Luieruitslag: Huidaandoening met rode vlekken in luiergebied
Luieruitslag (luiereczeem, luierdermatitis) is een veel voorkomende huidaandoening die zich ontwikkelt in het gebied onder de luier bij baby's, maar ook bij volwassenen die door incontinentie of verlamming met luiers te maken hebben. De meeste baby's krijgen op een bepaald moment tijdens hun babytijd (tussen de vier maanden en drie jaar) te maken met luieruitslag, vooral in het eerste levensjaar. Een warme, gezwollen huid met rode en/of schilferige vlekken of bultjes in het luiergebied zijn de vaakst voorkomende symptomen. Deze symptomen zijn vaak gerelateerd aan natte of niet vaak gewisselde luiers, wrijving en een Candida-infectie. Dankzij enkele eenvoudige maatregelen verdwijnt de huiduitslag meestal binnen enkele dagen. Slechts sporadisch is advies van en een behandeling door een arts nodig.
Oorzaken van luieruitslag
Allergische reactie
Luieruitslag kan ontstaan door een allergische reactie op luierdoekjes, luiers, wasmiddelen, zepen, lotions of het elastiek in plastic broeken (
allergische reactie).
Bacteriën
Hoewel minder frequent, kan luieruitslag ook het gevolg zijn van bacteriële infecties, zoals
stafylokokken.
Candida-infectie
Een veelvoorkomende oorzaak van luieruitslag is een infectie met de gist (schimmel)
Candida. Candida gedijt goed in warme, vochtige omgevingen zoals het luiergebied.
Irritatie
Irritatie door contact met feces (ontlasting), urine of reinigingsmiddelen kan leiden tot een rode uitslag. Het zuur in urine en ontlasting kan deze irritatie veroorzaken. Deze rode
huiduitslag verschijnt vooral op de plekken waar de luier niet goed aansluit en is meestal niet zichtbaar in de huidplooien.
Seborree
Seborree, een vette, geel gekleurde huiduitslag, kan ook voorkomen in het luiergebied en op andere lichaamsdelen zoals het
gezicht, het hoofd en de nek.
Wrijving
Wrijving van natte luiers tegen de gevoelige babyhuid kan leiden tot een rode, glanzende uitslag op blootgestelde gebieden.
Risicofactoren voor luieruitslag
Luieruitslag komt vaker voor onder de volgende omstandigheden:
- Baby's die antibiotica gebruiken of waarvan de moeders antibiotica gebruiken tijdens de borstvoeding
- Baby's die vaker ontlasting hebben
- Baby's met een gevoelige huid
- Baby's met zuren of ammoniak in de ontlasting, wat vaak voorkomt bij diarree
- Luiers die niet schoon en droog zijn
- Luiers die te strak zitten of wrijving veroorzaken
- Nieuwe voedingsmiddelen, vooral bij de introductie van vaste voeding
- Reacties op zeep en andere producten die worden gebruikt om katoenen luiers schoon te maken
Symptomen van luieruitslag
In het luiergebied van het kind is een heldere rode uitslag te zien die zich uitbreidt. Dit bestaat uit kleinere rode vlekken (satellietletsels) die in grootte toenemen. Puistjes,
blaren, grote bobbels of
huidzweren gevuld met pus kunnen ook optreden. Bij milde gevallen verspreidt de uitslag zich meestal niet buiten de rand van de luier. In ernstigere gevallen kan de uitslag zich uitbreiden naar de buik en dijen van het kind. Rode of schilferige gebieden kunnen ook zichtbaar zijn op de schaamlippen en de vagina bij meisjes, en op het scrotum (balzak) en de penis bij jongens. De huid van het luiergebied voelt vaak warm en gezwollen aan. Oudere kinderen kunnen krabben wanneer de luier wordt verwijderd.
Diagnose en onderzoeken
De diagnose van luieruitslag wordt meestal gesteld door visueel inspectie van de huiduitslag door een arts. In sommige gevallen kan aanvullend onderzoek nodig zijn om andere oorzaken van huiduitslag uit te sluiten.
Behandeling van luieruitslag
Een goede handhygiëne is noodzakelijk bij de verzorging van luieruitslag /
Bron: Gentle07, Pixabay
Zelfzorg
De beste manier om luieruitslag te behandelen is door de huid schoon en droog te houden. Dit voorkomt de verdere ontwikkeling van uitslag en bevordert het herstel. Het is aanbevolen om de baby zonder luier op een handdoek te leggen wanneer mogelijk. Hoe langer de baby geen luier draagt, hoe beter het herstel.
Andere tips zijn onder meer:
- Gebruik absorberende luiers om de huid droog te houden en het risico op infecties te verminderen.
- Verander de luier van de baby zo vaak mogelijk, vooral na het plassen of ontlasten.
- Vermijd het gebruik van doekjes met alcohol of parfum, omdat deze de huid kunnen uitdrogen of irriteren.
- Gebruik geen talkpoeder, omdat dit in de longen van de baby kan terechtkomen en andere problemen kan veroorzaken.
- Was je handen voor en na het verschonen van de luier (goede handhygiëne).
