn zijn er geen bekende schadelijke effecten van fluoresceïne op het oogweefsel, zolang het in de juiste hoeveelheden wordt toegepast. De oogarts gebruikt een minimaal aantal druppels om ervoor te zorgen dat er geen overmatige hoeveelheid kleurstof in het oog blijft, wat de kans op complicaties verder minimaliseert.

Behandelingsopties op basis van het onderzoek

Na de oogkleuring gebruikt de oogarts de resultaten om een diagnose te stellen en een passende behandeling te starten. Mogelijke behandelingsopties omvatten:

• het uitlaten van contactlenzen totdat het hoornvlies genezen is
• het tijdelijk dragen van een ooglapje of bandagecontactlenzen
• het verwijderen van het vreemde voorwerp uit het oog
• het toedienen van oogdruppels of oogzalf (belangrijk is dat de oogdruppeltoediening correct gebeurt)
• het nemen van pijnstillers

Indien er sprake is van een hoornvliesletsel, geneest dit doorgaans binnen twee dagen. Indien de schade echter dieper in het hoornvlies is doorgedrongen, kan het herstel langer duren, afhankelijk van de oorzaak, de omvang en de ernst van het letsel.

Fluoresceïnekleuring en andere diagnostische technieken

Fluoresceïnekleuring wordt vaak gecombineerd met andere diagnostische technieken om een vollediger beeld van de ooggezondheid te krijgen. Dit helpt artsen bij het stellen van een nauwkeurige diagnose en het ontwikkelen van een effectief behandelplan.

Scheidingsmethoden van fluoresceïne en andere kleurstoffen

In sommige gevallen kan de arts fluoresceïne combineren met andere kleurstoffen, zoals rose bengale, om specifieke oogstructuren beter te visualiseren. Terwijl fluoresceïne vaak wordt gebruikt voor het onderzoeken van het hoornvlies en de traanfilm, kan rose bengale beter helpen bij het identificeren van afwijkingen in het conjunctivaweefsel, zoals droge plekken of infecties. De gecombineerde techniek helpt bij het verkrijgen van gedetailleerdere informatie.

Oogdrukmetingen na fluoresceïnekleuring

In sommige gevallen kan de arts de intraoculaire druk (IOP) meten na fluoresceïnekleuring, vooral als er een vermoeden bestaat van glaucoom of verhoogde oogdruk. De fluoresceïne helpt bij het visualiseren van de traanfilm, waardoor de arts het effect van de drukmeting kan beoordelen in combinatie met de fluoresceïnebevindingen.

Spleetlampmicroscopie in combinatie met fluoresceïne

De spleetlampmicroscoop wordt vaak gebruikt om gedetailleerde beelden van het hoornvlies en andere oogstructuren te verkrijgen. In combinatie met fluoresceïnekleuring kan de arts nauwkeuriger het gebied van beschadiging of infectie identificeren. De microscoop biedt vergroting en helderheid, wat cruciaal is voor het effectief beoordelen van de ernst van de aandoening.

Behandeling van hoornvliesletsels op basis van fluoresceïne-onderzoek

De bevindingen van een fluoresceïnekleuring kunnen leiden tot een specifieke behandeling afhankelijk van het type en de ernst van het hoornvliesletsel. Op basis van de resultaten kan de oogarts een gericht plan van aanpak opstellen om de patiënt te helpen herstellen en verdere schade aan het hoornvlies te voorkomen.

Behandeling van oppervlakkige krassen op het hoornvlies

Indien het fluoresceïneonderzoek een oppervlakkige kras op het hoornvlies onthult, kan de arts een conservatieve behandeling aanbevelen. Dit kan onder meer het gebruik van oogdruppels omvatten die de genezing bevorderen, evenals pijnverlichting in de vorm van pijnstillers of speciale zalf. In de meeste gevallen zal het hoornvlies zichzelf genezen zonder verdere interventie.

Behandeling van diepere hoornvliesbeschadiging

In gevallen van diepere beschadiging, zoals corneale ulcera of infecties, kan de arts mogelijk antibiotische of antivirale oogdruppels voorschrijven om de infectie te bestrijden. In sommige gevallen is een operatie nodig, zoals een corneale transplantatie, als de schade aanzienlijk is en het zicht in gevaar komt.

Preventie van hoornvliesletsels

Hoewel het niet altijd mogelijk is om hoornvliesletsels te voorkomen, kunnen patiënten bepaalde maatregelen nemen om hun ogen te beschermen. Het dragen van een oogbescherming, zoals een veiligheidsbril, tijdens risicovolle activiteiten, kan het risico op letsel verminderen. Het vermijden van irritaties van de ogen, zoals het overmatig wrijven van de ogen, kan ook helpen om het hoornvlies gezond te houden.

Fluoresceïnekleuring en vervolgonderzoek

Na de fluoresceïnekleuring kan het nodig zijn om vervolgonderzoek te doen, afhankelijk van de bevindingen. Dit kan variëren van een herhaalde fluoresceïnekleuring tot aanvullende beeldvormende technieken zoals OCT (optische coherentietomografie) of fundusfoto's om een dieper inzicht te krijgen in de gezondheid van het oog en om andere onderliggende aandoeningen uit te sluiten.

Regelmatige controle bij chronische aandoeningen

Patiënten met chronische oogproblemen, zoals droge ogen of blefaritis, kunnen regelmatig gecontroleerd worden met fluoresceïnekleuring om de voortgang van de aandoening te volgen. Dit helpt de arts om het behandelingsplan aan te passen en te zorgen voor de juiste zorg voor de patiënt op lange termijn.

Nabeschouwing en adviezen voor de patiënt

Het is essentieel dat patiënten na een fluoresceïnekleuring de door de oogarts gegeven adviezen opvolgen om verdere complicaties te voorkomen. Indien de symptomen aanhouden of verergeren, dient de patiënt opnieuw contact op te nemen met de oogarts voor verdere evaluatie en behandeling. Regelmatige controle is aanbevolen voor mensen die contactlenzen dragen om hoornvliesbeschadiging vroegtijdig te detecteren en te behandelen.

Praktische tips voor het leven met oogkleuring met fluoresceïne bij hoornvliesletsels

Omgaan met de procedure van fluoresceïne kleuring

Oogkleuring met fluoresceïne is een diagnostische procedure die wordt gebruikt om hoornvliesletsels te identificeren, zoals schaafwonden of beschadigingen. Het is belangrijk om te begrijpen dat de procedure zelf meestal snel en pijnloos is, hoewel je tijdelijk een gevoel van irritatie in je oog kunt ervaren. Het proces bestaat uit het aanbrengen van een fluorescerende vloeistof op het oog, die onder een blauw licht zichtbaar wordt, zodat de arts het letsel kan beoordelen. Het is essentieel om kalm te blijven tijdens de procedure en eventuele ongemakken te melden aan de zorgverlener, zodat ze je kunnen helpen het proces zo comfortabel mogelijk te maken.
Na de procedure kan het fluoresceïne tijdelijk je oog kleuring geven, wat normaal is, en het zou snel moeten verdwijnen. Het kan helpen om je ogen na de procedure goed uit te spoelen met schoon water om overtollige vloeistof te verwijderen en irritatie te verlichten. Als je een branderig gevoel of ongemak blijft ervaren, neem dan contact op met je arts voor verdere begeleiding.

Bescherming en herstel na fluoresceïne kleuring

Na de procedure is het belangrijk om je oog goed te beschermen, vooral als het hoornvliesletsel zichtbaar is. Gebruik een beschermende bril of oogverband, zoals voorgeschreven door je arts, om te voorkomen dat je onbedoeld het beschadigde oog irriteert of infecteert. Bij hoornvliesbeschadiging is het ook essentieel om activiteiten te vermijden die het herstel kunnen belemmeren, zoals wrijven in je ogen, blootstelling aan fel licht of zwemmen in chloorwater. Als je contactlenzen draagt, moet je mogelijk tijdelijk stoppen met het dragen van lenzen totdat je arts aangeeft dat het veilig is om ze weer te gebruiken.
Het herstel van hoornvliesletsels kan variëren, afhankelijk van de ernst van de schade. In veel gevallen zal het letsel vanzelf genezen met de juiste zorg en voorzorgsmaatregelen. Volg altijd het advies van je arts met betrekking tot het gebruik van oogdruppels, zalven of andere behandelingen die kunnen helpen bij het genezingsproces. Het is belangrijk om regelmatig medische controles te ondergaan om te zorgen voor een goede genezing van het hoornvlies en om te controleren op mogelijke complicaties zoals infecties.

Symptomen om op te letten na de procedure

Na het ondergaan van de fluoresceïne kleuring en de evaluatie van je hoornvlies, is het belangrijk om waakzaam te blijven voor veranderingen in je symptomen. Als je plotseling verhoogde pijn, wazig zicht, roodheid of gevoeligheid voor licht ervaart, neem dan onmiddellijk contact op met je arts. Dit kan wijzen op een complicatie of infectie, zoals een ooginfectie, die snel behandeld moet worden. Ook als je merkt dat je oog niet goed geneest of het letsel erger lijkt te worden, is het belangrijk om medische hulp in te schakelen. In sommige gevallen kan een hoornvliesletsel complicaties veroorzaken, zoals littekenvorming, die het zicht kan beïnvloeden. Door alert te zijn op deze symptomen en tijdig zorg te zoeken, kun je ernstige gevolgen voorkomen.

Ondersteuning bij herstel en voorkomen van verdere schade

Naast het opvolgen van medische richtlijnen voor het genezen van hoornvliesletsels, kun je verschillende maatregelen nemen om te zorgen dat je herstel vlot verloopt en verdere schade aan het oog wordt voorkomen. Gebruik kunsttranen of bevochtigende oogdruppels om je ogen gehydrateerd te houden, vooral als je merkt dat je ogen droger aanvoelen dan normaal. Vermijd het gebruik van irriterende stoffen zoals rook of stof, omdat deze je herstel kunnen verstoren. Zorg ervoor dat je in een schone omgeving verblijft, omdat stof of vuil in je oog kan leiden tot een infectie of vertraging in het genezingsproces.
Daarnaast kan het nuttig zijn om een oogbeschermer of oogverband te dragen tijdens de nacht, zodat je je ogen niet per ongeluk kunt wrijven terwijl je slaapt, wat het herstel kan belemmeren. Als je merkt dat je oog langdurig niet goed geneest of je blijft last houden van pijn of ongemak, bespreek dan met je arts of er verdere behandelingen nodig zijn om het herstelproces te ondersteunen.

Lees verder

• Hoornvliesletsel: Schade aan cornea in het oog
• Hoornvlies: Aandoeningen en problemen met cornea in oog
• Hoornvliesdystrofie: Erfelijke hoornvliesafwijkingen
• Hoornvliestroebeling: Littekens op cornea van oog
• Hoornvliestransplantatie in het oog