- Dep het gebied droog of laat het aan de lucht drogen.
- Zorg ervoor dat de luier niet te strak zit; voldoende luchtstroom is belangrijk omdat wrijving de huid kan irriteren.
- Overweeg het gebruik van vrij verkrijgbare crèmes, zalven of poeders op een volledig schone huid na overleg met een arts. Sommige crèmes en zalven zoals nystatine, miconazol, clotrimazol en ketoconazol kunnen effectief zijn bij luieruitslag.
- Vermijd voedingsmiddelen die de luieruitslag kunnen verergeren.
- Gebruik water en een zachte doek of een katoenen bal om het luiergebied voorzichtig schoon te maken bij elke luierwissel. Vermijd hard wrijven. Een spuitfles met water kan nuttig zijn voor gevoelige gebieden.
Bij het gebruik van katoenen luiers is het belangrijk geen plastic of rubberen broek over de luier te dragen, omdat dit de luchtcirculatie belemmert. Ook kan het gebruik van wasverzachters de luieruitslag verergeren. Bij het wassen van katoenen luiers is het raadzaam om deze twee of drie keer te spoelen om alle zeepresten te verwijderen, vooral als het kind al uitslag heeft gehad.
Professionele medische zorg
Als de zelfzorgmaatregelen niet effectief blijken, kan de arts een milde hydrocortison (
corticosteroïden) crème voorschrijven. Bij een schimmelinfectie kan een
antifungale crème worden aanbevolen. Voor bacteriële infecties kunnen
topische (op de huid aangebrachte) of orale (via de mond ingenomen)
antibiotica nodig zijn.
Prognose van luieruitslag bij baby’s
De luieruitslag reageert meestal goed op de behandeling, en de symptomen verbeteren doorgaans binnen enkele dagen. In sommige gevallen kan de uitslag terugkomen. Als de uitslag langer dan een paar dagen aanhoudt, is het raadzaam om professionele medische hulp te zoeken om complicaties te voorkomen.
Complicaties van luieruitslag
Luieruitslag kan, hoewel vaak mild, leiden tot verschillende complicaties indien het niet adequaat wordt behandeld. Enkele mogelijke complicaties zijn:
Bacteriële infecties
Wanneer luieruitslag niet effectief wordt behandeld, kan de geïrriteerde huid kwetsbaar worden voor secundaire bacteriële infecties. Dit kan leiden tot:
- Stafylokokkeninfecties: Deze bacteriën kunnen de beschadigde huid binnendringen en ernstigere infecties veroorzaken.
- Huidzweren: Verweekt en beschadigd huidweefsel kan leiden tot de vorming van zweren gevuld met pus.
Schimmelinfecties
Een veelvoorkomende complicatie bij luieruitslag is een schimmelinfectie veroorzaakt door de gist
Candida. Dit kan resulteren in Candida-dermatitis (Roodheid en schilfering in de huidplooien die zich kan uitbreiden naar de benen en buik).
Chronische huidirritatie
Herhaaldelijke blootstelling aan urine en ontlasting kan leiden tot aanhoudende irritatie, wat resulteert in eczeem (langdurige irritatie kan de huid verder beschadigen en tot eczeem leiden, met symptomen zoals jeuk, droogheid en ontsteking).
Huidinfecties
Als de huidbarrière wordt aangetast, kunnen ernstige huidinfecties optreden, waaronder:
- Cellulitis: Een diepe infectie van de huid en het onderliggende weefsel die kan leiden tot zwelling, pijn en roodheid.
- Impetigo: Een besmettelijke bacteriële infectie die zich kan uitbreiden naar andere delen van het lichaam en ook naar andere kinderen of volwassenen.
Schaamte en ongemak
Bij kinderen kan ernstige of chronische luieruitslag leiden tot gedragsveranderingen. Kinderen kunnen prikkelbaar worden of zich ongemakkelijk voelen door de aanhoudende pijn en jeuk.
Problemen met het herstel van de huid
In sommige gevallen kan de huid langzamer herstellen dan normaal, vooral als de huiduitslag verergert. Dit kan het herstel vertragen en verdere medische interventie vereisen.
Preventie van luieruitslag
Preventieve maatregelen kunnen helpen om luieruitslag te voorkomen. Enkele aanbevelingen zijn:
- Zorg voor regelmatige en grondige wisselingen van luiers om de huid droog te houden.
- Gebruik ademende luiers en vermijd het gebruik van plastic of rubberen broeken die de luchtcirculatie belemmeren.
- Vermijd het gebruik van producten met alcohol of parfum die de huid kunnen irriteren.
- Houd de huid goed schoon met water en een zachte doek of katoenen bal, en vermijd agressieve reinigingsmiddelen.
- Overweeg het gebruik van beschermende crèmes of zalven op een schone huid om de huid te beschermen tegen irritatie.
- Houd de voedingsinname van de baby in de gaten, vooral bij de introductie van nieuwe voedingsmiddelen die de ontlasting kunnen beïnvloeden.
Door deze richtlijnen te volgen kan de kans op luieruitslag verminderd worden, wat bijdraagt aan een gezonde en comfortabele huid voor de baby.
Lees verder